Met een gangster en een flapper op de lappen
Sociale integratie tijdens de Drooglegging in New York
‘’Hello, suckers!’’ Texas Guinan had haar eigen manier om de bruisende menigtes in haar clubs te begroeten. Deze dame, eerst toneel- en filmactrice, besteeg de troon als koningin van de New Yorkse nachtclubs tijdens de Amerikaanse Drooglegging. Ze speelde een belangrijke rol in bekende ondergrondse bars waarin alcohol werd geschonken — speakeasies — in New York in deze tijd. Ook al kwam ze uit hogere kringen en behoorden figuren uit rijke en hooggeplaatste netwerken tot haar vaste klandizie, ze was vanbinnen egalitair gestemd en zou zelfs haar ‘kruidenier‘ in haar bars mee laten genieten van het verboden goedje. Guinan wist precies hoe ze de juiste sociale balans in haar speakeasies moest bereiken. Ze verwelkomde ‘high society’ types, artistieke personen en de maffia. Hiermee is ze een mooi voorbeeld van een persoon die het ‘nieuwe’ omvatte in de tijd van de Drooglegging.
De Amerikaanse Drooglegging (1920–1933) bracht namelijk sociale en culturele veranderingen op gang. De speakeasy speelde hierin een sleutelrol. Speakeasies kwamen in deze periode op in Amerikaanse steden — met grote getale in New York — en boden vaak eerste klas entertainment en dineermogelijkheden, waarbij ze de zaken van hotels en restaurants die geen alcohol aanboden bemoeilijkten. De foto hierboven is genomen in een New Yorkse bar net voor middernacht, voor 30 juni 1919 — de nacht waarin de Drooglegging realiteit zou worden. Alcohol was nog legaal en de speakeasies moesten nog opkomen. Het publiek bestaat uit uitsluitend mannen, van verschillende sociale status: hoewel de mannen getooid in hoedje, jasje en dasje of strikje het beeld domineren. Mannen in dezelfde kleding bevinden zich ook bij elkaar. Vrouwen bevinden zich niet in de uitgaansgelegenheid en mannen van vergelijkbare sociale status klitten samen. De Drooglegging bracht verandering in deze traditionele manier van socializen. Het ‘droge’ New York was ‘natter’ dan tevoren en de speakeasies brachten verschillende sociale groepen samen rond datgene wat verboden was: alcohol. Speakeasies vormden een platform voor sociale interactie tussen mensen van verschillende achtergronden, rassen, geslachten en sociaaleconomische statussen. Door deze sociale vermenging ontstonden sociale en culturele veranderingen, bijvoorbeeld vrouwen die belangrijke posities in gingen nemen en de integratie van Afro-Amerikanen in het Amerikaanse nachtleven, waarbij de Afro-Amerikanen belangrijk werden in het cabaret en speakeasy scene in met name Harlem.
Texas Guinan omvatte het ‘nieuwe’ op verschillende manieren: zo kwamen in deze maatschappij vrouwen op die nachtclubs beheerden, werd het een normaal beeld dat vrouwen ruim vertegenwoordigd waren in het nachtleven en vond er sociale vermenging plaats tussen verschillende sociale groepen in de uitgaansgelegenheden, ontwikkelingen waar Texas Guinan ruimte voor gaf als hostess. Deze dame is daarbij een prachtig voorbeeld van de mogelijkheden die de Drooglegging bood — namelijk vrouwen die naar top stegen en nog eens werden gewaardeerd ook op een zodanige positie. Door haar charisma en haar reputatie als een uitbundige persoonlijkheid die recht door zee was kon ze als gastvrouw beroemdheid verkrijgen voor de speakeasy El Fey en later haar eigen nachtclub, de 300 Club — speakeasies die behoorden tot de meest gerenommeerde clubs te New York tijdens de Drooglegging. Guinan was geliefd op haar positie, zelfs door mannen, zoals ook blijkt van bovenstaande foto genomen in april 1929. Ze is net vrijgesproken van haar beschuldiging door een federale jury, na gearresteerd te zijn in juni 1928. Opvallend is haar positie in deze foto. Op de schouders gedragen door haar advocaten is Guinan het uitbundige centrum van de foto. De advocaten en personen om haar heen zijn allemaal mannen en vertonen trotse gezichten, om juist met deze dame op haar moment van triomf gezien te mogen worden. Texas Guinan heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheden van de Drooglegging en haar eigen geluk gemaakt — zonder de Drooglegging zou ze niks zijn, in haar eigen woorden. Deze tijd van verbod op alcohol heeft dus bijgedragen aan de integratie van vrouwen in het Amerikaanse maatschappelijke leven.
Flappers en gangsters, rijke patriarchfamilies en schrijvers, ze waren samen te vinden in het bruisende ondergrondse nachtleven van New York. Maar er was nog een groep te onderscheiden die zich plotseling tegelijk en in dezelfde ruimte met de gevestigde New Yorkers amuseerden. Een groep waar veel om te doen was geweest in de geschiedenis van de VS en die toch altijd alles wat anders was omvatte: de Afro-Amerikanen. De Drooglegging bood kansen. Juist voor deze sociaal gesegregeerde groep. De Afro-Amerikaanse gemeenschap van New York groeide tussen 1915 en 1930 met 250%. De meesten vestigden zich om en nabij de buurt Harlem. Werkgelegenheid was schaars en slecht, maar de Drooglegging en de speakeasies die juist in Harlem opkwamen brachten hier verandering in. Afro-Amerikanen kwamen op allerlei posities terecht in de wereld van de illegale drank: barmannen, muzikanten, obers, dansers, gastvrouwen en koks waren allemaal nodig. Er ontstond een cultuur waarin Afro-Amerikaanse artiesten hun erfgoed in de speakeasy scène presenteerden aan een wit publiek — ironisch genoeg een uitsluitend wit publiek. Zwarten werden populair. Hun stijl, de jazz, werd populair.
De meest prominente Harlemse speakeasy was de Cotton Club. En inderdaad, deze betiteling verwijst naar de katoenplantages. Het toneel was zo opgezet dat het zuiden van de Afro-Amerikanen werd afgeschilderd. Deze foto van Maude Russel en haar groep zwarte danseresjes laat het toneel met de glooiende katoenvelden van het zuiden zien. De dansgroep is gestoken in wat in de ogen van witte Amerikanen kenmerkende kleding voor de Afro-Amerikanen uit de katoendistricten van het land zou zijn. De sfeer en de wijze waarop de artiesten en het decor werden gepresenteerd waren ronduit racistisch en rustten op witte vooroordelen. Toch kunnen de speakeasies van Harlem en daarmee ook de Cotton Club worden aangevochten als een bevordering en zelfs een katalysator voor de sociale integratie van Afro-Amerikanen. Optredens in de speakeasies van Harlem zorgden namelijk voor roem. Zo werden optredens van zwarten bij de Cotton Club zelfs nationaal uitgezonden per radio. Deze uitzendingen waren de eerste regelmatige uitzendingen met Afro-Amerikanen in de hoofdrol op nationale radio. Afro-Amerikanen werden nationaal geliefd voor hun muziek en dans. Hoe paradoxaal ook — de speakeasies van New York hebben bijgedragen aan de zwarte integratie, al op een andere manier dan men zou verwachten.
Afbeeldingen
Afbeelding 1. New York World-Telegram and the Sun Newspaper Photograph Collection, Library of Congress. ‘’Interior of a crowded bar moments before midnight, June 30, 1919, when wartime prohibition went into effect New York City.’’ Prints & Photographs Online Catalog. http://www.loc.gov/pictures/item/99405168/
Afbeelding 2. Billy Rose Theatre Division, The New York Public Library. “Texas Guinan on shoulders of attorney after acquittal.” The New York Public Library Digital Collections. 1929. http://digitalcollections.nypl.org/items/9c53d385-ab53-5154-e040-e00a180613f0
Afbeelding 3. Schomburg Center for Research in Black Culture, Photographs and Prints Division, The New York Public Library. “Maude Russel and her Ebony Steppers — 1929 Cotton Club show “Just A Minute.”” The New York Public Library Digital Collections. http://digitalcollections.nypl.org/items/f6763a50-18af-0131-1394-58d385a7b928
