404 Hata Sayfalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Selam 404 hata sayfası! Beni gülümsetiyorsan ve deneyimimi güzelleştiriyorsan senden kaçmam mümkün değil. Ben kim miyim? Ben sıradan bir internet kullanıcısı, sayfan için iyi bir UI tasarımcın ve de UX yazarın varsa, seni hizmete sunan ve canlıya alan firmanın sadık bir müşterisi olmaya adayım.
Hata yapmak her zaman kötü değildir. Şayet hatalarınızdan ders alıp, bunu size verilmiş bir şans olarak düşünürseniz en nihayetinde mükemmel sonuçlara ulaşabilirsiniz. Tabii ki doğru ve akılcı stratejiler uygularsanız. Aynı adına 404 denilen hata sayfaları gibi.
Bir internet kullanıcısı iseniz, mutlaka bir 404 hata sayfası ile karşılaşmışsınızdır. Kaba bir tabirle 404 Not Found Hatası, herhangi bir web sitesini ziyaret eden kullanıcının istediği sayfayı bulamaması anlamına gelmektedir. Ulaşmak istediği sayfaya erişemeyen kullanıcı, standart bir hata sayfası ile karşılaşabildiği gibi doğru UI ile UX tasarımının yapıldığı ve harika kelimelerle donatılan bir UX writing işleminden geçmiş bir sayfa ile de yüz yüze gelebilir. Neden olmasın? Artık firmalar geçmişe göre ekiplerinde çok daha fazla UI, UX tasarımcılarına ve yazarlarına yer veriyor. Ve evet, şayet biraz önce bahsettiğimiz şıklardan ikincisi gerçekleşirse 404 hata sayfaları, bir fırsata dönüştürülebilir. Hatta marka için kullanıcısı ile bir bağ ve satışlarını artırmaya gidecek kadar iyi bir seçenek bile olabilir.
Bunu yapan pek çok ünlü marka var. Lego, Starbucks, Star Wars, Amazon gibi kullanıcılarına iyi bir deneyim yaşatmak isteyen ve onlarla tasarım ve kelimeler eşliğinde görünmez ama hissedilen bir bağ kurmak isteyen firmalar artık 404 hata sayfalarını memnuniyetle karşılıyor. İşte size birkaç örnek;
Üzerindeki girinti ve çıkıntılar sayesinde birbirine kolayca kenetlenebilen ve çeşitli renklerdeki yapı taşlarından oluşan Legoları hangimiz sevmeyiz ki? 1949 yılından beri üretilen bir oyuncak çeşidi olan Lego’nun web sitesi de mükemmel bir kullanıcı deneyimi sunar. Kullanıcı dostu arayüzü ve içerikleri ile sizi istediğiniz sayfaya ulaştırır, şayet belirli nedenlerden ötürü ulaştıramıyorsa yüzünüzde kocaman bir gülümseme yaratır. Lego’nun 404 hata sayfasında dikkatimi çeken unsurlar şöyle oldu:
1- Özür diliyor.
2- “Üzgünüz aradığınız sayfa bulunamadı. Ama her şey hala harika” diyerek içimizi rahatlatıyor. Burada özellikle harika kelimesi ile bizi bilinçaltımızdan vuruyor.
3- Legolardan yapılmış oyuncak görseli ile marka hikâyesi hakkında bilgi vermeye devam ediyor ve gülümsetiyor.
4- “Alışverişe Başla” yönlendirmesi ile siteden tamamen ayrılmamızı engelliyor. Satın almak için siteye girmediysek dahi, bir anda kendimizi Legoların renkli dünyasına kaptırmış buluyoruz.
Sıradaki örnek Star Wars tutkunları için. Star Wars, yarattığı 404 Hata Sayfasının tasarımları ile hem marka hakkında bize bilgi vermeye devam ediyor; hem de arama butonu ile kullanıcı dostu bir arayüze sahip olduğunu kanıtlıyor. Bu arama butonu sayesinde sayfadan tamamen çıkmaktansa aradığım sayfayı rahatlıkla bulabiliyorum.
