Aż 99,9% Europejczyków nie korzysta z krajowych portali otwartych danych
Dane z raportu Open Data Maturity 2019, czyli kilka ciekawostek o dojrzałości otwartych danych w Unii Europejskiej
Fenomen otwartych danych
Ich wartość, wykorzystanie i potencjał
Wydawać by się mogło, że otwarte dane (z ang. open data) robią obecnie zawrotną karierę. Nie dość, że coraz więcej ludzi potrafi trafnie wytłumaczyć, czym one właściwie są (a są, przypomnijmy, maszynowo odczytywalnymi danymi dostępnymi online absolutnie dla wszystkich, bez żadnych limitów i opłat, a do tego cechuje je to, że są dostępne w dużych ilościach jako całe bazy danych), to jeszcze nie raz i nie dwa udowodniono ich ogromną wartość zarówno w kontekście komercyjnym, jak i publicznym.
Wspomnijmy choćby kluczowe liczby z ostatniego raportu European Data Portal Wpływ ekonomiczny otwartych danych: Możliwości tworzenia wartości w Europie z początku 2020 roku:
- wartość rynku otwartych danych w 2019 szacowana była na 184,45 miliarda euro, a prognozuje się, że do 2025 urośnie ona do 199,51–334,2 miliarda,
- zatrudnionych w tym sektorze osób w 2019 roku było ponad milion, co najprawdopodobniej podwoi się do 2025,
- otwarte dane pomogły zaoszczędzić 27 milionów godzin w publicznym transporcie i 79,6 miliarda euro na rachunkach za energię, dzięki efektywniejszemu wykorzystaniu energii słonecznej,
- otwarte dane niosą niebagatelną wartość w przypadku ratowania ludzkiego życia — pozwoliły globalnie ocalić ok. 290–400 tys. ludzkich istnień podczas epidemii malarii w Afryce, dzięki lepszej alokacji zasobów, a dzięki skrócenia czasu dotarcia do pacjenta o minutę, udało się uratować ok. 202 tys. ludzi więcej.
Jeśli chodzi o zdrowie, rola otwartych danych z pewnością jeszcze urośnie — to przecież dzięki publicznie udostępnianym informacjom o zakażeniach i statystykach, każdy z nas doskonale orientuje się, w jaki sposób i gdzie rozprzestrzenia się obecnie epidemia koronawirusa, co pozwala rządom i instytucjom na sprawniejsze podejmowanie decyzji odnośnie izolacji, kwarantann i dodatkowych obostrzeń, a nas, społeczeństwo, informuje o zagrożeniu.
Aż trudno uwierzyć zatem, że ponad 99,9% populacji tak rozwiniętego jak Europa kontynentu nigdy nie zagląda ani nie korzysta z darmowej kopalni wiedzy, jaką są rządowe portale otwartych danych!
M.in. takie dane znajdujemy w ostatnim raporcie Open Data Maturity 2019 [ang. wersja raportu dostępna TUTAJ] przygotowanym przez European Data Portal na zlecenie Komisji Europejskiej.
Jak więc widać, niewątpliwie rośnie ilość osób, które znają pojęcie otwartych danych i korzystają z tychże danych za pośrednictwem trzecich serwisów, które udostępniają dalej informacje pochodzące z publicznych portali. Mało kto jednak szuka wprost w pierwotnych źródłach. Istnieje zatem jeszcze ogromne pole do popisu, jeśli mowa o popularyzacji open data w UE.
Dojrzałość otwartych danych w UE 2019
Jak w ogóle ocenić stopień dojrzałości otwartych danych? Twórcy raportu Open Data Maturity 2019 rozkładają dojrzałość na 4 kluczowe wymiary: politykę, serwisy, wpływ, jaki wywierają otwarte dane oraz samą jakość zasobów danych.
- Polityka, rozumiana przez politykę udostępniania i zarządzania otwartymi danymi - to najbardziej dojrzały wymiar otwartych danych ze średnim wynikiem 74%. Kraje Unii mocno inwestują w przepisy, które mają zapewnić skuteczność publikacji i ponowne wykorzystanie danych na wszystkich szczeblach administracji,
- Serwisy rządowe, gdzie kraje gromadzą i udostępniają otwarte dane, również mocno się rozwijają. Ich średni stopień zaawansowania to 67%, przy czym warto zauważyć, że aż 89% krajów UE korzysta już z internetowych narzędzi analitycznych, których celem jest poprawa funkcjonalności samych serwisów,
- Jakość danych w 2019 roku osiągnęła średni wynik w UE na poziomie 65%. Jest to dobry wynik, pokazujący też, że nadal jest miejsce na ulepszenia,
- Wpływ to najmniej dojrzały wymiar otwartych danych ze średnim wynikiem 57%. Twórcy raportu rozbili go na 5 podstawowych sfer: wpływ na środowisko naturalne (wynik 69%), wpływ w rozumieniu świadomości (wynik 65%), wpływ polityczny (wynik 67%), wpływ społeczny (wynik 46%) oraz wpływ ekonomiczny (28%). Oznacza to, że otwarte dane odgrywają obecnie największą rolę w kwestiach ekologii oraz szerzenia informacji, wiele pozostaje jednak nadal do poprawy.
To właśnie suma ocen z tych czterech obszarów świadczy o stopniu dojrzałości open data w danym kraju.
Jak widzimy, w Unii Europejskiej przoduje obecnie Irlandia, Hiszpania i Francja — to te kraje ustanawiają nowe trendy i służą jako wzorce do naśladowania. Ich wyniki oscylują w okolicy 90%, gdzie średnia dojrzałości otwartych danych dla całej UE to 66%.
Warto przy tym zauważyć, że siódma pozycja Polski, to coś, z czego można być dumnym. Podobnie jak i w poprzednim roku, tak i w 2019, Polskę zalicza się do szybkich naśladowców trendów w sektorze otwartych danych. W tej samej grupie znajdują się jeszcze Cypr, Holandia, Dania, Włochy, Finlandia, Łotwa i Słowenia.
Najsłabiej w raporcie wypadły Liechtenstein i Islandia — to jedyne kraje Unii Europejskiej, których dojrzałość open data nie przekroczyła jeszcze 10%.
Najpopularniejsze rodzaje otwartych danych w UE
Otwarte dane mogą być rozmaitego rodzaju — najpopularniejsze w Unii Europejskiej są obecnie te, które informują o działaniach, ogłoszeniach, wydatkach i decyzjach rządu oraz sektora publicznego. Dalej plasują się dane środowiskowe, ekonomiczne i finansowe, dane transportowe oraz dane upubliczniane przez lokalne władze miast i regionów, a także dane dotyczące edukacji, kultury i sportu.
Zdrowie, dane z sektorów rolnictwa, rybołówstwa, leśnictwa i żywności, sądów i nauki i techniki nadal jeszcze “czekają na swój wielki moment”.
Podsumowanie stanu obecnego
Powyższy raport był piątym, jaki zrealizował European Data Portal. Jego pierwsze edycje (2015, 2016 i 2017) skupiały się przede wszystkim na rozwoju polityk otwartych danych i serwisów je udostępniających.
Po roku 2017, gdzie zaistniał swoisty boom rozwoju krajowych portali open data, państwa członkowskie UE weszły na kolejny etap dojrzałości i zamiast przeć ostro do przodu z samym udostępnianiem danych i zwiększaniem ich ilości w Sieci, zaczęły skupiać się na ich konsolidacji, jakości i przekuwaniu ich na realną wartość.
Mogą zainteresować Cię również:
