EHBI: 8 tips voor eerste hulp bij incasso
België telt zo’n 300 geregistreerde incassobureaus, zoals het beruchte Intrum, en de kans is reëel dat je ooit een brief van één van hen gekregen hebt. Wil je weten wat je moet doen wanneer een incassobedrijf bij je aanklopt, lees dan zeker verder.
Alvorens we verder gaan, is het belangrijk om te wijzen op het verschil tussen incassobureaus en gerechtsdeurwaarders. Die laatsten hebben immers veel meer middelen om schulden te innen. Zo mogen zij bijvoorbeeld wel iemands spullen of loon in beslag nemen of iemand dagvaarden. Krijg je een brief van een gerechtsdeurwaarder, negeer die dan zeker niet. Sommige tips over hoe om te gaan met incassobedrijven gelden ook voor gerechtsdeurwaarders, maar de tip ‘Stuur ze wandelen’ alvast niet.
Tip 1: Vermijd schulden
Dit is een logische, maar belangrijke tip. Wanneer je geen schulden hebt, hoeft een bedrijf geen derde partij in te schakelen om ze te innen. Echter is het perfect mogelijk dat je om welke reden dan ook niet kan betalen. Wacht in dat geval niet te lang en neem contact op met het bedrijf waar je een openstaande factuur hebt. Wanneer je proactief tewerkgaat, is de kans groot dat je een regeling kan treffen zoals betalingsuitstel of een gespreide betaling. Is je schuld té groot en/of wil het bedrijf niet meewerken, neem dan contact op met bijvoorbeeld het OCMW of het CAW voor advies en hulp.
Tip 2: Zijn ze wie ze zijn?
Krijg je toch een brief van een incassobureau, dan is het eerste wat je moet doen nagaan of de afzender echt is. Soms doen oplichters zich immers voor als zo’n bedrijf (ironisch, ik weet het). Deze tip geldt ook voor brieven van een gerechtsdeurwaarder. Enkele manieren waarop je dit kan controleren:
- Controleer of het incassobureau ingeschreven is. Dat kan via de website van de federale overheid.
- Ga na bij welk bedrijf je zogenaamd een schuld hebt. Indien je er nog nooit van gehoord hebt of zeker weet dat je er geen schuld hebt, gaat het vermoedelijk om oplichters. Twijfel je, dan neem je best contact op met het bedrijf in kwestie.
- Vraag om de originele factuur of het originele contract. Het incassobureau is verplicht je die informatie te bezorgen. Doet of kan het dat niet, betwist dan de schuld en vraag om je met rust te laten.
- Dreigt het incassobureau met inbeslagname, dan gaat het hoogstwaarschijnlijk om oplichting of een frauduleus bureau. Enkel een gerechtsdeurwaarder kan immers beslag leggen.
Tip 3: Stuur ze wandelen
Een incassobureau is een instantie die de opdracht krijgt van een bedrijf of particulier om in zijn naam een schuld proberen te innen via een zogeheten ‘minnelijke schuldinvordering’. Dit is volkomen wettelijk. Maar daar stopt hun macht ook. Een incassobureau heeft verder geen enkel middel tot zijn beschikking om je tot betaling te verplichten. Het kan met andere woorden niets meer doen dan zijn opdrachtgever zelf…
In het geval van incassobureaus bijten blaffende honden écht niet.
Daarom: stuur ze wandelen. Indien ze je telefonisch benaderen, betwist de schuld en vraag om alle contact te stoppen. Sturen ze brieven of e-mails: negeer ze. De taal zal ongetwijfeld dreigender worden, maar wat betreft incassobureaus, bijten blaffende honden écht niet.
Opgelet: hiermee bedoel ik niet dat je de vermeende schuld moet negeren. Heb je inderdaad ergens een openstaande factuur, neem die erbij en betaal ze rechtstreeks aan de partij waaraan je die verschuldigd bent. Kan je niet betalen of vind je de gegevens niet meer terug, neem dan rechtstreeks contact op met de schuldeiser om een (af)betaling overeen te komen.
Tip 4: Laat je rechten gelden
Zelfs al negeer je een incassobureau en/of heb je gevraagd om je met rust te laten, is de kans groot dat het alsnog zal blijven aandringen. Wanneer je een schuld betwist hebt, is het voor een incassobureau echter verboden om je te blijven contacteren. Gebeurt dat toch, kan je dat melden aan de Consumentenombudsdienst en/of het meldpunt van de FOD Economie. De eerste zal eerder proberen te bemiddelen, de tweede kan indien nodig een onderzoek naar het bureau opstarten en overgaan tot sancties.