Airbnb fazlaca yönlendirme butonu ile kuralları ters düz ediyor. Ne de olsa o dünyaca ünlü, dünyaya yayılan bir şirket. Neden ters düz ettiğini ise kısaca açıklamak isterim. Normalde 404 hata sayfalarında en fazla 4 bağlantıya yönlendirme olması gerektiği savunulur. Airbnb ise sizin de görselde göreceğiniz üzere 4’ten fazla bağlantı vererek adeta “kuralları ben koyarım” diyor.
Kahve denilince akla gelen ilk markalardan biri olan Starbucks’ın 404 Hata Sayfası da mutlaka incelenmeye değer. Çünkü Starbucks hata sayfasında kullanıcıya hatanın gerekçelerini açıklamakla kalmıyor, kullanıcının şimdi neler yapabileceğine dair önerilerde de bulunuyor. Sayfanın hemen sağ tarafındaki kahve kalıntısı ise muhteşem bir metafor.
Kısacası sevgili okurlar;
· İyi ve kullanıcı deneyimini esas alan 404 hata mesajları neyin yanlış gittiğini ve daha sonra ne yapılması gerektiğini kısa ve öz bir şekilde site ziyaretçisine açıklamalıdır.
· 404 hata sayfasından ‘ana sayfa’ ya da ‘hakkımızda’ gibi sayfalara yönlendirme yapılması tavsiye edilir. Bu konunun uzmanları genellikle 4’e kadar bağlantı verilebileceği kanısında.
· Tüm bunların yanı sıra sayfa içerisinde hiç CTA vermeden, arama butonunun konulması da iyi bir tercihtir.
· Hata sayfalarına biraz mizah ekleme çoğu zaman iyidir ve kullanıcıyı gülümsetir. Gülümsemek, başarının anahtarıdır.
· Şirketler, markalarını tanıtmak ve kullanıcı ile aralarında duygusal bir bağ kurmak için iyi bir 404 Hata Sayfası yapmalı. Bunun için de UI, UX tasarımcıları ve yazarları ile çalışmak zorundadır. ( Bu bizim için muhteşem değil mi? :) )
· Ve evet, 404 hata sayfaları genellikle bir sitenin en çok ihmal edilen sayfalarıdır. Fakat unutulmamalıdır ki; çekici bir hata sayfası ile kaybettiğiniz kullanıcıyı sadık bir müşteriye dönüştürebilirsiniz.
· Daha yüksek dönüşler için iyi optimize edilmiş bir 404 Hata Sayfası mutlaka hayata geçmelidir.
· Sadece yanlış yazdığımız bir URL sonucunda bu sayfalarla karşılaşmayız. Adına ölü dediğimiz bağlantılarda bizi 404’e götürür. Ölü bağlantılar, silinmiş sayfalardan oluşabileceği gibi web sitesinin yenilenmesi yüzünden de karşımıza çıkabilir.
· 404 sayfası aslında bir fırsattır.
· 404 hata sayfasında ziyaretçi markanın hikâyesini görmeye devam etmelidir. Star Wars’ın 404 hata sayfasında ziyaretçinin markanın hikâyesini görselde görmeye devam ettiği gibi. Ya da Starbucks’ın hata sayfasında yer alan kahve kalıntısı bir diğer örnektir.
· Standart bir 404 sayfası kullanıcıya çok fazla seçenek sunmaz. Belki bir tane. O halde standartların dışına çıkalım ve kullanıcılar sitemizden kaçıp gitmeden hemen önce birkaç seçenek sunalım.
· Son olarak, özür dilemek her zaman erdemdir. 404 sayfalarında hata için özür dilemek gerekir.
Bugünlük bu kadar. Bu yazıyı dinlemek isterseniz, Podcast hesabıma da beklerim!
404 Hata Sayfalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler — Kübraca! | Spotify’da Podcast
Merak edenler için diğer yazılarımı da şuraya iliştiriyorum:
Kelimelere Adanmış Bir Hayat Nasıl Olur?
2021’e Mektup Yazdım; 2022’ye Göz Kırptım!
Yeni yazılarda görüşmek üzere!
