Dydy neb yn defnyddio Iaith X tu allan Gwlad X
…ac peth adderchog ydy hynny
“Why are you learning Welsh? Why not learn something used more like Spanish or Chinese?”
Dw i ddim wedi dysgu Tsieineaidd, achos dw i ddim wedi bod i Tsiena, dw i ddim darllen y newyddion Tsieineaidd a dw i ddim yn gwrando ar radio Tsieineaidd neu edrych ar deledu Tsieineaidd. Dw i’n cytuno bod biliynau o bobl Tsieineaidd yn siarad Tsieineaidd, ond ddim o gwmpas yma. Dydy Cymraeg ddim yn ddefnyddiol i siarad yn Tsiena, ond mae hi’n iaith yn dda iawn i siarad am Gymru. Ond dwi’n meddwl i werthfawrogi iaith gan ei ddefnyddio tu allan ei gwlad ydy od.
Dw i wedi bod yn meddwl hyn eto, achos o erthygl a phethau tebyg. Darllenais i erthygl hon ar ôl edrychais i ar y tweet uwchben. Mae’n yn hollol gywir ac mae’n colli’r pwynt yn hollol.
Not even the most passionate Gaeilgeoirí could describe Irish as a useful language to have outside Ireland.
Os dydy pobl ddim yn defnyddio iaith tu hwnt o ei Gwlad wedyn mae hynny yn rhywbeth da. Dyma enghraifft. Ewch i’r homepage Medium. Mae e yn Saesneg, ond ceisiwch i ffeindio rhywbeth am Loegr yna.
Mae Saesneg yn ddefnyddiol iawn i ddarllen am y byd, ond mae pethau yn Saesneg yn gallu bod unrhywbeth, yn cynnwys llawer am wleidyddiaeth Americaniad. Dydy e ddim yn hawdd yn wastad i ddarllen am y Deyrnas Unedig yn Saesneg. Mae’n yn fwy anodd i glywed neu ddarllen am Gymru trwy Saesneg, hyd yn oed yng Nghymru. Dyma dudalen am Gymru o bapur newyddion yn Saesneg. Mae rhywbeth am Gymru yn cael ei chynnwys yn unig os mae’n ddiddorol i bobl yn Llundain.
Rŵan ewch i rywle fel Golwg360 a cheisiwch ffeindio rhywbeth am Gymru ‘na.
Yn Gymraeg dw i’n gallu darganfod cerddoriaeth newydd gan grwpiau lleol. Dw i’n gallu clywed am ddigwyddiadau ger i fi. Wel, bron. Dw i’n byw yn Sir Faesyfed, felly does dim digwyddiadau ger i fi, ond gallwn i glywed am bethau yng Nghaerdydd neu Fangor. Mae newyddion Gymraeg yn gallu bod am pawb yng Nghymru pwy sy’n siarad unrhyw iaith. Os mae gennych ddiddordeb yng Nghymru, wedyn mae’r Gymraeg yn ddefnyddiol iawn. Wrth gwrs, os does dim diddordeb yng Nghymru, wedyn dyna ddim rheswm i ddysgu.
Felly, dw i’n gweld teimladau am Gymraeg fel baromedr sut mae rhywun yn teimlo am y Cymry, Cymry Cymraeg a Chymry di-gymraeg hefyd.
Ond ydy rhywbeth arall am sut ddyn ni’n gweld pobl pan dyn ni’n gorfodi pobl i ollwng iaith leol?
Ydy’r wladwriaeth yn bod i wasanaethu’r bobl, neu ydy’r bobl yn bod i wasanaethu’r wladwriaeth? Dylen ni’n gwneud addysg i helpu pobl dod i fod dinasyddion mewn cymuned neu unedau mewn economi?
