Yetkinlikler Ne Zaman Kazanılır?
Uzun süredir yazmayı istediğim bir konuyu ele almanın heyecanıyla yazıyorum satırlarımı. Sahiden yetkinlikler ne zaman kazanılır? Ne yaparsak yetkin oluruz ya da yetkinlik nedir? Tüm bunları aşağılarda herhangi bir satırda cevaplayacağım. Ancak bu yazıyı kaleme almadan önce gördüğüm bir linkedIn gönderisinden bahsetmek istiyorum. Bir şirket çalışanları takım çalışması yetkinliğini geliştirmek için eğitime katılmışlar. Eğitimde onlardan istenen belli malzemelerle yıkılmayacak bir kule yapmak. Ortaya çıkan sonuçsa oldukça başarılı; yıkılmayan uzun bir kule! Buraya kadar her şey normal ama beni düşündüren bir tebessüme sebep oldu.
Okul öncesi öğretmeniyim dolayısıyla insanların yetkinlik kazanmasının en büyük destekçilerinden biriyim. Yetkin Gençler Liderliğim ile birleşen bu şahane mesleğim 21. yüzyıl yetkinlikleri hakkında fazlasıyla uğraş vermemi sağlıyor. Yetkinlikler yetkinlikler yetkinlikler…
Yazının girişinde bahsettiğim şu kule benim tebessüm etmemi sağladı demiştim. Çünkü gördüğüm o manzarayı okulda her hafta STEM dersilerinde çocuklarla inşa ediyoruz. Bazen sağlam bir kule inşa ediyoruz bazen aşılması gereken bir engele çözüm buluyoruz. Daha doğrusu çocuklar yapıyor ben ihtiyaçları olduğunda destek veriyorum. O gördüğüm kulenin düşündüren kısmıysa tam olarak bu… Okul öncesi dönemde yapılan çalışmaların aynısını iş hayatında bir eğitimde de görmek… Evet okul öncesinde yaptığımız çalışmalar yetişkinler tarafından da yapılıyor. Ama neden?
Yetkinlik eksiği, yetkinliksiz, yetkin olmayanlar, yetkinlik geliştirmeyen eğitim, herkesin yetkin olamaması, yetkinlikler yetkinlikler yetkinlikler… Yetkinlikler nerede?
21. yüzyılın ve belkide önceki yüzyılların da en önemli yetkinliklerinden biri takım çalışmasıdır. Hayatın birçok yerinde sayısız takıma dahil oluruz. Dürüst olalım birçoğu hüsranla sonuçlanır. Çünkü bilmiyoruz ve birlikte çalışmayı öğrenemiyoruz. Eğitim sistemi birlikte olmamızı yeterince desteklemiyor ama birlikte olmamızı bekliyor. Sonrası özellikle iş hayatında yaşanan sancılar… Oysa yetkinlikler eğitimin temelinde başlar. Yetkinliklerin kazanılma yeri okul öncesi dönemdir. Okul öncesi dönemi takip eden her bir kademe yetkinlikleri pekiştirir yani en azından olması gereken budur.
Şu an öğretmenliğimin henüz ilk yıllarını yaşasamda çocukların takım çalışması konusunda ne kadar iyi olduklarını görebiliyorum. Problemi birlikte sorgulayabiliyorlar, çözüm için çizim yapıyorlar, görev dağılımı müthiş, anlaşmazlıklar kibar bir dille (şiddetsiz iletişimle) çözülebiliyor. Tabii tüm bunlar iyi bir rehberlik ile mümkün ama bu başka bir yazının konusu.
Yalnızca takım çalışması yetkinliği mi okul öncesi dönemde kazanılır? Elbette hayır. Sunum becerisinden algoritmik düşünmeye, üretme bilincinden aktif vatandaşlığa her biri okul öncesinde yer bulur sınıflarda. Tabii öğretmen yetkin olursa…
İstediğini öğrenmeli çocuklar. Merakını takip ederek çalışmalı. Çocuk keşfetme arzusunun ateşiyle üretir. Ürettiğini göstermek ister, anlatmak çocuk için görünür olmak demektir. Sınıf bir sahne arkadaşlarıysa dinleyicilerdir. Birçok kez şahit oldum tüm sınıfa seslenerek dikkatleri üstüne çeken çocuklara. Ürettiklerini anlatma arzuları dinleme arzumu körükledi çok defa. Eğer ortamı sunabilirsek, cesaretlendirip desteklersek çocuklar sunum yapabiliyorlar. Sunum yapmak için takım içerisinde yarıştıklarını da gördüm. (evet bunu da çok defa gördüm.) Çözümse çok basit: Bir tekerleme ya da taş- kağıt-makas. Kimin seçileceği çok önemli değil çünkü her biri aynı bilgileri anlatabilir. Eklemesi olan elbette konuşabilir :)
Yetkinlikler ne zaman kazanılır sorusunun cevabını verebilmişimdir umarım. Ama tabii hangi yaşta olursanız olun yetkinlik geliştirmek için umut var. Yeterki gelişmek isteyin. Okul öncesi ve yetkinlik mevzu bahis olunca sayfalarca yazabilirim, saatlerce konuşabilirim. Şimdilik bu kadarı yetsin.
Daha fazlası için yorumlarda buluşabiliriz. LinkedIn üstünden bağlantı kurabiliriz.
Yetkinlikler, yetkinlikler, yetkinlikler…
