Jak czytać sprawozdanie finansowe?
Z jakich sekcji składa się sprawozdanie finansowe firmy i jak je prawidłowo analizować? Dowiedz się co zawierają poszczególne działy i jak czytać sprawozdanie finansowe.
Z czego składa się sprawozdanie finansowe KRS?
Żeby wiedzieć, jak czytać sprawozdanie finansowe, warto wpierw zaznajomić się z jego układem.
Sprawozdanie finansowe jest niczym tabela, która w czytelny sposób pokazuje m.in. jakimi środkami w danym okresie obracała organizacja, czyli mówiąc wprost — ile zarobiła i na co właściwie wydawała pieniądze. Tego typu dane finansowe znajdziesz w jednym z najważniejszych działów sprawozdania finansowego, czyli “Rachunku zysków i strat”.
Jeśli chcesz sprawdzić jakim majątkiem dysponuje podmiot, czyli przykładowo jaki jest jej ogólny stan majątkowy na koniec danego roku obrotowego, to zajrzyj do drugiego najważniejszego działu sprawozdania finansowego, czyli “Bilansu”. Pozwala on ocenić czy dana organizacja jest bogata, czy wręcz odwrotnie — jest zadłużona.
Oba działy zawierają cenne informacje dla inwestorów, kredytodawców, kontrahentów czy dostawców, którzy na podstawie danych finansowych ze sprawozdania dokonują oceny ryzyka związanego ze współpracą. To jednak nie jedyna miejsca w tym dokumencie, z których można pozyskać istotne dane.
Budowa sprawozdania finansowego
Sprawozdanie finansowe firmy składa się z siedmiu sekcji — pięciu głównych działów, które zawierają szczegółowe dane finansowe o podmiocie, oraz z nagłówka i wprowadzenia, które pomagają zidentyfikować firmę, której dotyczy sprawozdanie.
1. Nagłówek sprawozdania finansowego
Zawiera zakres czasu, którego dotyczy sprawozdanie, datę sporządzenia sprawozdania oraz jego kod, który informuje, że kwoty w dokumencie zostały wyrażone w tysiącach (kwoty mogą być też wyrażane w złotych, a pomyłki w wybraniu jednostki skutkują nierzadko ogromnymi błędami, o czym pisaliśmy m.in. w artykule o sprawozdaniach finansowych w XML Milionowe straty spółek).
2. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego
Ten dział zawiera wszelkie dane identyfikujące daną jednostkę (numery rejestrowe, adres siedziby, kod PKD itp.).
3. Bilans zgodnie z Załącznikiem Nr 1 do ustawy o rachunkowości
Ta sekcja to zestawienie wartości zasobów majątkowych podmiotu — zawiera takie dane, jak aktywa, środki trwałe, pasywa, rezerwy na świadczenia emerytalne, fundusze specjalne i wiele innych. Do tego działu zaglądają firmy udzielające kredytów, pożyczek czy leasingów, które chcę zweryfikować, ile dana firma ma już zobowiązań finansowych. W “Bilansie” można odnaleźć informacje o wartości firmy, co jest istotne dla podmiotów, które chcą ją kupić oraz dla inwestorów.
4. Rachunek zysków i strat zgodnie z Załącznikiem Nr 1 do ustawy o rachunkowości
Ten dział, to inaczej sprawozdanie finansowe z całkowitych dochodów danego podmiotu w danym roku obrotowym. To tutaj znajdziemy dane o tym, ile wynosiły w danym roku obrotowym przychody netto ze sprzedaży, jakie były koszty działalności operacyjnej, ubezpieczenia społecznego i innych świadczeń oraz ile wynosiły przychody finansowe, a ile koszty działalności danego podmiotu w jednym roku obrotowym. W tym miejscu w sprawozdaniu finansowym znajdują się też informacje o kosztach wynagrodzeń dla pracowników i osób zatrudnionych na umowę o dzieło czy zlecenie.
5. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym
Tutaj można odszukać informacje o tym, ile wynosi kapitał (fundusz) własny na początek okresu, a ile po korekcie oraz ile wynosił na tym obszarze zysk z lat ubiegłych na koniec danego roku obrotowego. W tym dziale można też sprawdzić wysokość kapitału zakładowego oraz wszelkie zmiany, które są z nim związane. Kapitał zakładowy w przypadku spółek akcyjnych i z o.o. ujawniany jest w pozycji “Kapitał (fundusz) podstawowy”.
6. Rachunek przepływów pieniężnych
Ten dział informuje dokładnie o wszelkich kosztach związanych z działalnością operacyjną, czyli m.in. ogólnie o przepływie środków pieniężnych, zysku i stratach, kwocie amortyzacji, zmianach stanu rozliczeń i innych danych, które dotyczą przepływów pieniężnych w firmie.
7. Dodatkowe informacje i objaśnienia
Z tego działu sprawozdania finansowego można dowiedzieć się m.in., ile wynosiła kwota zysku (straty) brutto za poprzedni i bieżący rok obrotowy, ile wynoszą przychody zwolnione z opodatkowania oraz czy podmiot miał jakieś przychody z odszkodowań, ile wynosiły udzielone przez podmiot darowizny oraz jaka była kwota podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w roku bieżącym i poprzednim.
