Kampanya Sistemleri: Tosla Dijital Kampanya Modülü
Yeni bir yazıdan herkese selamlar, Bankacılık ve Finansal Teknoloji sektöründe fark yaratan kampanya örneklerini incelediğimiz yazı dizisine bu sefer yenilikçi teknoloji alt yapısıyla öne çıkan bir uygulamayla devam edelim istedim: Tosla Dijital Kampanya Modülü.
Yazı dizimize ilk defa bu yazı ile rast gelen okuyuculara naçizane tavsiyem öncelikle konuya giriş niteliğindeki Kampanya Sistemleri: Giriş ve Kampanya Sistemleri: Kampanya Anatomisi yazılarını okumaları olur. Bu size konuyla alakalı daha bütünsel bir bakış ve daha yüksek bir okuma zevki sağlayacaktır.
Tosla, Akbank T.A.Ş iştiraki olan Aköde Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.’nin sadece Akbank ya da diğer banka müşterilerine değil, Bankacılık sisteminde yer almayan kullanıcılarına da hitap eden Dijital Cüzdan ürünüdür. Özellikle geleneksel anlamda bankacılık faaliyetlerini demode gören ve uzak duran genç nesil kullanıcıları için günlük ödeme ve para transferi işlerinde benzersiz bir deneyim yaşatmayı misyon edinmiş akıllı telefon uygulamasıdır.
Tosla’da yapılan tüm işlemler eğlenceli ve sosyal bir hal almaktadır, öyle ki uygulamanın ilk sayfasında kullanıcıların arkadaşlarıyla takipleştiği ve Tosla’da yaptıkları işlemlerde etkileşimde bulunduğu bir haber akışı bulunmaktadır:
Yine oyunlaştırma kavramını içeren alt yapısıyla Tosla (P2P Para Transferi) işlemleri uygulama üzerinden oldukça eğlenceli bir şekilde yapılmaktadır:
Özetle Tosla “Paranın Sosyal Hali” mottosunu uygulamayı kullandığınız her an hissedebileceğiniz şekilde tasarlanmıştır. Hal böyle olunca Tosla’ya uygun bir kampanya modülü geliştirirken kendinden var olan iki büyük zorluğun üstesinden gelmek gerekecekti:
i. Kampanya ve Sadakat Sistemleri oyunlaştırma anlamında bir ürün ya da hizmeti daha cazip hale getirebilmek için başvurulan en önemli pazarlama enstrümanlarıdır. Ancak Tosla’nın kendisi bu kadar eğlenceli iken bunu daha cazip hale getirmek için sunulabilecek kampanya çözümleri ne denli farklı ve etkili olabilecekti?
ii. Yine geleneksel kampanya sistemleri kullanıcıya belli bir dönem içerisinde taahhüt edilen işlemleri gerçekleştirmesi halinde o sürenin sonunda bir kazanım sağlar. Oysa Tosla üzerinden yapılan tüm işlemler anlık gerçekleşmekte ve anlık olarak etkileşim almaktadır. Bu işlemleri anlık değil de görece bir sürenin sonunda ödüllendirmek ya da sınırlı kurallar içerisinde kalmak müşteri deneyimi açısından ne kadar mümkün olacaktı?
Yukarıdaki iki temel soru bizi 2018 yılında başlayan ve geliştirme süreci 1 yılı bulacak bir serüvenin içerisine alacaktı: Tosla Dijital Kampanya Modülü çağın ihtiyaçları göz önüne alınarak yeni nesil teknolojiler ile sıfırdan geliştirilecekti.
Tosla Dijital Kampanya Modülü — Mutfak:
Tosla gibi yeni nesil uygulamalar özellikle sıfırdan yazılıyorsa bunlara eklenebilecek özelliklerin de tak-çalıştır (plug&play) olması servis ve veri modellerinin olabildiğince genişletilebilir, hızlı ve kolay şekilde üretime alınabilir seviyede tasarlanması önem taşır. Bu konuda şanslıydık çünkü Akbank’ın açık sistem referans mimari çözümleri bize uygulama geliştirme anlamında bu imkanları sağlıyordu.
Tosla’nın yeni bir ürün olması kullanıcı kitlesinin sıfırdan başlayarak organik şekilde büyüyeceği öngörüsü ve Akbank’ın Bilgi Teknolojileri içerisinde Çevik Dönüşüm süreçlerini tamamlamış olması da proje yönetimi açısından elimizi kuvvetlendiren etmenlerdi.
Özellikle bu zamana kadar benzer sistemlerden edindiğimiz tecrübelerle en iyi servis çözümünü sunma yolunda detaylı bir alt yapı ve uygulama mimarisi çalışılması gerekecekti. Uygulama üzerinden anlık etkileşim, kullanıcıların farklı aksiyonlarına yapılabilecek kampanya ve bildirimler göz önüne alındığında çalışacak sisteme en uygun çözümün Olaya Dayalı Programlama (EDA: Event Driven Architecture) olmasına kanaat getirmiştik.
