Hayat Dersleri #2: Farah Ramzan Golant
kyu EMEA CEO’su Farah Ramzan Golant’tan 9 liderlik teması
Yazarlar: Burcu Demirok, Kerem Alper
Editörler: Arda Kolukısa, Deniz Yazıcıoğlu, Ömer Ataş, Özgür Arslan
Katkıda bulunan yazar: Farah Ramzan Golant
Metin-içi görselleştirmeler: Aleyna Tezer
Mart ayında yeni girişimimiz ATÖLYE Akademi aracılığıyla başlattığımız “Hayat Dersleri” etkinlik serisinde, ağımızda bulunan ve hem yerel hem global ölçekte isim yapmış yaratıcı liderleri konuk ediyoruz. Bir önceki yazımızda bu yeni etkinlik serisiyle ilgili daha detaylı bilgilerin yanı sıra IDEO’nun CEO’su Sandy Speicher’ı konuk ettiğimiz ilk etkinlik hakkındaki düşüncelerimizi paylaştık. Okumanızı tavsiye ederiz.
Serinin ikinci etkinliğinde konuğumuz kyu Collective’in EMEA CEO’su Farah Ramzan Golant’tı. Etkinlikte kişisel ve profesyonel hikayesini meraklı dinleyenlerle paylaşan Farah, özellikle kriz zamanlarında belirsizlikte yön bulma temasına odaklandı. Ayrıca “yaşanmış liderlik deneyimleri” adı altında dokuz değerli öğrenimini bizimle paylaşan Farah’nın aktardıklarına aşağıda daha detaylı bir şekilde yer vereceğiz.
Farah’nın paylaşımları, ATÖLYE olarak hem bireysel hem organizasyonel seviyede edindiğimiz — ancak hak ettiği şekilde üzerine derinlemesine düşünmek için zaman ayıramadığımız — paha biçilemez deneyimler üzerine derinlemesine düşünmek için bizde güçlü bir dürtü uyandırdı. İşte bu nedenle bu yazımızın sonunda Farah’nın hikayesini aktarması üzerine ortaya çıkan hislerimizi paylaşmak, onun hikayesiyle bizim amacımız, komünite kürasyonu anlayışımız ve zorluklara karşı duruşumuz arasındaki bağlantıları irdelemek istedik. Farah’nın ortaya koyduğu öğrenimler üzerine derinlemesine düşünürken, bir komünite olarak büyüme sürecinde kendi düşüncelerimizde keşfedebileceğimiz yeni yollara rastladık. Ayrıca liderlik ve “birbirine liderlik etme” konseptlerine yöneldik.
Etkinlik
Tüm etkinliklerimizi ve programlarımızı dijital ortama taşımak, çok çeşitli ve çokdisiplinli bir kitleye erişimimiz açısından harika bir gelişme oldu — ki bu da ATÖLYE’nin komünitelerle ilgili felsefesiyle ve düşünce yapısının merkezinde bulunan esas değerlerle tam olarak hizalanan bir durum.
Örnek vermek gerekirse, yalnızca bu etkinliğimizde bile dünyanın dört bir yanından 200’ün üzerinde katılımcıyı ağırlayarak çeşitli meslek dallarına, uzmanlıklara ve geçmiş deneyimlere yer verdik. Tasarım, girişimcilik, gastronomi, mühendislik, veri bilimi, sanat ve eğitim gibi dallardan gelen kişiler, San Francisco, Seattle, Chicago, New York, Boston, Londra, Münih, İstanbul, Dubai ve Tokyo gibi dünyanın farklı şehirlerinden bağlandı.
Farah Ramzan Golant Kimdir?
Bir Zoom ekranı aracılığıyla bile olsa Farah’nın hayat hikayesini inanılmaz canlı detaylarıyla dinleyecek kadar şanslıydık. Nairobi şehrinde Asyalı bir aileye doğan Farah, çok erken bir yaşta taşındığı Birleşik Krallık’ta Cambridge Üniversitesi’nde modern diller üzerine eğitim gördü.