Jak czytać sprawozdanie finansowe? Instrukcja z przykładem
Wiesz już, z czego składa się finansowy raport firmy, teraz czas, abyś dowiedział się jak czytać sprawozdanie finansowe na konkretnym przykładzie.
Weźmy jako przykład sprawozdanie finansowe, które zostało pobrane z eKRS w formacie XML, a następnie odczytane za pomocą rządowej aplikacji dostępnej na stronie TUTAJ. Aplikacja pozwala na zwizualizowanie sprawozdania lub odczytanie sprawozdania finansowego XML poprzez przekonwertowanie pliku XML do formatu PDF.
Warto tutaj zaznaczyć, że pobrany dokument PDF będzie przekreślony dużym napisem “Dokument nie jest sprawozdaniem finansowym”, ponieważ nie jest oryginalnym dokumentem, który złożyła do eKRS firma, tylko przekonwertowaną wersją sprawozdania finansowego XML, czyli tj. prezentacją danych finansowych.
PS. Jeśli chcesz wejść na wyższy poziom analizy sprawozdań finansowych i potrzebujesz pobierać je w wygodnych do edycji i obliczeń arkuszach kalkulacyjnych lub formacie JSON, zajrzyj do naszej oferty API Sprawozdania Finansowe lub modułu Sprawozdania finansowe na platformie Data Integrator.
Krok 1: Weryfikacja danych z nagłówka
Otwórz pobrany plik PDF na komputerze i odczytaj dane w nagłówku, które informują o tym, w jakich jednostkach zostały wyrażone sumy w sprawozdaniu:
W rubryce “Kod sprawozdania” zauważysz, że sprawozdanie finansowe 2021 zostało sporządzone w jednostkach wyrażonych w złotych. Teraz możesz przejść do sekcji “Wprowadzenie do sprawozdania finansowego” i zweryfikować dane rejestrowe firmy, czyli sprawdzić, czy jest to na pewno sprawozdanie finansowe tej firmy, którą prześwietlasz.
Krok 2: Analiza bilansu
Po poprawnym zweryfikowaniu danych rejestrowych firmy, możesz przejść do sekcji “Bilans zgodnie z Załącznikiem Nr 1 do ustawy o rachunkowości”. W tej sekcji dokumentu finansowego sprawdzisz jakim dobytkiem dysponuje firma, czyli ile wynosi suma majątku, jaki na dzień kończący dany rok obrotowy firma posiada. Jest to suma dobytku firmy od początku jej istnienia, nie zaś kwota majątku nabytego tylko w danym roku obrotowym. Są w nią więc wliczone wartości nominalne posiadanych aktywów w postaci budynków, działek, maszyn czy oprogramowania.
Spójrz na przykład:
Z powyższej sekcji dowiesz się, że ten konkretny podmiot na koniec roku obrotowego 2021 posiada sumę aktywów wynoszącą ponad 19 miliardów złotych. Aktywa to inaczej majątkowe zasoby firmy. Dzielimy je na aktywa trwałe i obrotowe. Do aktywów trwałych zaliczamy m.in. oprogramowanie, budynki oraz maszyny. Aktywa obrotowe to przykładowo towary handlowe, materiały i półprodukty czy udziały, akcje i papiery wartościowe.
Ale to nie wszystko. W bilansie sprawozdania finansowego znajduje się naprawdę wiele informacji:
- Aktywa (w tym ogólna wartość firmy)
- Należności długoterminowe
- Inwestycje długoterminowe
- Nieruchomości
- Wartości niematerialne i prawne
- Długoterminowe aktywa finansowe (w tym udziały, akcje czy udzielone pożyczki)
- Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
- Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
- Aktywa obrotowe
- Zaliczki na dostawy i usługi
- Należności krótkoterminowe
- Należności od jednostek powiązanych
- Należności od pozostałych jednostek, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale
- Należności od pozostałych jednostek
- Inwestycje krótkoterminowe
- Krótkoterminowe aktywa finansowe (w tym m.in. udzielone pożyczki)
- Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne
- Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
- Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy
- Udziały (akcje) własne
- Pasywa
- Kapitał (fundusz) własny, podstawowy, zapasowy, z aktualizacji wyceny oraz pozostały kapitał rezerwowy
- Zysk (strata) z lat ubiegłych, zysk netto, odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) oraz wynik na połączeniu
- Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (w tym zobowiązania krótko- i długoterminowe oraz rezerwy na wynagrodzenia)
Co można wyliczyć na podstawie bilansu ze sprawozdania finansowego? Np. wskaźnik ogólnego zadłużenia
Analitycy z banków i innych instytucji, które przyznają kredyty, zaglądają do “Bilansu”, aby obliczyć wskaźnik zadłużenia firmy. Informuje on jaki udział w finansowaniu aktywów firmy mają zobowiązania. Pomocny w tym przypadku może okazać się poniższy wzór:
Zobowiązania ogółem : Aktywa ogółem = Wskaźnik ogólnego zadłużenia
Dla firmy z przykładu wskaźnik ten wynosi 0,79.
