Otizmin Farkındayım!

Sizlere bugünkü medium yazımı, bir farkındalığa sahip olmanın ve bir Özel Eğitim Öğretmeni adayı olmanın sorumluluğuyla yazdım.

Bugün; Birleşmiş Milletlerin (BM) 2008 yılında, dünyada hızla artmakta olan, Otizm’e farkındalık sağlamak amacıyla ilan ettiği 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü.

Öncelikle, kısa süre önce yayınlanmaya başlayan “Mucize Doktor” dizisiyle birçok kişinin Otizm kavramıyla ilk kez tanıştığını, daha önce Otizm’i duymuş olanların da bu dizi sayesinde Otizm hakkında biraz daha bilgi sahibi olduğunu biliyorum.

Dizide canlandırılan Otizm tanılı “Doktor Ali Vefa” karakteri birçok kişinin dikkatini çekerek Otizmin bilinmesine ve Otizmli bireylerin görülmesine büyük bir katkı sağladı. Dizinin oluşturduğu dezavantaj ise bu rahatsızlık hakkında bilgisi olmayan birçok kişinin tüm Otizmli bireyleri, dizide gösterildiği gibi bazı takıntıları ve normal dışı davranışları olan, insanlarla sosyal ilişkileri farklı ama çok üst düzey zekaya sahip bireyler olarak algılaması oldu. Peki aslında Otizm nedir?

Otizm; Nedeninin tam olarak ne olduğu hala bilinememekle birlikte, çevresel nedenler ve %45 genetiğin etkili olduğu, çocuklukta doğumdan 3 yaşına kadar olan sürede farklı belirtilerle ortaya çıkan, farklı derece ve çeşitleri olan nörogelişimsel bir spektrum bozukluktur. — Spektrum nedir? Otizm neden spektrumdur, diğer çeşitleri nelerdir? buradan ulaşabilirsiniz . —

Otizmin kızlara göre erkeklerde olma olasılığı 4 kat daha fazladır. Otizmli çocuklarda/bireylerde ömür boyu süren sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren, sınırlı ve tekrarlanan (stereotipik) davranışlar vardır. Otizmli çocuklarda görülen ve erken yaşta fark edilen genel belirtiler kısaca; göz kontağı kurmama, adıyla seslenildiğinde hiç tepki vermeme, tek başına oyun oynama, tek bir oyuncakla ilgilenme ve oyuncakla farklı şekilde oynama (örneğin arabayla arabayı sürerek oynamak yerine sürekli arabanın tekerlerini döndürme), bazı nesneleri takıntı haline getirme ve sürekli onunla ilgilenme, tekrar ettiği belli başlı hareketlerinin olması (yerinde sürekli sallanma, ellerini çırpma gibi), konuşmama ve insanlara temas etmeyi sevmeme gibi… Belirtiler hakkında detaylı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz.

Genel belirtiler olmakla beraber bu belirtilerin tam tersini gösteren çocuklar da vardır, otizm herkeste aynı davranışlara neden olan bir rahatsızlık değildir.

Otizm sadece iletişim bozukluğudur ancak Otizmlilerin %70inde farklı derecelerde zeka geriliği görülür. Bireylerdeki tekrarlayan-takıntılı davranışların sıklığı ve yoğunluğu hafif, orta ve ağır dereceye göre değişir.

Otizmi olan bireylerin %10'unda ise belli bir alanda üstün yetenek gösteren savant sendromu görülür. “Mucize Doktor” dizisinde izlediğimiz “Ali” karakteri de bu sendroma sahip bir otizmli olarak kurgulanmıştır ve her otizmli dizide izlediğimiz karakterle aynı davranış ve zekaya sahip değildir. Sadece savant sendromuna sahip %10'luk kısım herhangi bir alanda (hafıza, matematik, sanat vb.) üstün yeteneğe sahiptir.

Günümüzde her 59 çocuktan 1'i otizmli doğmaktadır ve bu oran giderek artmaktadır. Bilim insanları bundan önümüzdeki 50 yıl içinde bu oranın her 2 çocuktan 1'e düşecek kadar çok yaygınlaşacağını öngörüyor. Günümüzde otizm hakkında hala kesin bir neden veya tedavi yöntemi belirlenmiş değil.

Otizm eksiklik değil farklılıktır. Onları toplumdan soyutlamak yerine bu farklılığı anlayabilmek ve onlarla empati kurabilmek için bu videoyu izlemenizi tavsiye ederim. Ayrıca birçoğumuzun sevdiği ve Otizmli olduğunu belki bu videoyu görene kadar bilmediğimiz, Doktor Oytun Erbaş’tan da otizmli olmanın yaşama neler getirdiğini anlattığı keyifli konuşmasını bu videodan izleyebilirsiniz.

Son olarak, bu yazının da katkısıyla gün bitmeden Tohum Otizm Vakfı instagram profilindeki #otizmemaviışıkyak hashtagiyle story atarak otizme farkındalık kazandırmaya siz de destek olabilirsiniz. 💪

Otizmin farkındayız ve onların yanındayız.

#otizmemaviışıkyak