PİZZA!
Sanırım eve dışarıdan yemek söylenecek olsa aklımıza ilk pizza gelir. Yani en azından benim için öyle. Pizza bir çok kişinin sevdiği bir yemek. Biraz ilginçtir ki yuvarlak olmasına rağmen kare kutulara konulup üçgen şeklinde kesilir. Neredeyse içinde tüm geometriyi barındırıyor.
Lezzet olarak bir sürü türü var. Genel olarak ;
- Mozzarella peyniri
- Peynir
- Mısır
- Yeşil biber
- Siyah zeytin
- Yeşil zeytin
- Mantar
- Domates
- Sosis
- Pepperoni (İtalyan salamı)
- Salam
- Küp Sucuk
- Sucuk
bu malzemeler kullanılsa da herkesin damak zevkine göre bir şeyler eklenip çıkarılabiliyor. Öyle ki bir ara pizzada ANANAS baya olay yaratmıştı. Kimisi çok beğense de kimisi pizzanın tadına yakışmadığını söylüyor.
Dün arkadaşımla pizza yerken birden aklıma pizzanın nasıl bulunduğu nereden çıktığı vb. sorular geldi. Bugün araştırmaya geldim ve bunları sizinla paylaşmak istedim.
Pizzanın Tarihi
Pizza, Latincede ezmek ve öğütmek anlamına gelen “pinsere” fiilinden ve Mısır, Yunan ve Roma uygarlıklarında arpa ve suyla elde edilen “maza” anlamından oluşuyor.
Pizza bir savaş döneminde ortaya çıkıyor. Yoksul halk sabahları karpuzla, öğlen ve akşamları pizzayla besleniyor. Pizzalar ise buldukları hamurların üstlerine ellerindeki malzemeleri koyarak oluşturdukları bir hamur işi oluyor. Özellikle fırınlarda kişinin malzemelerine göre yapılıyor. Yani pizza ilk başta bir yoksul yemeği olarak doğuyor. Pizzayı ünlendiren hikaye bambaşka.
Hikaye 1889 İtalya’da geçiyor. O dönemde bir pizzacı olan Esposito’nun “Pietro” isimli pizza fırını, İtalya Kralı 1. Umberto’nun sarayı Palazzo di Capodimente ile komşudur. Kral ve kraliçe sarayda dinlenirken onları tam anlamıyla mutlu etmek isteyen saray aşçıları tüm hünerlerini gösterirler ve bir sürü yemek yaparlar ama kraliçe tatmin olmaz. Kraliçe canının pizza istediğini söylediğinde ise işler biraz karışır.
Bir yoksul yiyeceği olan pizzanın nasıl yapılması gerektiği doğal olarak saray aşçıları tarafından bilinmemektedir. Pizzanın hızlıca yapılabilmesi için hemen en yakındaki pizzacı fırınına yani Esposito’ya sipariş verilir. Mozarella peyniri, domates ve fesleğen ile yaptığı pizzayı kraliçeye sunan Esposito, kraliçe pizzanın ismini sorduğunda ise heyecandan ne söylemesi gerektiğini unutur ve telaşla kraliçenin adını telaffuz eder. Pizzayı çok beğenen Kraliçe Margherita, Esposito’ya yazdığı mektupta söz konusu pizzadan “Pizza Margherita” şeklinde bahseder. Kraliçenin pizzayı çok sevmiş olması ve bunun için Esposito bir teşekkür mektubu yazması kısa zaman içinde tüm halk tarafından duyulur ve pizza yoksul sofralarından saray mutfağına girmeyi başarır.
Pizzanın dünya mutfaklarında yerini alması ise 1800’lü yılların sonuna doğru gerçekleşir. Amerika’ya göç eden İtalyanlar kendi mutfak kültürlerini de beraberinde götürürler. İtalyanların pizzasıyla tanışan Amerikan halkı da artık pizza yemeye başlar. Pizzanın halk tarafında kısa sürede kabul görmesi Amerikalı girişimcilerini harekete geçirir ve yıllar içinde ufak tefek malzeme değişiklikleri ile tüm dünya mutfaklarına servis edilir.
CARPE DİEM
Sudem Pardün
