Veri tabanı Nedir?
Veri tabanı, genellikle bilgisayar sistemlerinde elektronik olarak yapılandırılmış bilgi veya verilerin tablolar halinde depolandığı alanlardır. Günümüzde bankacılıkta, otomotiv sanayisinde, sağlık-bilgi sistemlerinde, şirket telekomünikasyon sistemlerinde, hava taşımacılığında vb. birçok alanda kullanılır. Bilgi ve verinin artışı, bilginin depolanması ve bilgiye erişim konusunda yeni ihtiyaçlar doğurduğundan veri tabanları ortaya çıkmıştır.
Veri tabanlarının Genel Özellikleri
- Farklı uygulamalardan veri toplayabilirler.
- Verilerin aynı anda birden fazla kullanıcı veya tek bir kişi tarafından kullanılmasını desteklerler.
- Aynı anda birden fazla işlem yapılmasını desteklerler.
- Verilerin yedeklenmesini ve güvende kalmasını sağlarlar.
Veri tabanlarında Kullanılan Sistemler
SQL
SQL, verileri yönetmek ve tasarlamak için kullanılan bir dildir ve ilişkisel veri tabanlarında kullanılır. Çoğu veri tabanı sistemi SQL altyapısından türemiştir. PostgreSQL, MySQL, Microsoft AzureSQL bunlara örnektir.
Bunların dışında çok kullanılan sistemlere Oracle, DB2, Informix, BerkeleyDB, Microsoft Access, Sybase, MongoDB örnek verilebilir. Ayrıca veri tabanı uygulamalarında C/C++, Perl, Cobol, FORTRAN, Java, Ruby, PHP, Python vb. birçok dil kullanılır.
Veri tabanı Türleri
Birçok veri tabanı türü bulunsa da bunları kısaca özetlemek mümkündür.
1) Dağıtılmış
Verileri birden fazla bilgisayarda çalıştıran ve depolayan veri tabanıdır.
2) Merkezileştirilmiş
Verileri tek bir yerde(tek bir bilgisayarda) tutan veri tabanıdır.
3) Kişisel
Bilgilerin, az miktarda olan ve kolaylıkla yönetilebilen bilgisayarlarda toplandığı ve saklandığı veri tabanıdır.
4) İlişkisel
Büyük miktarda bilgiyi birbirine bağlı bir tablo kümesinde depolayabilen, tablodaki her alanın kendi veri türüne sahip olduğu satır ve sütunlardaki bilgilerden oluşan veri tabanıdır.
5) Operasyonel
Büyük miktarda veriyi gerçek zamanlı olarak depolamak ve yönetmek için kullanılır. Herhangi bir projenin pazarlamasına, müşterilere sağlanan hizmetlere ve müşteri ilişkilerine dair verilerin saklandığı veri tabanıdır.
6) Hiyerarşik
Bir dizi farklı verinin bir ana kaynağa bağlanarak bir ağaç yapısında düzenlendiği veri tabanıdır.
7) Bulut
Kurumların ve uygulamalarının buluttan bilgi depolamasına ve yönetmesine olanak tanıyan veri tabanıdır.
8) Nesne Yönelimli
Verinin nesne yönelimli programlamada kullanıldığı gibi nesneler biçiminde temsil edildiği veri tabanıdır.
9) NoSQL
Çeşitli sanal sunucularda depolanabilecek geniş bir dağıtılmış veri kümesini verimli bir şekilde yönetmek ve analiz etmek için kullanılır.
RDBMS(İlişkisel Veri tabanı Yönetim Sistemi) Nedir?
İlişkisel veri tabanı yönetim sistemi, verilerin tablolarda satır ve sütunlar hâlinde tutulduğu ve yüksek bir veri tutarlılığına sahip veri depolama sistemidir. Çeşitli tablolar arasında organize edilmiş verilerden oluşan veri tabanı olarak açıklanabilir.
- Tabloların içine yeni kayıtlar eklemek, tablo bilgilerini silmek ya da güncellemek için kullanılabilir.
- Verilerin sorgulaması ve raporlaması tamamlanabilir.
- Verilere erişebilmek için gereken izin koşullarını belirlenebilir.
- Veri tabanı içerisinde yer alan tüm verilerin yedeklemeleri yapılabilir.
- Veri tabanı içerisindeki verilere, yetki olmadan erişilmesi engellenebilir.
- Verit abanı içerisindeki verilerin tamamının analizi yapılabilir.
Özet
Sonuç olarak veri tabanlarının tek veya farklı alanlardan veri toplama ve depolama için kullanıldığını, erişim sayısının ayarlanılabilmesini, çoğunlukla ilişkisel türü tercih edilmesinin yanı sıra pek çok farklı çeşitlerinin olduğu, yönetim sistemi sayesinde tablo ve verilerin yetkilendirme, yedekleme, silme-ekleme vb. birçok eylemin kontrolümüzle konfigüre edilebildiğini ve neredeyse hepsinin temelinde SQL olduğunu gördük.
Artık veri tabanlarının hangi sektörlerde ne amaçla kullanıldığını, nasıl kullanıldığını, işlevlerini, türlerini, hangi programlama dillerinden ve sistemlerden yararlanıldığını biliyoruz. Siz de araştırma yaparak işiniz veya projeniz için uygun olan veri tabanı türünü ve uygulamasını seçip yola koyulabilirsiniz. Umarız yazımız sizlere yardımcı olmuştur, sonraki yazıda görüşmek üzere.