Mezuniyetinin ardından kariyerine Abbott Mead Vickers BBDO reklam ajansında başlayan Farah, 15 yılın ardından şirketin CEO’su oldu ve daha sonrasında çeşitli yaratıcı ve medya şirketlerinde de CEO pozisyonlarında yer aldı. İngiltere Başbakanlığı İş Danışma Grubu’nda çalışan Farah, All3Media şirketinde Baş Yönetici (Chief Executive) rolünü üstlenmenin yanı sıra; genç kızları hayatlarını değiştirmeleri için güçlendirmek amacıyla gençlere yönelik markalar ve mobil platformlar oluşturan, yaratıcı bir kâr gütmeyen kuruluş olan Girl Effect’in CEO’su olması için Nike tarafından görevlendirildi.
Farah’nın öyküsü onu 2018 yılında kyu Collective’e getirdi. İngilizce’deki “q” harfi gibi telaffuz edilen kyu, yaratıcılığı ekonomiyi ve toplumu ileri taşımak üzere kullanma amacı taşıyan şirketlerin bir araya geldiği küresel bir kolektif. Bugünlerde kyu’nun uluslararası büyüme planlarını yürüten Farah, yeni satın alma fırsatları bulma konusunda özel olarak görevlendirildi. Kendisi ayrıca kyu müşterileri ve tüm dünya için yüksek etkili sonuçlar oluşturmak üzere üye şirketler arasında iş birliği çalışmalarını da hızlandırıyor.
ATÖLYE’nin kyu Collective üyesi olmasında kilit rol oynayan Farah, o zamandan beri ATÖLYE’nin yolculuğunda önemli bir yeri var. ATÖLYE, kyu bünyesine dahil olmasının ardından Farah’nın paha biçilemez yönlendirmeleriyle pek çok uluslararası projelere katıldı, IDEO ve SYPartners gibi diğer kyu üye şirketlerle iş birlikleri gerçekleştirdi ve operasyonlarını Orta Doğu ve Londra’ya genişletti. ATÖLYE aynı zamanda yaratıcı toplulukların, tasarım yoluyla pozitif etki oluşturmak amacıyla nasıl derleneceği, etkileşimde tutulabileceği ve mobilize edilebileceği konularındaki global literatüre de enerjik bir şekilde katkı sağlıyor.
Farah’dan 9 Liderlik Teması
Farah, etkinlik sırasında hayat hikayesini çok içtenlikle bizimle paylaşacak kadar kibardı. Ancak kendi hikayesinin yanında liderlikle ilgili geliştirdiği “temalar,” bizce bu konuyu araştıran hemen hemen herkese ilham verecek cinsten. İşte Farah’nın 9 liderlik teması:
Liderlik yapma ve yönetme arasındaki farkı bilin
Eski Norsça’dan Almanca, Flemenkçe ve Eski İngilizce’ye geçen “lider” (leader) kelimesine etimolojik olarak yaklaşacak olursak; fiil kökü, lideri “yolu belirleyen kişi” olarak tanımlar. Buna kıyasla, “el ile yapılan, manuel” anlamına gelen Latince “manus” kelimesinden türeyen “manager” yani “yönetici” kelimesi ise “atları yolda yürüten kimse”yi tanımlar. Farah’nın yorumuyla, “Bazen yolu belirlediğiniz zamanlar olur ve bu sizin sorumluluğunuzdur. Bir yol seçmek için tüm deneyiminizi kullanmanız gerekir. Ancak yolun zaten seçildiği zamanlar da olur — böyle zamanlarda liderliği yöneterek yapmanız, yani ‘atları yoldan yürütmeniz’ gerekir. İki rolün de farklı zamanlarda yerine getirilmesi gerektiğini düşünüyorum.”
İster liderlik ister yöneticilik yapın, önemli olan bu zorlu süreçte olduğunuz konumu bilmek — her zaman aynı noktada olmadığınız gibi sizden yeteneklerinizi konuşturmanız bekleniyor.
Gaye-kâr spektrumunu anlayın ve benimseyin
İşletmelerin büyümesi gerekir; insanlara ve platforma geri yatırım yapabilmek için kâr elde etmeniz lazımdır. Spektrumu ve o spektrumda sürekli hareket etmekte olduğunuzu anlayın. Bazı durumlarda daha hissedilebilir bir şekilde kâra odaklanmalı, bazı durumlarda ise gayenizi daha yoğun bir şekilde vurgulamalısınız. Gaye ve kâr arasında paha biçilemez bir denge vardır. Birine değer verip diğerini inkâr edemezsiniz. Bu denge her ne kadar hassas olsa da özgün ve başarılı olabilmek için onu bulmanız şarttır.
Gaye-kâr dengesi,, kutuplaştırıcı veya acımasız bir paradoks olmamalıdır. Kendi bağlamınız ve yeteneklerinize en uygun dengeyi bulmayı hedefleyin.
Durmaksızın ve yorulmaksızın ileriye bakıp ileriye dönük düşünün
Farah’nın deneyimlerine göre dirençlilik ve uyum sağlama yeteneğinin yanı sıra “yorulmaksızın gelişime” de ihtiyaç vardır. Bu da “an”ın içerisinde hareket ederken bile enerjik bir şekilde ileriye bakmayı ve ileri dönük planlar yapmayı gerektirir.
Olaylar ne kadar iyi veya kötü görünse de sürekli mevcut durumu sorgulayın. Bunu yapmak ayaklarınızın yere basmasına yardımcı olacağı gibi ortaya çıkan yeni fırsatları da gözden kaçırmamanızı sağlayacaktır.
Monologdan ziyade çoklu perspektifleri teşvik edin
Liderler çoğu zaman zorluklar karşısında sabit bir bakış açıları olması gerektiğini düşünür. Farah içinse bir lideri daha güçlü kılan, birden fazla perspektifi olmasıdır. Liderler, etraflarındaki her seviyeden insanın bakış açılarını dinlemek için özel çaba sarf ederler.
Hiç kimse her konuda her zaman haklı olamaz. Bu durumda asıl değerli olan, güçlü bir çerçevenin içerisinde çoklu, birbiriyle yarışan ve çoğu zaman çelişkili bakış açılarını barındırmak. Bu bakış açılarını bastırmaya veya çatışma halinde bırakmaya çalışmazsınız; aksine, hepsini “bir bütünde” tutarak her zaman dünyaya çok yönlü bakar, seçenek ve riskleri öyle değerlendirirsiniz.
Her problemi çıktığı andaçözme dürtüsüne karşı koyun
Tepki verme hızı kuşkusuz önemlidir. Bir kalp krizi geçiriyorsanız sağlık çalışanının size ulaşma hızı, hayatta kalıp kalmayacağınızı belirler.
Ama şoklarla veya zorluklarla baş ettiğiniz zaman size gelen her problemi anında çözme dürtüsüne karşı koymanın da değeri vardır.
Bu yüzden, bir problemi anında veya en kısa sürede çözme fikrine karşılık bir mola vermenin ve dinginlik oluşturmanın sizin için çok yararlı olacağı zamanlar vardır.
Ön saflardakilerin neler düşündüğünü ve yaptığını bilmezseniz etkin bir şekilde liderlik yapamazsınız
Farah, “ön saflar” derken işlerin yapıldığı esas noktayı, yani müşterilerle — ve özellikle de en zor müşterilerle — çalışanları kastediyor.
Organizasyonun ve işleri gerçekleştiren kişilerin en çok efor sarf ettiği (ve en çok stres yaşadığı) noktada liderin anlamlı bir şekilde kendini göstermesi çok önemlidir. Bir o kadar önemli olan başka bir unsur da birer yatırımdan ziyade gerçek değerleri temsil eden en genç, taze ve lekelenmemiş zihinleri araştırmaktır.
Ön saflardakilerin ne yaptığını bilmezseniz onlara nasıl liderlik yapacağınızı da bilemezsiniz.
Kadınları bilinçli bir şekilde karar verme mekanizmasının merkezine oturtun
Bu, basit olduğu kadar yaşamsal önem taşıyan bir konu. Kadınların seslerinin ve deneyimlerinin açıkça yüceltilmesi, onlara değer verilmesi gerekir — aksi takdirde ne kadar doldurmaya çalışırsanız çalışın, organizasyonunuzun özü hep kısmen boş kalır.
Yetenekli kişiler, liderlik yapılmasından çok “uçmalarına” olanak tanınmasını isterler
Yaratıcı kişiler, basitçe, liderliğin direktif veya parametre vermek, onaylamak veya reddetmek olduğu durumlarda kendilerine liderlik edilmesini istemezler. Yaratıcı kişiler aslında yalnızca ürettikleri fikirlerin “uçmasına” olanak tanımanızı isterler. Farah’nın ilk önerisiyle birlikte değerlendirmek gerekirse, yaratıcı kişiler sizden yalnızca tek bir şey isterler: fikirlerinin uçmasına olanak tanımanızı.
Ayrıca ister uçmalarına yardımcı olmayı ister kanatlarını kırpmayı tercih edin, bunu her zaman hatırlayacaklardır.
Eski hikayede takılıp kalmamaya dikkat edin
Çoğu lider harika birer hikaye anlatıcısıdır. Ancak güzel bir hikaye anlattıktan sonra ondan uzaklaşmak, hikayenizi değiştirmek, gerçekten zordur.
Durum böyle olsa da öykülerin yeni karakterlere, yeni bölümlere ve hikaye çizgilerine, yeni tehlikelere ihtiyacı vardır. Bir zamanlar gerçekten işe yarayan ancak son kullanma tarihini çoktan doldurmuş olan bir hikayede takılıp kalmak kolaydır.
Düşünceler
Liderlik, ATÖLYE için ne anlam ifade ediyor?
Pek çok start-up girişim gibi ATÖLYE için de belirsizlik içinde yön bulma, kuruluşunun ilk gününden beri yolculuğunun varoluşsal bir parçası olmuştur. Buna ek olarak krizlerin eksik olmadığı Türkiye gibi bir ülkede merkezlenen organizasyon olarak dirençlilik ve adapte olabilirlik DNA’mızın merkezinde yer alıyor. Aşağıda, Farah’nın hayat hikayesini ve dokuz liderlik temasını dinlemenin bizde uyandırdığı düşüncelerimizi bulacaksınız.
Gaye-kâr spektrumunu benimsemek
Gaye odaklı bir organizasyon olarak “gaye-kâr spektrumunu” dengeli bir şekilde seyretmenin öneminin bilincindeyiz. Esas değer önermemiz, gerçekleştirdiğimiz küratörlüğün gücünde yatıyor. Sürekli olarak dünyadaki pozitif etki potansiyelini açığa çıkarma hedefimiz doğrultusunda komünitemizi, iş ortaklarımızı ve müşterilerimizi seçerken son derece özenli davranıyoruz. Böylelikle ele aldığımız proje ve problemlerin kürasyonunu gerçekleştiriyoruz. Zaman, ilgi ve bağlantılar söz konusu olduğunda kalite üretmek adına az bulunurluğun kattığı değere inanıyoruz.
Organizasyon olarak birden çok daldan oluşan ATÖLYE; Yaratıcı Platform, Akademi ve Stratejik Tasarım Stüdyosu’nu bir araya getiriyor. Yaratıcı Platform, etki odaklı fırsatları tüm komünitemizle paylaşabildiğimiz alan. Bununla birlikte, Yaratıcı Platform’umuzun gerçekleştirdiği keşiflerin çoğu, “insanların, mümkün olan en iyi versiyonları olarak dünyaya bilinçli bir şekilde katkıda bulunmalarını teşvik eden ortam yaratmak üzere üyelerini bir araya getirme, onları destekleme ve harekete geçirme” hedefi taşıyan, kâr amacı gütmeyen girişimlere dönüştürülebilir. En yeni keşif alanımız ATÖLYE Akademi ile bireylerin yaratıcı potansiyellerini ortaya çıkararak onların dönüşümsel yolculuklarında kolaylaştırıcı görevi görmeyi amaçlıyoruz. Son olaraksa Stratejik Tasarım Stüdyosu, değişim elçilerinden oluşan bu komünitenin önüne çıkan karmaşık problemler karşısında iş birliği gerçekleştirebilmesi için sağlam bir zemin oluşturuyor.
Daha geniş bir bakış açısından değerlendirildiğinde, kyu Collective’in gayesi de “ekonomiyi ve toplumu ileri taşıyacak yaratıcılığa kaynak olmak.” kyu, bünyesindeki yaratıcı kolektifin gücünü kullanarak dünyanın dört bir yanındaki toplumlarda daha geniş çaplı etki oluşturmayı hedefliyor. Özenle bir araya getirilen ve alanında en iyi çalışmaları yapan yaratıcı organizasyonlardan oluşan bu kolektif; toplumlarımızın bugün ve önümüzdeki on yıllar içerisinde duyacakları ihtiyaçları anlayarak, aralarında bağlantı kurarak ve sınırlarını keşfederek birbirinden görünürde kopuk noktaları birbirine bağlama ve değer oluşturma gayesi taşır.
kyu’ya katıldığımızdan beri kolektifin bağlayıcı dokusu görevini görerek diğer kyu üyeleriyle iş birliği yapmak ve bağlantı kurmak için yeni yöntemleri keşfetmeyi hedefliyoruz.
Çoklu bakış açılarını teşvik etmek
Farah’nın da vurguladığı gibi bugünün karmaşık problemleri daha çoğulcu bir bakış açısı edinmemizi gerektirir.-Bizim komünitemiz de monolojik bir anlatıdansa çoğulcu bir bakış açısını benimsememizi sağlayan anahtar bileşen. Dürtümüz; tek bir disiplinle veya sesle çözümlenemeyecek karmaşık problemleri ele alırken çeşitlilik sahibi komünitemizi ve disiplinlerötesi ekiplerimizi bir araya getirmek.
Komünitemiz içerisinde gerçekleşen yaratıcı çarpışmalar sayesinde oluşan sosyal ve profesyonel etkileşimlerin keşfedilmemiş potansiyeline inanıyoruz.
Komünitemizi yönetmek yerine yeteneği destekleme odaklı bir yaklaşım benimsemeyi hedefliyoruz.
Bu, hiçbir zaman tek taraflı bir ilişki değildir: karşılıklılık komünitemizin kalbinde yatar ve tüm üyelerimizin anlamlı bir şekilde katkıda bulunmalarını bekleriz.
Diğer yandan komünitemiz; iş ortaklarımız, müşterilerimiz ve paydaşlarımızın yüzleştiği belirli karmaşık problemlere odaklanacak daha özelleşmiş ekipler derlememize de olanak tanır. Komünitemizin her bir üyesi, eşsiz beceriler ve deneyimler sunar. Komünite üyelerimiz bireysel hedeflerini gerçekleştirmek üzere çalışırken, organizasyon olarak gerçekleştirdiğimiz birtakım projelerde belirli ihtiyaçları karşılamak üzere birlikte niş alanlar keşfedebileceğimize inandığımız bazı projelerde iş birliği yaparız.
kyu bünyesindeki yaratıcı organizasyonlar, yalnızca kendi alanlarında etki oluşturmak için değil, aynı zamanda iş birliği aracılığıyla yeni alanlar keşfetmek için de bir araya gelir. kyu üyelerinin ele aldığı seçilmiş projelere göz attığınızda bu önde gelen organizasyonların etki yaratan projeler etrafında nasıl alışılmadık ortaklıklar kurabildiğini fark etmeniz zor değil.
Tam da bu noktada, “kyusins” (“kyuzenler”) adını verdiğimiz diğer kyu üyeleriyle son bir yıl içerisinde — çoğu Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) gerçekleşen — çeşitli projelerde iş birliği yapma fırsatı bulduk.
Ekibimizle birlikte küresel ve yerel ağlarımızdaki bağımsız çalışanlardan da yararlanarak oluşturduğumuz, IDEO ve Palmwood ile süregelen iş birlikçi ilişkilerimizle, BAE hükümetinde çalışan kişileri İnsan Odaklı Tasarım yetkinlikleriyle zenginleştirerek ülkenin en önde gelen zorlu problemlerini ele almalarını sağlayacak bir öğrenim programı oluşturma ve gerçekleştirmeyi hedefledik. Bu iş birliği, çeşitli ekiplerin, şirketlerin ve yaklaşımların bir arada kullanılarak oldukça iddialı alanlarda yeni iş birliği yöntemlerinin nasıl oluşturulacağının başarılı bir örneği.
Eski hikayemizde takılıp kalmamak
ATÖLYE olarak en büyük kabusumuz herhalde “eski bir hikayede” takılıp kalmak olurdu. Kendimizi, sürekli evrilmeye ve kendini yeniden inşa etmeye çalışan bir organizasyon olarak görüyoruz. Farah’nın ve kyu ailesi bünyesindeki diğer ilham verici liderlerin (ve komünitemizden aldığımız sonsuz ilhamın) da etkisiyle hep daha iyi, daha taze, daha güncel bir hikaye keşfetmeyi isteyen bir ruhumuz var. Bunun en güzel örneği de kendimizi herhangi bir zorlu probleme maruz bıraktığımızda, komünitemizin barındırdığı çoğulluk ve çeşitliliğin de gücüyle, çözüm tasarlamanın ve uygulamanın yeni bir yolunu bulmaya çalışmamız. Benimsediğimiz bu yaklaşımın büyük oranda öğrenim ve büyüme iştahımızdan kaynaklandığını düşünüyoruz. Bu sebeple de her karmaşık problemi birer öğrenme fırsatı olarak değerlendiriyoruz.
Nispeten genç bir organizasyon olarak gücümüzü, yaratıcı bireylerden oluşan ve sürekli büyüyen komünitemizden ve kolektif olarak geliştirilmiş bilgi birikimimizden alıyoruz. Böylesi bir güç, geleneksel olarak yapılandırılmış bu ölçekte bir organizasyonel modelde mümkün olamazdı.
Bugün geldiğimiz noktada; komünitemiz, ortaklarımız veya paydaşlarımızla her yeni etkileşimimizde yeni hikayeler yazmayı hedefliyoruz. Diğer kyu üyeleriyle beraber daha da büyük ve cesur projelere imza atmamıza olanak tanıyan kyu hikayesinin parçası olmaktan heyecan duyuyoruz.
Liderlik sizin için ne anlam ifade ediyor?
Tüm bu parçaların nasıl bir araya gelerek her birimiz için farklı bir resim oluşturduğunu düşünmek, ilginç bir egzersiz. Sizin düşüncelerinizi duymak isteriz.
Bu öğrenimler, kişisel olarak sizin için ne anlam ifade ediyor?
Peki, organizasyonunuz için ne anlama geliyor?
Kapanış yorumları
Farah’ya böylesi ilham verici konuşması ve ekranlarımızdan bize ulaşan cana yakın tavrı için tekrar teşekkür ederiz. Ayrıca tüm katılımcılara zamanları, düşünceleri ve katkıları için de teşekkür ediyoruz.
Ayrıca aşağıda ATÖLYE Akademi Öğrenme Tasarımcısı Zeynep Akyul Yavuz’un “canlı hasatlama” (live harvesting) yöntemiyle oluşturduğu görsele göz atarak da etkinlik sırasında ortaya çıkanlar hakkında fikir edinebilirsiniz.
Önümüzdeki etkinliklerden haberdar olmak istiyorsanız ATÖLYE Akademi haber bültenine bu bağlantıdan abone olabilirsiniz.
