YetGen-Paribu Hub 2. Hafta: Blokzincir İşleyişi; Temel Kavramlar, Kullanım Alanları ve Gelecek
Bu yazı Yetkin Gençler ve Paribu Hub’un ortaklaşa düzenlediği Blokzincir Temelleri Eğitim Programı’nda aldığım notları içermektedir.
Eğitimin 1. Haftası:
Bitcoin’den Metaverse’e Blokzincirin Tarihsel Evrimi ~ İsmail Hakkı Polat
Eğitimin ikinci haftasında Cemil Şinasi Türün hocamın anlatımıyla “Blokzincirin İşleyişi; Temel Kavramlar, Kullanım Alanları ve Gelecek” başlıklı oturumumuzu gerçekleştirdik. Bu oturumda beni en çok etkileyen konular “Bitcoin ve Ethereum Neyi Farklı Yaptı ve Diğer Kripto Paralardan Ayrıştı?” oldu. Umarım yazım ilginizi çeker, keyifli okumalar dilerim.
1-) Bitcoin neden inovasyon?
Bildiğiniz üzere Bitcoin 2009 yılında Satoshi Nakamoto lakaplı anonim bir programcı veya programcılar tarafından üretildi. Cemil Şinasi Türün hocamız ise arkadaşlarıyla birlikte 2008 yılında daha Bitcoin yaratılmadan Yoğurtistan isminde metaverse evrenini ve bu evrende kullanacakları Kayme isminde dijital paralarını kodluyorlardı. Peki Kayme’yi şu an kimse bilmezken Bitcoin neden en tepedeydi? Kayme’nin yapamadığı ama Bitcoin’in yaptığı o şey neydi?
Geçen yazımda da bahsettiğim üzere kripto paralar güvenlik vaat eder. Bu güvenliğin bir kısmı çok güçlü bir şifreleme mantığından dolayıdır. SHA-256 denilen bu yüksek kalitedeki şifreleme yöntemi kriptografik fonksiyonlarla dijital veriler üzerindeki matematiksel operasyonlardan ibarettir. Çok güçlüdür, güvenlidir ama bir o kadar da maliyetlidir.
Düşük (ör: 1 TL) ve yüksek (ör: 1 milyon TL) para gönderirken de her zaman aynı şifreleme yöntemi kullanılır. Bu durumda eskiden, düşük miktarda kripto para gönderen kişiler, yüksek miktarda kripto para gönderen kişilerle aynı miktarda işlem ücreti ödemek zorunda kalmaktaydı. Bu nedenle, düşük miktarda kripto para gönderenler için işlem ücretleri, gönderilen miktarın kendisinden daha yüksek olabiliyordu ve bu da işlemleri çok pahalı hale getiriyordu. Bu sıkıntıyı o dönemdeki tüm kripto paralar yaşadı ama çözen ilk kişi Satoshi Nakamoto oldu. Satoshi Nakamoto, bu sorunu çözmek için Bitcoin ağına “dinamik ücret” sistemi ekledi.
Bu sistem, işlem ücretlerinin işlem boyutuna ve ağdaki işlem yoğunluğuna bağlı olarak otomatik olarak ayarlanmasını sağlar. Bu sayede, daha küçük işlemler için daha düşük ücretler ve daha büyük işlemler için daha yüksek ücretler belirlenir. Dinamik ücretin çalışmasını sağlayan sistem ise Bitcoin Madenciliği’dir. Bitcoin işlemleri, ağdaki bloklara dahil edilmeden önce onaylanmalıdır. İşlemlerin onaylanması için karmaşık matematiksel problemleri çözen madenciler yeni bloklar oluştururlar ve karşılığında Bitcoin kazanarak ödüllendirilirler. Bu ödül sistemi işlemlerin bloklara eklenmesi için teşvik oluşturur ve blok boyutlarına sınırlama getirerek ağdaki işlem sayısını sınırlandırır.
Kısaca toparlamak gerekirse Bitcoin’in sahip olduğu madencilik ve ödül sistemi, gönderilecek Bitcoin’in değerine uygun ve adil işlem ücretleriyle gönderimini sağlar. Bu sistem, aynı zamanda yüksek ve düşük meblağlar için aynı güçlü şifreleme yöntemini kullanarak güvenli bir şekilde Bitcoin gönderimini mümkün kılar.
2-) Ethereum neyi farklı yaptı?
Ethereum, Bitcoin’den farklı olarak bir programlama dili olan Solidity ile smart contracts (akıllı sözleşmeler) yazılabilmesine olanak tanıyan bir platformdur. Bitcoin’in içinde de yazılım kısmı mevcuttur ama çok sınırlı şekildedir.
Bu akıllı sözleşmeler, programlanabilir özelliklere sahip olup belirli şartlar karşılandığında otomatik olarak işlem yapabilmektedir. Bu özellik, finansal işlemlerin yanı sıra oylama, oy kullanma, sanat eserleri ve diğer birçok alanda da kullanılabilmesine olanak tanır.
Ayrıca Ethereum, blok oluşturma zamanı olarak Bitcoin’den çok daha hızlıdır ve ortalama blok oluşturma süresi yaklaşık 13 saniyedir. Bu da işlemlerin daha hızlı ve düşük maliyetle gerçekleştirilebilmesini sağlar. Ethereum, bu özellikleri sayesinde daha geniş bir kullanım alanına sahip olarak sadece bir dijital para birimi değil, bir dizi uygulama ve projenin de temelini oluşturur.
Kısaca Ethereum ekosistemi: içinde bulunan Solidity programla dili sayesinde akıllı sözleşmeler yani token oluşturabilme imkanı tanır. Ayrıca blok oluşturma işlemleri çok hızlı ve az maliyetli bir şekilde yapılabildiği için diğer kripto varlıklardan ayrışıp bugünkü halini almıştır.
Bitcoin ve Ethereum, mevcut ekosistemdeki eksiklikleri kucaklayarak gerçek bir inovasyon sergilemiştir. Bu eksiklikleri akıcı çözümlerle gidererek diğer kripto varlıklardan ayrışmayı başarmışlar ve büyümelerini sağlamışlardır. İşte tüm bu başarılarıyla Bitcoin ve Ethereum, bizlere inovasyon kelimesinin gerçek anlamını hissettirmektedir.
