Blockchain nasıl bir yapı üstünde işliyor

Kripto para ya da en çok tanınan çeşiti ile Bitcoin aslında, dışarıdan gözüktüğü kadar karmaşık bir teknoloji değil. Blockchain sisteminin en önemli noktası dağıtık yapısıdır diyebiliriz. Bitcoin ya da blockchain üzerine bir şeyler söylemeden önce, belki de merkezi, merkezsiz ve dağıtık yapıların ne olduğu hakkında bir iki şey söylemek gerekiyor.

Merkezi (Centralized) sistemlerde, herkes, diğeri ile iletişim kurabilmek için, önce bir merkeze bağlanmak zorunda. İki nokta arasında bağlantıyı sağlayan, bütün alış veriş ve iletişimi sağlayan, tüm düzenlemeleri yapan merkez oluyor. Merkez ortadan kalktığında, noktalar arasındaki tüm bağlantılar da kopmuş oluyor. Örneğin bir kişiye mail gönderdiğinizde, göndermiş olduğunuz ileti, merkezi bir sisteme kaydediliyor. İletiyi almak isteyen kişi, merkezi sistem ile iletişim kurduğunda, sizin gönderdiğiniz e-postayı okuyabiliyor. Merkezi sistem ortadan kalktığında iletişim tamamen ordan kalkıyor.

Merkezsizleştirilmiş (Decentralized) sistemlerde her bir nokta, bir merkeze bağlanıyor. Fakat sistemde yetkili olan bir çok merkez de birbirleri arasında iletişim kuruyorlar. Dolayısı ile bir merkezin ortadan kalkması, iletişimin sürekliliğini engellemiyor. Şu an kullanmakta olduğumuz internet şebekesi bu tür yapıya örnek olabilir. Servis sağlayıcı ya da sunuculardan birinin ortadan kalkması durumunda, noktalar aynı işlevi sağlayabilecek başka bir merkez ile bağlantı kurarak, birbirleri ile iletişime devam edebiliyorlar.

Dağıtık (Distributed) sistemlerde ise merkez işlevi gören bir birim bulunmuyor. Noktalar birbirleri ile ve gerekirse birbirlerinin üzerinden iletişim kuruyorlar. Bağlantıdaki hemen her nokta birbiri ile aynı yetkilere ve özelliklere sahip. Dolayısı ile bir noktanın kapanması veya ortadan kalkması durumunda, sistem bu kayıptan hiç bir şekilde etkilenmeden çalışmaya devam edebiliyor. Sadece o noktanın sakladığı bilgilere erişim ortadan kalkmış oluyor Yerel ağ şebekelerini bunun örneği olarak düşünebilir.

Bitcoin’in üzerinde bulunduğu teknoloji, tam anlamı ile, dağıtık bir sistem. Yani, madencilik ya da transfer işlemini gerçekleştiren herhangi bir nokta kapandığında ya da ortadan kalktığında sistem çalışmaya devam edebiliyor. Ledger denen bir tür veritabanının açık olarak tüm noktalarda bir kopyası bulunduğu için herhangi bir veri kaybı da yaşanmıyor. Ayrıca bu dağıtık yapı sayesinde sitemin güvenliği de sağlanmış oluyor. Şöyle ki, herhangi bir noktada bulunan ledger bozulduğunda , bu diğer noktalardaki veri tabanları ile karşılaştırılarak tekrar düzeltilebiliyor. Böylece, noktalardan herhangi birinin yanlış veri girmesi önlenmiş oluyor.

Blockchain’in nasıl nasıl bir sistem üzerinde çalıştığını kısaca özetledim. Blockchain’in ne olduğunu anlattığım yazıma buradan ulaşabilirsiniz.