Inne przydatne wskaźniki i wzory, które pozwolą na zaawansowaną analizę sprawozdania finansowego, znajdziesz w naszym artykule:
Krok 3: Analiza rachunku zysków i strat
W następnym kroku przejdź do sekcji “Rachunek zysków i strat zgodnie z Załącznikiem Nr 1 do ustawy o rachunkowości” i sprawdź, jak wyglądają finanse firmy za rok obrotowy, za który zostało złożone sprawozdanie finansowe.
Rachunek zysków i strat to podstawowe źródło danych na temat wyników finansowych firmy. Wynik finansowy (obliczony za pomocą wzoru: przychody — koszty = wynik finansowy) pozwoli Ci m.in. ocenić, czy sprawdzana firma się rozwija, czy wręcz odwrotnie, bo jej przychody ze sprzedaży są niższe w porównaniu do roku poprzedniego lub wynik finansowy jest ujemny. Wartość wyniku finansowego świadczy o rentowności podmiotu.
Z tej sekcji sprawozdania finansowego dowiesz się m.in. czy firma ma największe rzeczywiste przychody ze sprzedaży towarów i usług, czy z innych źródeł oraz ile wynosiły koszty wytworzenia sprzedanych towarów. To z kolei da odpowiedź na pytanie ile z tytułu sprzedaży towarów i usług firma miała tzw. czystego zysku.
“Rachunek zysków i strat” ujawnia, że przychody netto ze sprzedaży tej konkretnej firmy w roku 2021 wynosiły ponad 68 miliardów złotych. Przychody netto ze sprzedaży towarów i usług, czyli ze sprzedaży w dyskontach, przyniosły w 2021 prawie 67 miliardów złotych, czyli prawie 7 miliardów więcej niż w roku 2020.
Na podstawie tych danych można też ocenić jaki procent przychodów ze sprzedaży stanowią poszczególne składniki rachunku. W przypadku tego podmiotu zysk ze sprzedaży stanowił w roku 2021 jedynie 7% przychodów ze sprzedaży.
Te 3 kroki to absolutna podstawa analizy sprawozdań finansowych pod cele weryfikacji ryzyka biznesowego.
Ciekawostka na koniec: Ile firm złożyło do KRS sprawozdania finansowe za 2019, 2020 i 2021 rok?
Sprawozdania finansowe 2019 w dowolnym formacie łącznie złożyło 329 tysięcy podmiotów. 323 tysiące z nich złożyło dokumenty finansowe w formacie XML. Z kolei sprawozdanie finansowe 2020 w dowolnej formie złożyło prawie 313 tysięcy zobowiązanych do tego podmiotów, przy czym 307 tysięcy stanowiły sprawozdania finansowe XML.
Sprawozdanie finansowe 2021 do tej pory złożyło tylko nieco ponad 71 tysięcy firm i innych zobowiązanych podmiotów. Zdecydowana większość, bo 69 tysięcy z nich, złożyła sprawozdania w formacie XML. Sprawozdanie finansowe 2021 powinny być przez firmy złożone do KRS nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, czyli w 2022 do 31 marca. Jednakże w roku 2022 w przypadku niektórych podmiotów terminy na sporządzenie sprawozdania zostały wydłużone o 3 miesiące zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 9 marca 2022, z którym można zapoznać się w Dzienniku Ustaw TUTAJ. Oznacza to, że termin na złożenie sprawozdania finansowego 2021 do eKRS upływa 30 czerwca 2022.
Wydłużenie terminów dotyczy:
- jednostek sektora prywatnego (nie dotyczy podmiotów nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego, czyli działających na rynku finansowym)
- organizacji pozarządowych
- podatników podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzących księgi rachunkowe (dotyczy przekazania sprawozdania finansowego Szefowi KAS)
O jeden miesiąc zostały też wydłużone terminy na złożenie sprawozdania finansowego dla jednostek sektora finansów publicznych.
Co więcej, od 1 czerwca 2022 emitenci oraz jednostki sporządzające sprawozdania zgodnie z MSR swoje dokumenty finansowe muszą składać w nowym formacie XHTML.
API Sprawozdania finansowe — sposób na szybsze pobieranie dokumentów finansowych
Jeśli w Twojej organizacji dziennie sprawdza się dziennie nawet kilkaset sprawozdań finansowych w ramach oceny ryzyka współpracy, to warto pomyśleć nad optymalizacją tego procesu i inwestycją w narzędzia, które pozwalają na automatyczne pobieranie i odczytywanie sprawozdań finansowych nawet wielu podmiotów naraz.
Firmom, które dziennie weryfikują sprawozdania finansowe dużej liczby podmiotów, data software house Transparent Data oferuje API Sprawozdania finansowe, które pozwala na szybkie odnalezienie potrzebnych danych finansowych nawet wtedy, kiedy eKRS ma techniczną przerwę.
Więcej informacji na temat API Sprawozdania finansowe i innych usług przyspieszających weryfikację w firmie znajdziesz na stronie www Transparent Data https://transparentdata.pl/
Może zaciekawić Cię również nasze Case study sprawozdania finansowe:
