Community opzetten? Begin met onderzoek!

Zit de doelgroep van jouw beoogde community eigenlijk wel te wachten om elkaar op te zoeken en onderling interactie aan te gaan? Alleen onderzoek voordat je begint kan uitsluitsel geven. Bovendien wil je de stem van je doelgroep meenemen in de ontwikkeling van de community.

Je zou ze de kost moeten geven; alle organisaties die een community zijn begonnen om er later achter te komen dat het niet van de grond kwam. Grote kans dat er gewoon geen animo was onder de potentiële deelnemers. De organisatie had dit kunnen weten als ze haar vooronderstellingen eerst had getoetst.

Het doel van onderzoek

Met zo’n onderzoek sla je meerdere vliegen in een klap. De belangrijkste is misschien wel dat je deelnemers al in een vroeg stadium eigenaarschap wil geven. Een manier om dat te doen is door ze naar hun mening te vragen en die echt mee te nemen. Daarnaast kun je in een onderzoek alle eigen aannames toetsen. Een van die aannamen is het community concept (het type community, de persona, en het doel van de community). En door het onderzoek ga je ook de deelnemers beter leren kennen: wat zijn hun eigenschappen, wie wil en kan ons helpen, wat is hun idee bij de community?

Photo by Hans-Peter Gauster on Unsplash

Waar begin je?

Het is verleidelijk om je onderzoek bij een zo groot mogelijke groep uit te zetten. Maar dan zal het je snel boven je hoofd groeien. Kies daarom liever voor een representatieve dwarsdoorsnede. De groepsgrootte hiervan varieert van minimaal honderd deelnemers bij kleinere doelgroepen, tot driehonderd deelnemers bij een grote doelgroep.

Het eerdergenoemde community concept is bepalend voor de doelgroep van de enquête. In het concept heb je immers ‘in schets’ al een persona opgesteld. Het onderzoek gaat naar een representatieve dwarsdoorsnede van iedereen die binnen die persona valt. Een goede persona is veel specifieker dan ‘alle klanten van de organisatie’. De kans dat alle klanten van een organisatie zich in elkaar zullen herkennen is nihil. Daarom ga je in die grote populatie op zoek naar niche doelgroepen die gemeenschappelijkheden met elkaar hebben (zoals een interesse, beroep, locatie, of doel). Toen wij bijvoorbeeld voor bibliotheek Westland werden gevraagd om een community voor hun klanten te bouwen, zijn we uiteindelijk uitgekomen op een community voor moeders van jonge kinderen (een klein deel maar van het totale klantenbestand van de bibliotheek). Het doel van die community was om moeders met elkaar in contact te brengen om het te hebben over opvoeding, werk/privé balans en gezonde leefstijl. NBA, de beroepsvereniging voor accountants, heeft in totaal twintigduizend leden. Met hen zijn we begonnen aan drie communities voor kleinere segmenten uit hun ledenpopulatie: Planet Finance (accountants die een duurzame economie nastreven), Accounttech (accountants die zijn geïnteresseerd in AI en data analyse) en Regio Oost (accounts die wonen in het Oosten van het land).

Een extra voordeel van afbakenen is dat je ook sneller een representatieve dwarsdoorsnede van die doelgroep hebt. Nadat je een persona hebt opgesteld, nodig je eerst de warme contacten van uit die de organisatie al heeft binnen die doelgroep. Warme contacten zijn immers eerder genoegd te helpen en je wil zicht krijgen op mogelijke ambassadeurs voor je community. Ambassadeurs zijn deelnemers die vanuit intrinsieke motivatie willen helpen met het bouwen van de community. Deze types bevinden zich logischerwijs in de groep van warme contacten. Mocht je uit deze groep nog niet voldoende deelnemers halen, dan kun je nog een oproep plaatsen (op social media, in de nieuwsbrief, op de website) waarin je vrijwilligers oproept om de enquête in te vullen. Een laatste optie is om het klanten- of ledenbestand te doorzoeken op mensen die voldoen aan de criteria, en hen de enquête door te sturen.

Wat zet je eigenlijk in zo’n onderzoek?

Om de goede vragen te kunnen formuleren, ga je terug redeneren vanuit jouw ideale einduitkomst. Uiteindelijk wil je na afronding van het onderzoek, minimaal de volgende zaken weten:

• een zo compleet mogelijk beeld van de te zetten vervolgstappen (platformselectie, strategie, community management),
• een aantal enthousiastelingen die je willen helpen (ambassadeurs),
• Een community concept dat is gevalideerd of bijgesteld

Om daar te komen, heb je een mix van kwalitatieve en kwantitatieve data nodig. Vanuit Bind hebben we een reeks generieke vragen opgesteld die bij beantwoording een heel goed beeld geven om verder te kunnen. Achter elk setje vragen zit een een element van de community dat we willen achterhalen.

Thema: Halen en brengen van informatie door leden in een community.
Vragen:
1. Welke documenten, evenementen, blogs kun je aanleveren voor [onderwerp van de community]?
2. Welke informatie of kennis zoek je nog voor [onderwerp van de community]?
4. Deel je zelf (online) informatie over [onderwerp van de community] in blogs, op social media etc.? Zo ja, waar?

Thema: Ambassadeurs voor de community.
Vragen:
1. Zou je ons willen helpen met bouwen van een community over [onderwerp van de community]? Zo ja, hoe?
2. Wie uit jouw netwerk benader je vaker voor advies of hulp over [onderwerp van de community]?
3. Wie is gezaghebbend binnen [onderwerp van de community]?
4. Wie zouden we zeker ook moeten uitnodigen voor deze community en waarom?

Thema: Onderwerpen en thema’s die besproken gaan worden
Vragen:
1. Waar is je grootste uitdaging bij [onderwerp van de community]?
2. Wat zijn de meest actuele vraagstukken binnen [onderwerp van de community]?
3. Wat zijn de meest innovatieve vraagstukken binnen [onderwerp van de community]?
4. Welke vraag zou jij graag willen stellen over [onderwerp van de community]?
5. Welke nieuwsbrieven, vakmedia, personen, blogs of evenementen volg je over [onderwerp van de community]?

Thema: Kenmerken van de deelnemers (persona)
Vragen:
1. Wat is je grootste persoonlijke drijfveer?
2. Waar wil je over vijf jaar staan?
3. Hoe oud ben je?
4. Waar woon je?
5. Waar werk je?
6. Wat is je functie?
7. Hoe veel jaar ervaring heb je in deze functie?
8. Wat is je persoonlijke missie?
9. Wat zijn je hobby’s?

Thema: Ervaring met communities en/of social media
Vragen:
1. Heb je ervaring met (online) communities? Zo ja, hoe?
2. Op welke social media kanalen ben je actief?
3. Gebruik je social media voor je werk? Zo ja, hoe?

Thema: Bestaande groepen of samenwerkingsverbanden
Vragen:
1. Lopen er al samenwerkingen op [onderwerp van de community]? Zo ja, welke?
2. Zijn er al groepjes mensen die zich bezighouden met [onderwerp van de community]? Zo ja, wie?

Meer weten over communities? Wij hebben een boek geschreven dat je van a tot z meeneemt in hoe je communities opzet. Daarnaast organiseren we elk jaar de postmaster ‘Organiseren in Communities’ samen met de Radboud Universiteit.