Mały PEP Talk, czyli kim są osoby eksponowane politycznie i jak wyglądają polskie listy PEP
Kim jest PEP? Definicja
Termin PEP (z ang. politically exposed person) odnosi się do osoby eksponowanej politycznie, czyli osoby fizycznej, która w danym kraju lub regionie pełni znaczącą funkcję publiczną lub zajmuje znaczące stanowisko.
Definicja PEP’a wiąże się bezpośrednio z IV Dyrektywą AML (Dz. U. z 2018 r., poz. 723, z późń. zm.), określającą procedury należytej staranności dla banków i instytucji finansowych (w tym również firm leasingowych). Innymi słowy, wszystkie te instytucje w myśl przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu, mają obowiązek identyfikacji osób eksponowanych politycznie (PEP) i stosowania w ich przypadku bardziej rygorystycznych procedur weryfikacji.
Co więcej, obowiązek ten dotyczy również członków rodzin osób eksponowanych politycznie oraz osób znanych jako bliscy współpracownicy PEP’ów.
Wprawdzie i tak każdy nowy klient jest weryfikowany przez instytucje finansowe (sprawdzana jest jego tożsamość i profil działalności), ale osoba eksponowana politycznie (PEP) jest szczególnie narażona na przekupstwo z racji znaczącej roli w państwie czy regionie i wpływami, jakie posiada. Przede wszystkim w krajach, w których wysoki poziom korupcji jest codziennością.
Stąd, jeżeli w trakcie nawiązywania stosunków biznesowych potwierdzi się, że dana osoba jest PEP’em, wypełnia ona dodatkowe oświadczenie, w którym wskazuje źródła swojego majątku.
Wszystkie te działania mają charakter zapobiegawczy — chodzi o ochronę sektora finansowego przed utratą wiarygodności i ryzykiem prawnym, związanym z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu.
Skąd jednak banki i instytucje finansowe mają wiedzieć, kto jest PEP’em? Otóż korzystają z tzw. list PEP, tworzonych przez takich dostawców danych, jak nasza Transparent Data. Pisaliśmy już kiedyś o tym przy okazji przedstawiania elementów usługi API AML dla Polski, której baza polskich PEP stanowi część.
Jak wyglądaj polskie listy PEP?
Listy osób eksponowanych politycznie (PEP) zawierają:
- Imię i nazwisko osoby,
- jej datę urodzenia,
- informację o czasie kadencji (powołany od… do…),
- informację o roli politycznej, jaką PEP pełni.
Jeśli mowa o podziale polskich PEP na znaczące stanowiska, to dla przykładu, w wystawianym przez nas API AML przyjęliśmy następujące grupy:
- Prezydent i Rząd RP ( Prezydent, Premier, Minister Finansów, Szef Kancelarii Prezydenta RP itd.),
- Sekretarze Stanu (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia itd.),
- Posłowie RP aktualnej kadencji,
- Senatorowie aktualnej kadencji,
- Ambasadorzy RP (Ambasador w Szwecji, Konsul Generalny w Wielkiej Brytanii itd.),
- Sędziowie Sądów Apelacyjnych ( z wyszczególnieniem na poszczególne miasta, a także oddelegowani sędziowie okręgowi),
- Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego,
- Sędziowie Trybunały Stanu,
- Sędziowie Sądu Najwyższego,
- Sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego,
- Posłowie Parlamentu Europejskiego,
- Członkowie Rady Polityki Pieniężnej oraz Zarządu Narodowego Banku Polskiego,
- Wojewodowie i wicewojewodowie,
- Dyrektorzy Generalni Urzędów Wojewódzkich,
- Dyrektorzy i Główni Księgowi Izby Administracji Skarbowej w poszczególnych miastach,
- Wyżsi Oficerowie Sił Zbrojnych (Generałowie Sił Zbrojnych itd.),
- Komendanci Służb Mundurowych,
- Członkowie Zarządów Spółek Skarbu Państwa,
- Kierownicy Urzędów Terenowych Administracji Specjalnej (Dyrektor Wojewódzkiego Inspektoratu itd.),
- Składy Rad Nadzorczych Spółek Skarbu Państwa,
- Członkowie Zarządów Partii Politycznych.
Wszystkie wyżej wymienione stanowiska wpisują się w definicję osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne (PEP), o których mowa w art. 2 ust. 2 pkt 11 ustawy AML z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Osoby, które z kolei w definicję PEP się nie wpisują, to burmistrzowie i prezydenci miast, wójtowie, sołtysi, radni gminy i starości powiatowi. Oczywiście intuicyjnym się wydaje, że pełnią oni znaczącą rolę dla swej lokalnej społeczności, ustawodawca nie wymienia ich jednak w szczegółowej definicji osób eksponowanych politycznie.
Przyjąć zatem należy, że przez “znaczące funkcje publiczne”, Unia Europejska, ma na myśli funkcje o randze krajowej oraz UE. Wszak naiwnym byłoby sądzić, że o tej grupie po prostu zapomniano. Właściwy opracowywaniu zaleceń AML organ UE, Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) o takich ważnych kwestiach nie zapomina.
Mogą zainteresować Cię również:
