Elektrikli Araçların Tarihi, Bugünü ve Geleceği
“Gelecek, elektrikli otomobillerde” cümlesi elektrikli otomobilleri anlatan en iyi ifadelerden biridir. Bunun en önemli nedeni ise başta Avrupa Birliği olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşların aldığı kararlar.. Örneğin Fransa, 2040 yılından sonra benzinli ve dizel otomobil satışının yapılmayacağını açıkladı. Benzer kararlar birçok farklı ülkede alınmaya devam ediyor. Ayrıca araştırmacılara göre 2030’lu yılların sonuna gelindiğinde dünyadaki yeni otomobil satışlarının en az yarısını elektrikli otomobiller oluşturacak.[1]
ABD ve diğer ülkelerdeki büyük otomobil üreticileri, elektrikli araç rekabetine dahil olmak için çabalıyorlar ve elektrifikasyona (otomobilleri elektrikli hale getirme) dair planlarını duyuruyorlar. BMW, Audi, Volkswagen, Honda, Jaguar, Mercedes, General Motors, MINI, Smart, Toyota ve Volvo gibi büyük otomotiv firmaları yeni elektrikli otomobil teknolojileri geliştiriyorlar ve kendi elektrikli otomobillerinin üretimini artırıyorlar.
Araştırmacılara göre önümüzdeki 15 yıl içinde, batarya maliyeti düştükçe ve kararlı teknolojiler kullanıldıkça elektrikli araçlar konvansiyonel yani benzin ya da dizel gibi fosil yakıtlarla çalışan motorlu araçlarla neredeyse aynı fiyata satışa sunulacak.
Gelecekte piyasaya sürülecek olan elektrikli araçların gelişiminde şu anda piyasada satışa sunulan elektrikli araçların katkısı yüksektir. Çünkü son 15 yılda bu endüstriyi büyük ölçüde şekillendiren ve elektrikli araçların önünü açan çok sayıda model üretildi. Büyük otomobil firmaları bu modellerin üzerinde uzun süre çalıştılar. Öğrendiklerini elektrikli otomobilleri hem daha yaygın hem de daha az maliyetli hale getirmek için kullanıyorlar.
Ayrıca Mercedes, BMW, Renault ve Nissan gibi markalar, geliştirdikleri teknolojileri birbirleri ile paylaşarak endüstrinin büyümesi için iş birliği yapıyor. Böylece hem teknolojinin gelişim hızı artıyor hem de araştırma ve geliştirme için harcanan bütçeler düşüyor. Dolaylı olarak elektrikli araçların maliyetlerinde de önemli düşüşler yaşanıyor. Elektrikli otomobillerin gelişim süreci modeller bazında incelendiğinde ise akla ilk olarak EV1 geliyor. Bu nedenle ilk olarak EV1’e, ardından onu takip eden diğer modellere göz atmakta fayda var.
General Motors EV1
General Motors (GM) EV1 büyük bir otomobil üreticisi tarafından üretilen ilk elektrikli araç olarak tarihe geçti. Alışılmışın dışında tasarıma ve sıfır gaz salınımına sahip olan bu aracın hızı saate 144 km’ye kadar çıkabiliyordu. Günümüzde bu hız pek fazla değilmiş gibi düşünülebilir. Ancak o zamanlar için oldukça iddialıydı. GM, 1990'ların sonunda 1100 adet EV1 kiraya vermiş, fakat kira süreleri bittiğinde araçların büyük çoğunluğunu hurdaya çevirmişti. Firma, araçları parçalamasının sebebini yüksek üretim maliyeti ve tüketici sayısının az olması olarak belirtmişti. Ancak araçların çok beğenilmesi, Tesla gibi birçok markaya ilham kaynağı oldu.
Nissan Leaf, Chevrolet Volt ve Bolt
Tam elektrikli Nissan Leaf ve şarj edilebilir hibrit (Plug-in Hibrit) Chevrolet Volt satışa ilk olarak 2010 yılında çıktı ve bu iki öncü elektrikli araç arasındaki yarış da böylece başlamış oldu. Satış hacmi olarak da Leaf öne çıktı ve 300.000’e ulaşan satış rakamıyla tüm zamanların en çok satan elektrikli arabası olmayı başardı.