Controleer ook altijd de inhoud van de brieven op niet-voorziene of niet-toegelaten bedragen. Een incassobureau mag enkel kosten aanrekenen die voorzien zijn in de wet en/of de algemene voorwaarden van het bedrijf waarvoor het optreedt. Ook hier kan je contact opnemen met de FOD Economie wanneer je vermoedt dat iets niet koosjer is.
Vaak bieden ze, zonder dat je erom vraagt, een afbetalingsregeling aan. Ga hier niet op in. Dit is trouwens, je raadt het nooit, ook verboden.
Soms dreigen ze met of alluderen ze op inbeslagname van je spullen of loon. Geen zorgen, want dat kan enkel een gerechtsdeurwaarder. Dat soort dreigementen is eveneens verboden, dus meld dat zeker aan de FOD Economie mocht het gebeuren.
Ten slotte bieden ze vaak actief, dus zonder dat je erom vraagt, een afbetalingsregeling en/of domiciliëring aan. Ga hier niet op in. Op die geniepige manier proberen ze een schuldbekentenis te bekomen. Dit is trouwens, je raadt het nooit, ook verboden: “Alle stappen om de schuldenaar een wisselbrief te doen ondertekenen of om een overdracht van vordering of een schuldbekentenis te eisen (zijn verboden). Bijvoorbeeld, het actief aanbieden van een betalingsregeling of domiciliëring kan beschouwd worden als een drukkingsmiddel (…)”, aldus de FOD Economie.
Tip 5: Laat ze onder geen beding binnen in je woning
Incassobureaus kunnen ‘inspecteurs’ sturen naar de woning van vermeende schuldenaren om hen in te lichten over een schuld en/of onder druk te zetten. Bezoeken aan huis zijn niet verboden (tussen 8u en 22u), maar je bent nooit verplicht om hen binnen te laten. Doe dat dus niet. Onderteken ook geen enkel document dat je voorgelegd krijgt. Beter nog: ga het gesprek zelfs niet aan. Vraag de ‘inspecteur’ om te vertrekken of sluit gewoon de deur.
Dit geldt, in mindere mate, tevens voor gerechtsdeurwaarders. Ook hen hoef je niet binnen te laten, tenzij (!) ze over een mandaat beschikken zoals een vonnis. In dat geval komen ze trouwens nooit alleen, maar met onder anderen een politieagent. Ben je niet thuis, mogen ze alsnog je woning betreden met behulp van een slotenmaker. Hebben ze geen mandaat, hoef je ze dus niet binnen te laten, maar je doet er wel goed aan om de documenten die ze je geven aan te nemen, zodat je het nodige kan doen.
Tip 6: Ga na of de schuld verjaard is
Een belangrijk verdienmodel van incassobureaus is het in bulk opkopen van schulden bij bedrijven om die dan zelf proberen te innen (meer daarover in mijn vorige bijdrage). Terwijl die schuld mogelijk bestaan heeft, kan die inmiddels verjaard zijn, aangezien het meestal gaat om oude schulden die het oorspronkelijke bedrijf opgegeven heeft of van een bedrijf dat failliet gegaan is. Indien het gaat om een aanzienlijk bedrag, en je de middelen hebt, kan je de brieven eerst laten nakijken door een advocaat. Gaat het om een klein bedrag, contacteer dan indien mogelijk het oorspronkelijke bedrijf en/of hanteer tip 3: negeren.
Tip 7: Je kan je geld terugeisen
Stel, je kreeg een brief van een incassobureau en hebt in paniek gewoon betaald, maar je komt er nadien achter dat de vordering onterecht of niet correct was. Geen zorgen, je bent je geld niet definitief kwijt. Bezorg de bewijzen aan het incassobureau en vraag je geld terug. Weigert dat, dan kan je via de rechtbank een terugbetaling eisen. Meld de situatie zeker ook aan de FOD Economie.
Tip 8: Blijf rustig
Incassobureaus rekenen erop dat mensen panikeren wanneer ze een brief of telefoontje krijgen. De taal en toon die ze gebruiken zijn echter louter voor de show. Er is werkelijk niets dat zij kunnen doen om je te doen overgaan tot betaling. In het ergste geval kunnen ze je dossier doorgeven aan een advocaat of gerechtsdeurwaarder, maar dan ben je tenminste (vrij) zeker dat alles wettelijk verloopt. Dat doen ze in de realiteit zelden, omdat incassodossiers vaak over kleinere bedragen gaan. Ik herhaal hier wel mijn advies dat je de schuld zélf beter niet negeert.
In de volgende bijdrage: een advocaat licht de incassoindustrie door
Noot: heb je het financieel moeilijk en kloppen schuldeisers bij je aan, besef dan dat er instanties zijn die je kunnen en willen helpen. Je vindt veel informatie op de website Eerste Hulp bij Schulden, en je kan ook terecht bij het OCMW en het CAW voor meer informatie en hulp. Schulden zijn niets om je voor te schamen!
