Özüne, Yani Kendine Güvenme(k)
“Nedir bu ‘öz güvenli’ kişilerin üzerindeki kendini bilmiş hâl? Sanki dünyada bir tek o bu işi yapabiliyor!”
Doğrusu, sağlıklı öz güven pek de böyle bir şey değil.
Öz güven, kabaca, kişinin kendi yeteneklerine olan inancı olarak tanımlanır. Spesifik alanlarda sahip olduğumuz öz güven ile genel öz güveni ayırmak önemlidir. Genel öz güven, daha ziyade öz saygı ve benlik algısı ile ilişkilidir. Benlik saygısı, kişinin kendini olduğu gibi, yani ne eksik ne fazla görmesidir. Aynı zamanda kendini değerli, sevilesi ve beğenilesi bulmaktır. Bu ise, iki kaynaktan oluşmaktadır: İlki, kişinin yetkinlik algısı ve başarı duygusuyken; ikincisi, kişinin değer verdiği bireylerden koşulsuz kabul, sevgi ve saygı görmesidir. Güçlü ve olumlu benlik algısı için koşulsuz sevgi elzemdir.
Sosyal varlıklar olduğumuzdan, kendimizi inşa ederken -buna öz güvenimiz dahil- çevremizden yararlanırız. Dolayısıyla olumlu bir iklim içerisinde barınma ve onay alma, çocuklukta öz saygı ve böylece öz güven gelişimi için önem taşımaktadır. Fakat yazdıklarımdan anlaşılacağı üzere, öz güven kalıtsal değildir; zamanla kazanılabilir ve geliştirilebilir çünkü çeşitli çevresel kaynaklardan etkilenmektedir. Bunun için kendinize alan oluşturmalısınız. Eğer bulunduğunuz çevrede kendinizi geliştirmeye fırsat bulamadığınızı düşünüyorsanız, bahsi geçen olumlu iklim içerisinde bulunmuyor olmanız olasıdır.
Değiştiremeyeceğiniz yanlara odaklanmaktansa, “Bulunduğum noktadan neler yapabilirim?” sorusunun yanıtı üzerine odaklanarak, kendini olumsuzluğa sürüklememek gerekir. Yazımın devamında bazı “klişe” sözlerle ilerleyeceğim. Bu klişe sözleri, yazdığım bilgiler ışığında değerlendirmek, bunları aslında neden sıkça duyduğumuzu anlamlandırmamızı da kolaylaştıracaktır.
“Sen dünyasın; o yüzden sen değişirsen, dünya değişir.”
- Bizim kontrolümüzde olmayan taraflara efor harcamaktansa, bu eforu kendimize yönelterek bir sonuca ulaşmak daha olası ve verimlidir.
Bir suyun markette 4₺, sinemada 10₺, lüks bir restoranda 20₺, havalimanında 30₺ olduğunu unutmayın. Suyun değerini değiştiren tek şey bulunduğu yer.
- “Kendinizi değersiz buluyorsanız yerinizi (işinizi) değiştirin.”
Bu cümle bizi spesifik alanlardaki öz güvene yaklaştırır. Burada sözünü ettiğim öz güven, kişinin bir sonuca varmak için belirli bir alanda o işin üstesinden gelme yeteneğine olan inancıdır.
Sahip olduğunuz işte karşılık bulmak istiyorsanız, bu alandaki öz güveninizi artırmalısınız. Bu ise yeteneklerinin ve becerilerinin farkında olmaktan geçiyor. Bir alanda minimum düzeyde bile yetenekli veya becerikli olmadığınızı düşünüyorsanız, o alanın işini yapmak için güdülenmeniz güçtür. Zira güdülenmenin temelinde, yapabilme inancı yatmaktadır.
Gördüğünüz gibi, bu bir döngüdür: Yeterlik algınız (yapabilme inancınız), güdülenmenizi etkiler ve güdülenmeniz bir işi yapıp yapmamanızı etkiler. Bir işi gerçekleştirebilmek (veya gerçekleştirememek) ise, nihayetinde öz güveninize etki eder.
Kendini tanımak birçok şeyin temelidir. Bunun için nelerde iyi ve başarılı olduğunuzu keşfetmeniz her zaman için değerlidir.
Herkesin iyi ve kötü olduğu alanlar vardır. Kıymetli olan, bunları görebilmek ve kabul etmek. Kabulün ardından kendinizi geliştirmeye yönelik adımlar atmanız kolaylaşacaktır. Unutmayın, defalarca kez iflas eden ve kredi başvuruları reddedilen Henry Ford, otomobil sektörünün önde gelen şirketlerinden birini kurmayı başarmıştır.
Öz güven hakkında yazarken ansızın aklıma düşen “Rio”” filmi, uçma konusunda pek de öz güvenli olmayan kuş Mavili’nin yaşadıklarını işliyor.
İzleyecek olanlara iyi seyirler!
[EN] The Ultimate Way to Increase Confidence, as Shown in Avatar: The Last Airbender, yaklaşık 9 dakikalık bir video. Öz güven kavramı, “kendini kendine kanıtlama” çerçevesinde gayet etkili örneklerle ele alınmış.
İzleyecek olanlara iyi seyirler!
- [EN] Videonun İngilizce dilinde olduğunu göstermektedir
- Blogumdan yazıları kısaltarak paylaştığım instagram hesabım: themicroiblog
- “Beceriler Nedir ve Olmazsa Olmaz Mı?” başlığına tıklayarak beceriler hakkındaki yazıma ulaşabilirsiniz