Chevy ise tam elektrikli araç üretmeyi başardı. Bolt adlı araç, 383 km’lik menzili ile piyasaya oldukça iddialı bir giriş yaptı ve Leaf’i tahtından edebilecek en iddialı araçlardan biri oldu. Renault Nissan Birleşmesinin en önemli elektrikli araçlarından olan Leaf ise menzil artırma gibi iyileştirmelerle Bolt’un performansına yaklaştı.
Roadster, Model S, Model X ve Model 3
Birçok kişi Tesla’nın kurucusunun Elon Musk olduğunu düşünüyor olabilir ancak Tesla şirketi 2000’li yılların başında Martin Eberhard ve Marc Tarpennig adlı iki mühendis tarafından kuruldu. Kurulduktan sonra şirket hisselerinin bir kısmını satın alan Elon Musk, aynı zamanda CEO pozisyonunu üstlendi. Tesla’nın büyümesi de bu dönemde başladı. İlk araç olan Roadster başka bir aracın elektrifikasyonu ile (elektrikli araca dönüştürülmesi) üretildi. Ancak Google’ın kurucu ortakları Larry Page ve Sergei Brin, aracı görüp oldukça etkilenerek 2008 yılında piyasaya sürülen Roadster’a yatırım yaptı.
Tesla, Roadster’dan hemen sonra Model S’i duyurdu. Lüks segmentte olan Model S, yüksek performansı ve menzili ile kullanıcıları büyüledi. Ayrıca Tesla’nın herhangi bir üçüncü parti firma ile çalışmaması maliyetlerin düşmesini de beraberinde getirdi.
Model S’in büyük başarı göstermesinin ardından Tesla, Model X olarak adlandırılan SUV’sini duyurdu. Kartal kanadına benzeyen kapıları ile araç, tam anlamıyla lüks kavramının hakkını veriyor. Uzun sürüş menzili ve yüksek performansı ise Land Rover gibi konvansiyonel SUV üreticileri ile rekabeti körüklemeyi başardı.
Musk’ın belki de en çılgın projesi ise D sınıfı araç olan Model 3 oldu. “Kitlelerin elektrikli otomobili” olarak pazarlanan araç, nispeten düşük fiyatı ve fiyatına göre sunduğu yüksek donanım seviyesi ile çok beğenildi. Öyle ki araç duyurulduğu andan itibaren çok sayıda ön sipariş aldı.
Gelecekte Elektrikli Arabaları Neler Bekliyor?
Günümüzde tüm dünyada SUV’lerin yükselişte olduğu görülüyor. Şimdiye kadar Tesla Model X ve Jaguar I-Pace gibi elektrikli SUV’ler üretilip yüksek satış rakamları elde etti. Gelecek yıllarda da elektrikli SUV’lerin çok satacağı düşünülüyor. Bu nedenle Mercedes Benz ve BMW’nin de 2020 yılında piyasaya elektrikli SUV araçlar sunması bekleniyor. Bu markaların peşinden ise Volkswagen Grubu gelecek.
Elektrikli Otomobiller Daha Erişilebilir Fiyatlı Hale Gelecek
Lüks SUV’lerin yüksek fiyatlarla sunulması, geniş kitleler tarafından tercih edilmesine engel oluyor. Renault Zoe, BMW i3, Tesla Model 3 gibi düşük fiyatlı elektrikli araçlar ise bu durumdan faydalanarak piyasada ön plana çıkmaya başladı. Elektrikli araçlar, üretilmeye ve satış başarılarını artırmaya devam ettiği müddetçe fiyatları daha da düşecek. Geliştirilen teknolojilerin de markalar arasında benzinli ve dizel araçlarda olduğu gibi patent anlaşmalarıyla satılacağı düşünülüyor. Böylece fiyatlar çok daha makul olacak ve benzinli ya da dizel otomobiller ile aynı noktaya gelecek.