Olaya Dayalı Programlama’nın prensiplerine çok kısa değinecek olursam bu servis mimarisinde her türlü kullanıcı hareketi ya da durumdaki değişimler bir olay (event) şeklinde değerlendirilir. Tıpkı gerçek dünyadaki gibi çevremizde gelişen olaylardan bazıları daha çok ilgimizi çekerken bazılarını önemsemez, bazılarına ise istemli ya da istemsiz tepkiler verebiliriz. Verdiğimiz bu tepkiler de bunu önemli gören başka kişilerin ya da sistemlerin dikkate alacağı olaylar yaratabilir. Özetle her olayın bir yayımcısı (publisher) bir de bu olayı dinleyip tepki veren bir ya da birden fazla dinleyicisi/abonesi (subscriber) vardır.
Olaya Dayalı Programlama ile çalışan servis mimarileri bu olayları yayımlayan ve dinleyen/abone olan sistemlerin yakın zamanlı şekilde birbirleri ile en verimli ve güvenli yol üzerinden haberleşmelerini sağlamaktadır.
Yukarıdaki resimde Tosla Dijital Kampanya Modülü’nün çok basit anlamda servis mimari tasarımını görmektesiniz. Buna göre Tosla’yı kullanan gerçek bir kullanıcı ya da Tosla uygulaması ile etkileşimli çalışan sistemler (bunlar kart yönetim sistemi, provizyon sistemi, 3rd party hizmet sağlayıcıları ve diğer entegrasyon noktaları olabilir) kampanya modülünün dinlemek isteyeceği olayları yani sistemdeki değişimleri paylaşır, bunlar güvenli bir yol üzerinden kampanya sisteminin Olay Değerlendirme sistemi tarafından dinlenir.
Not: Gerçekte bir olay havuzu ve buna bağlı ilgili olayların yönetildiği birden fazla dağıtık sistem vardır. Burada daha basit bir anlatım olması açısından tüm servis mimarileri yek pare olarak gösterilmiştir.
Olay Değerlendirme sisteminin çeşitli kontroller ile kayda değer gördüğü hareketler yine bu sistem üzerinden tetiklenecek olayları dinleyen Kampanya Değerlendirme sistemi tarafından dikkate alınır. Buradaki akış sırasıyla Ödül Kazanım, Kazanım Limit ve Kullanıcı Bilgilendirme Değerlendirme sistemlerini takip eder. Hatırlarsanız sizlere Kampanya Anatomisini anlattığım yazımda kampanya sistemlerinin bir süreç hattına benzediğinden bahsetmiştim. Olaya Dayalı Programlama’nın güzel yanı bu sürecin birbirini beklemeden dağıtık şekilde sürdürülebilmesi ve geleneksel süreç hatlarında yaşanan Tek Hata Noktası (Single Point of Failure) zafiyetine izin vermemesidir.
Ayrıca belli kontrol noktaları üzerinden akan sistemde her servisin sadece tek bir iş yapıyor olması tüm sistemin kolaylıkla izlenmesine ve hızlı geliştirmeye olanak sağlar ki bu da çağımızın CI/CD (Sürekli Entegrasyon ve Sürekli Teslimat) pratiklerine en uygun yöntemlerden biridir.
Not: Makalenin konusunu dağıtmamak için detayına girmeyeceğim ama merak edenler mikro servis mimarilerine ve CI/CD pratiğine göz atabilir.
Son olarak değinmek isterim ki Olaya Dayalı Programlama’nın bir başka güçlü yanı yakın gerçek zamanlı (asenkron) çalışan sistemlerde veri saklama yöntemi olarak birincil seviyede veri tabanı yerine akıllı mesaj kuyrukları kullanabilmesidir. Bu da bilgi akışının sürekli olarak işlemesi ile kesintisiz servis hizmeti demektir ki bildiğimiz anlamda veri tabanları ancak kayıt altına alma/raporlama görevini sürdürmektedir.
Geçtiğimiz iki sene içerisinde Dijital Kampanya Modülü’nden 500'den fazla kampanya senaryosu işleterek kartlı işlemlerden, uygulama içi ödemelere, arkadaş davetlerinden davet kabullerine kadar bir çok “olaya” çeşitli ödüller vererek sadık kullanıcılarının yanında olan Tosla sağladığı marka ortaklıkları ve ürün özellikleri ile kullanıcılarını sevindirmeye devam etmekte.
Bu yazımda sizlere teknolojik anlamda fark yaratan bir finansal teknoloji ürününden ve bu ürünle birlikte sıfırdan tasarlanan yenilikçi bir kampanya sisteminden bahsetmiş oldum. Umarım sizler için de okuması zevkli bir yazı olmuştur. Yeni bir yazıda buluşana dek şimdilik hoşça kalın.
Oytun Ayan
Akbank Bilgi Teknolojileri — Ödeme Sistemleri
Kampanya ve Kanal Yönetimi Ürün Sahibi
KAYNAK:
https://tosla.com/
https://www.akode.com/hakkimizda.html
https://tr.wikipedia.org/wiki/Olaya_dayal%C4%B1_programlama
https://en.wikipedia.org/wiki/Single_point_of_failure
https://en.wikipedia.org/wiki/Microservices
https://en.wikipedia.org/wiki/CI/CD
