UX insanı olmak–1

Sadece 8–5 değil, 24 saat UX ile yaşamanın beş örneği

Kerem Can Demirtaş
Yolda.com Tech
4 min readApr 12, 2022

--

Bir deneyim sevdalısı olarak evde, sokakta, parkta, kafede, trende yani kısacası günlük hayatta her yerde gözüme takılan, aslında çok daha iyi bir akışın, deneyimin, kullanımın mümkün olduğunu bildiğim durumlar ile karşılaşıyorum. Eğer aynı sektörde veya yakın alanda çalışıyorsak eminim ki sizin de içinizi gıdıklayan, bu böyle mi yapılır, ah ben olsam şöyle tasarlardım veya belli ki bunun araştırmasını yapmamışlar vs. dediğiniz durumlar oluyordur.

Bu yazıda, yakın zamanda dikkatimi çeken 5 farklı durumu paylaşmak istedim. Umarım keyifli ve düşündürücü birkaç dakika yaşamanıza vesile olabilirim :)

1) Fiziksel üretim aşamasında kullanıcı testlerinin önemi

2 tane çamaşır makinesi modelini konuk alıyoruz. Bir tanesinde hangi programı seçtiğinizi anlamak için hiçbir çaba sarf etmez iken, diğerinde hangi programı seçtiğinizi anlamıyor, her seferinde eğilip bakmak zorunda kalıyorsunuz.

Program ayarı anlaşılan

Şimdi aşağıdaki makinenin hangi programda olduğunu tahmin etmenizi istiyorum. Bunu çevremde en az 20 kişiye sordum ve bir kişi hariç kimse bilemedi, tahmin edemedi. Doğru cevap yazının sonunda :)

-Ben de doğru cevabı bulmak için makineye gidip tekrar kontrol ettim.

Program ayarı anlaşılmayan

Varsayımsal ve ideal olarak şöyle bir şey düşünebiliriz: Belki testlerde X markasının kullanıcı kitlesinin çamaşırları dizlerinin üstüne çökerek makineye attığı ve ayağa kalkmadan göz hizasında yıkama programını ayarladığı fark edildi ve yaşanan bu olumsuz deneyim tam anlaşılamadı, ama diğer marka bunu tespit edebildi.

Alttaki programlardan birini seçmek istiyorsanız işler daha da karışıyor, çünkü o zaman görüş açımız da kayboluyor.

  • Bu konuyu LinkedIn’de gönderi olarak paylaşmıştım ve görüntülenmesi 60 bine yaklaştı. Bugüne kadar en fazla etkileşim alan gönderim oldu. Aslında buradan anlıyorum ki bu tarz gerçek, günlük yaşamdan konular birçok kişinin ilgisini çekiyor. Hayatın içinden ve sürekli etkileşimde olduğumuz ürünler ile olan iletişimimizi incelemek çok hoşuma gidiyor.
Makine hangi programda sence diye sorduğum arkadaşımın yanıtı

2) Kısa bir çay molası

Araştırması yapılmadan yenilikçi ve işlevsel görülerek tasarlanıp canlıya çıkmış bir çay. Poşet çayların demlenme süreleri üründen ürüne değişiyor. Standart market çaylarına göre fazlasıyla modern ve estetik duran bu sunumda bir sorun var: süre gözükmüyor.

Kendimce birkaç dakika bekleyip, yeter herhalde artık demlenmiştir diyip çay poşetini fincandan çıkartırken aslında kaç dakika durması gerektiğini gördüm. ☕️

Çayın demlenme süresi gözükmüyor
Çayın demlenme süresi gözüküyor

Aynı markanın farklı bir model çayı ise şu şekilde. Bu tasarımda aynı sorun yok.

Demleme süresi gözüken model

UX Mentorluk / Danışmanlık hizmetim hakkında detaylı bilgi almak ve ön başvuru yapmak isterseniz bu kısacık formu doldurabilirsiniz.

3) Kara tren gecikir, renkli trenin vay haline

Marmaray duraklarında kullanılan renk, tipografi, ikonografi incelemeye değer. Yazılar, görseller ve bunları okuma akışı (!) çok karmaşık.

  • Türkçe olarak dikkat, tehlikeli ve yasaktır yazarken, İngilizce olarak sadece “do not” yazması da sosyolojik bir deneyim sayılır mı bilemedim :)
Göztepe Marmaray

4) Merhaba, sipariş verebilir miyim?

Restoran ve kafelerin çoğunda pandemi tedbiri olarak QR kodlu menü uygulamasına geçildi. Maalesef bu süreçte, bazı şeyleri sadece yapmış olmak için yapan kişiler ve kurumlar sebebiyle aşağıdaki ve benzer deneyimler ortaya çıkabiliyor. Işıktan dolayı bir türlü kod okunamıyor.

Ortamın doğal ışığı ile
Flaş açıkken

Bu ve benzeri durumlar yalnızca bu konu özelinde olmuyor. Bir üründe veya hizmette yönetim ya da oluşum içerisinde yetkili birisi “yapalım” diyor ve herkes yapıyor, rakiplerde var hadi bizde de olsun diyor, yapmak zorundayız diyor ve sonucunda ortaya kullanışsız, kullanıcının motivasyonunu kıran, günün sonunda uzun vadede de şirkete maddi manevi kayıp yaratan deneyimler ortaya çıkıyor.

5) Bana balık verme, bana balık tutmayı öğret

Son olarak fiziksel olarak gördüğüm değil de, internette karşılaştığım kısacık bir videodan bahsetmek istiyorum. Videoda baba, çocuğunu balık tutmaya götürüyor ve çocuğuna ağacın üzerindeki uyarının ne anlama geldiğini soruyor.

Balık tutmak yasak uyarısı

Ve bu görseli gören çocuk “oturarak balık tutmak yasak” diyor. :)

Ürün veya hizmetinize entegre edilmiş bir araştırma süreciniz yoksa, kullanıcıları hesaba katmadan tasarımlar ve akışlar çalışılırsa neler olabileceğinin eğlenceli (!) bir örneği bu aslında. Hedef kitlenin ürünü veya hizmeti nasıl algıladığı, nasıl tanımladığı, nasıl yorumladığı ve sonrasında ürünü nasıl kullandıklarını doğru anlamak çok önemli. Aksi taktirde balıklarınızı kaybetmeyi göze alıyorsunuz demektir.

Günlük hayatta karşılaştığım, deneyimsel açıdan dikkatimi çeken 5 farklı durumu kaleme almak istedim. Eğer sizin de benzer deneyimleriniz olduysa sizi dinlemekten ve birlikte düşünmekten çok memnun olurum.

Bana her zaman LinkedIn üzerinden çekinmeden ulaşabilirsiniz.

Çamaşır makinesi Hızlı 60 dk programında 😄

UX Mentorluk / Danışmanlık hizmetim hakkında detaylı bilgi almak ve ön başvuru yapmak isterseniz bu kısacık formu doldurabilirsiniz.

--

--