Nowelizacja kodeksu spółek handlowych | Zmiany 2022
Od 13 października 2022 w życie wchodzą zmiany w kodeksie spółek handlowych. Nowelizacja KSH wprowadza m.in. nowe obowiązki dla członków zarządów oraz nowe uprawnienia dla rady nadzorczej, definicję grupy spółek i doprecyzowany sposób obliczania kadencji. Dowiedz się, na czym polega 7 największych zmian dla przedsiębiorców.
Jakie zmiany w kodeksie spółek handlowych wprowadza nowelizacja KSH 2022?
Nowelizacja kodeksu spółek handlowych (lub w skrócie nowelizacja KSH) została uchwalona przez Sejm 6 miesięcy temu i zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem 13 października 2022 roku oficjalnie wchodzi w życie. Nowelizacja wprowadza m.in. kilka istotnych zmian w zakresie praw i obowiązków członków zarządów działających w Polsce spółek rejestrowanych w KRS.
Z pełną treścią zmian, które zawiera nowelizacja KSH, można się zapoznać:
na stronie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej TUTAJ
W artykule przeczytasz o 7 najważniejszych zmianach, które wprowadza nowelizacja KSH 2022, a są to:
- Uproszczony i doprecyzowany sposób obliczania kadencji
- Lojalność wobec spółki po wygaśnięciu mandatu
- Zmieniony zakres odpowiedzialności członków zarządu — wprowadzenie reguły business judgment rule
- Nowe uprawnienia dla rady nadzorczej i jednocześnie nowe obowiązki dla członków zarządów spółek
- Wprowadzenie definicji grupy spółek
- Wiążące polecenia dla spółek zależnych
- Obecność biegłego rewidenta na posiedzeniach rady nadzorczej.
Nowelizacja kodeksu spółek handlowych 2022 — wyjaśnienie najważniejszych zmian
1. Uproszczony i doprecyzowany sposób obliczania kadencji
Wraz z nowelizacją KSH zmianie uległ zapis dotyczący okresu sprawowania funkcji członka zarządu w danym podmiocie, a dokładniej został doprecyzowany sposób obliczania kadencji. Jest to jedna z najważniejszych zmian w kodeksie spółek, która zawęża wcześniej istniejące pole do interpretacji tego przepisu. Do niedawna wyliczanie okresu sprawowania funkcji sprawiało spółkom problemy, a przecież ma to istotne znaczenie przy ustalaniu mandatu dla danego członka (czyli umocowanie do pełnienia funkcji). Wszelkie wątpliwości na tym obszarze zostały rozwiane dzięki dodaniu do w art. 202 w § 2 jednego zdania:
„Kadencję oblicza się w pełnych latach obrotowych, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.”
2. Lojalność wobec spółki po wygaśnięciu mandatu
Zgodnie z nowymi przepisami nawet po wygaśnięciu mandatu członka zarządu podlega on obowiązkowi zachowania lojalności wobec spółki. W praktyce oznacza to, że członek zarządu po wygaśnięciu mandatu jest zobowiązany do nieujawniania tajemnic spółki, w której działał.
Wprowadzona zmiana w kodeksie spółek handlowych 2022 brzmi:
“Członek zarządu nie może ujawniać tajemnic spółki także po wygaśnięciu mandatu.”
3. Zmieniony zakres odpowiedzialności członków zarządu — wprowadzenie reguły business judgment rule
Nowelizacja kodeksu spółek handlowych 2022 wprowadza nowy § 3 do art. 293. Paragraf ten mówi o stosowaniu tzw. zasady osądu biznesowego (ang. business judgement rule).
Zgodnie z tym zapisem członek zarządu, rady nadzorczej, likwidator oraz członek komisji rewizyjnej:
„(…) nie narusza obowiązku dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności, jeżeli postępując w sposób lojalny wobec spółki, działa w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które powinny być w danych okolicznościach uwzględniane przy dokonywaniu starannej oceny.”
Nowelizacja KSH jasno wskazuje tu, że jeśli członek zarządu, rady nadzorczej czy likwidator wyrządził szkodę spółce, ale działał w zgodzie z charakterem swojej działalności i postępował lojalnie, to może liczyć na złagodzenie odpowiedzialności poprzez konieczność poniesienia wyłącznie odpowiedzialności cywilnoprawnej. Celem wprowadzenia tej regulacji była możliwość wyłączenia odpowiedzialności za szkodę, którą można od teraz ocenić zgodnie z uzasadnionym ryzykiem biznesowym.
4. Nowe uprawnienia dla rady nadzorczej i jednocześnie nowe obowiązki dla członków zarządów spółek
Nowelizacja kodeksu spółek handlowych 2022 wprowadza także nowe uprawnienia dla rady nadzorczej. Jest to m.in. możliwość żądania od zarządu spółki informacji, dokumentów czy sprawozdań finansowych w celu wykonywania przez radę nadzorczą jej obowiązków. Takie dokumenty muszą zostać udostępnione:
“(…) niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie dwóch dni powszednich od dnia zgłoszenia żądania. Na żądanie wspólnika dokumenty udostępnia się w postaci elektronicznej, w tym przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.”
Żądanie udostępnienia dokumentów może zostać zgłoszone zarządowi np. podczas zwołanego zwyczajnego zgromadzenia wspólników. O ile w żądaniu nie określono innego dłuższego terminu dostarczenia dokumentów, to muszą one zostać przekazane najpóźniej w terminie dwóch dni roboczych — licząc od zwołania zgromadzenia.
5. Wprowadzenie definicji grupy spółek
Nowelizacja wprowadza do kodeksu spółek handlowych pierwszą oficjalną definicję grupy spółek oraz cały dział przepisów, które będą od teraz regulowały działania grupy spółek. Grupa spółek to grupa podmiotów, które łączy jeden wspólny cel — realizacja wspólnego interesu.
“(…) grupa spółek — spółkę dominującą i spółkę albo spółki zależne, będące spółkami kapitałowymi, kierujące się zgodnie z uchwałą o uczestnictwie w grupie spółek wspólną strategią w celu realizacji wspólnego interesu (interes grupy spółek), uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi.”
Warte podkreślenia jest też to, że uczestnictwo w grupie spółek ma charakter dobrowolny i że fakt włączenia w grupę wymaga ujawnienia w Krajowym Rejestrze Sądowym.
6. Wiążące polecenia dla spółek zależnych
Na koniec wspomnijmy jeszcze, że nowelizacja KSH 2022 reguluje zasady związane z wiążącym poleceniem, czyli poleceniem dotyczącym prowadzenia spraw spółki. Takie polecenie może wydać swojej spółce zależnej spółka dominująca, jeśli obie są spółkami kapitałowymi (spółki kapitałowe to: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna lub spółka akcyjna).
Wiążące polecenie jest wydawane przez organ, który reprezentuje spółkę — w przypadku większości podmiotów będzie to zarząd spółki. Wiążące polecenie musi zostać sporządzone oficjalnie na piśmie i zawierać uzasadnienie, którym jest wspólny interes grupy spółek. Może ono zostać odrzucone przez spółkę zależną np. w przypadku gdy jest sprzeczne z interesem tej spółki i może wyrządzić jej szkodę. Jednakże nowelizacja KSH wprowadza też pewne ograniczenia dla zarządu spółki zależnej, który możliwości odmowy wykonania wiążącego polecenia będzie miał ograniczone.
7. Obecność biegłego rewidenta na posiedzeniach rady nadzorczej
Wraz z nowelizacją KSH zostaje wprowadzony obowiązek dotyczący uczestnictwa biegłego rewidenta w zgromadzeniach rady nadzorczej spółki handlowej, podczas których dokonuje się m.in. oceny sprawozdania finansowego podmiotu.
W przypadku gdy sprawozdanie finansowe danego podmiotu podlega badaniu ustawowemu, to w takim przypadku rada nadzorcza spółki jest zobowiązana do poinformowania biegłego rewidenta, który przeprowadzał badanie sprawozdania finansowego, o terminie posiedzenia rady nadzorczej w terminie co najmniej 7 dni przed posiedzeniem.
