Open/gesloten; chaotisch/gestructureerd
Teamblog- door Marlieke
Fijn, daar zijn we weer allemaal! Vorige week had ik (Marlieke) vakantie, daarvoor was ik ziek. Dus ik had 2x een lab-dag gemist. Ik voelde dat ik er helemaal ‘af’ lag. Dat komt omdat een social lab hard gaat: veel mensen, veel acties, veel gebeurtenissen, veel communicatie. Dat betekent ook veel energie, en ook veel chaos, tot soms zelfs complete verwarring. Als Kennislander heb ik, samen met mijn collega’s, de rol om orde en structuur te scheppen in de chaos enerzijds, en anderzijds de vaart en energie erin te houden. We zijn tenslotte met het lab op jacht naar aanknopingspunten voor verandering in een maatschappelijk vraagstuk, namelijk ‘beter jong’ zijn in Dordrecht, met als doel betere uitkomsten voor deze jongeren on the ground. We werken daarbij op drie niveaus: betere initiatieven ontwikkelen met jongeren, betere diensten maken met welzijnsorganisaties, beter beleid maken met de gemeente. In alles is het perspectief, de behoeften, wensen en dromen van jongeren leidend en proberen we het lerend vermogen tussen de drie te verhogen. Daarvoor dient de aanpak middels een social lab.
Daarin loop ik altijd tegen een terugkerend dilemma aan: hoe houd je je methode zo open mogelijk zodat mensen kunnen bijdragen met energie en eigen ideeën (zodat innovatie en experiment ontstaan), terwijl je tegelijkertijd een zo gesloten mogelijke methode aanbiedt die herkend wordt als een structuur, die houvast biedt en een leercurve behaalt richting het team en het maatschappelijke vraagstuk. Echt hartstikke moeilijk. Tot nu toe blijkt onze methode Feed Forward toch heel stevig in dit dilemma, vanwege de vijf Feed Forward stappen (structuur), het multi-disciplinaire team van jongeren, gemeente en Kennislanders (diversiteit), en het gebruik van verhalen (openheid). Maar het blijft sturen, schaven en hard werken. Dit maal op drie thema’s: structuur in het kernteam, structuur in de methode en structuur met de jongeren waarmee we samenwerken.
Het kern-team
Deze drang naar structuur en herkenning in de chaos is een terugkerend thema in onze vaste lab-dag kernteam-meeting op de donderdag in het stadskantoor van Dordrecht. ‘Hoe houden we het overzicht’, ‘Hoe weten we wie welke actie onderneem?’, ‘Hoe gaan we onregelmatigheid en onrust tegen?’. We spreken als eerste een aantal duidelijke zaken af die kunnen helpen:
- Dilemma’s worden voor donderdag-lab-dag via Slack gecommuniceerd aan het hele kern-team
- De donderdag start met een kern-team meeting van een uur (10.15–11.15) op stadskantoor, daarna zwerven we uit voor 4 uur veldwerk. De overige 3 uren zijn voor uitwerken van verhalen en ander lab-gerelateerd werk.
- Onvoldoende regelmaat in kern-team geeft teveel ruis. Het kern-team mag stabieler worden. Kern-teamleden die deze regelmaat niet kunnen bieden kunnen deze opnieuw onderhandelen bij hun leidinggevenden.
- We gaan het kern-team versterken met een aantal professionals van jongerenorganisaties in Dordrecht
Ook spreken we een duidelijke rolverdeling in het team af:
- ‘Chef Actie’ Maaike houdt de actielijst bij en ook wie welke actie onderneemt, en dat dilemma’s worden omgezet in acties. Elke week nemen we deze lijst door.
- ‘Chefs Verhalen’ Marlieke en Wieteke houden de Feed Forward methode aan en sturen aan op meer/minder verhalen in de doelgroep
- ‘Chef Lab’ Thijs houdt de verbinding open tussen het kernteam en anderen die niet direct betrokken kunnen zijn bij het kern-team
- ‘Chef Jongeren’ Chantal houdt de verbinding tussen de jongerenorganisaties en het kern-team
Verhalen en Methodiek
Toen we door dit dilemma heen waren, konden we verder met het vlees op de botten: onze verhalen van de jongeren! De verhalen zijn heel belangrijk. In een tijd waarin ‘evidence-based beleid’ populair is, werken we in het lab niet met harde cijfers, maar werken we met ‘harde verhalen’: verhalen die echt zijn, verteld en gecheckt door onze doelgroep; jongeren in Dordrecht.
Het team spreekt zich uit: “ik mis contact met meer mensen die met die doelgroep feitelijk aan de slag zijn. Waar zijn die al aangehaakt, voelen die een rol?” . Thijs en Wieteke en ik laten zien waar we zitten in het proces: stap 1 & 2 van Feed Forward. We laten zien dat we niet te snel kunnen gaan, en dat deze vraag zijn plek vindt bij Feed Forward stap 3 : voordat we weten met wie we bij welke organisaties op bezoek gaan over welk onderwerp is het goed dat de verhalen zich eerst stabiliseren. In dit plaatje laten we zien waar we nu zijn:
Pas na ongeveer 20 verhalen de genoemde dilemma’s tussen leef- en systeemwereld, de genoemde formele/informele organisaties en netwerken die daarin een rol spelen en samenwerkingen/initiatieven zich dan enigszins stabiliseren als rode draden tussen de verhalen. Misschien wat meer, misschien wat minder. Iedereen is er over eens dat we nog niet genoeg verhalen hebben om verder te gaan naar stap drie.
Ook zien we dat we nog onvoldoende diversiteit hebben behaald rond het ‘type’ jongeren in het maatschappelijke vraagstuk ‘goed jong zijn in Dordt’. “Spreken we wel met de juiste jongeren?” is dan ook een goede vraag. We bespreken dat we drie groepen jongeren kunnen ontwaren:
- jongeren waarmee het goed gaat: hoog dan wel laagopgeleid, met een baan, niet of weinig in aanraking met hulpverlenende instanties
- jongeren waarmee het niet zo goed gaat: geen werk, geen school, in aanraking met veel hulpverlenende instanties
- jongeren die positief afwijken, zogenoemde “positieve devianten”: vanuit een problematische achtergrond gaat het met hen toch goed, zij staan niet sterk op de radar van instanties.
Om ook te leren wat de tweede, meer moeilijke groep jongeren nodig heeft om ‘beter jong te zijn in Dordrecht’ zijn we nieuwsgierig wat we kunnen leren van de eerste en de derde groep jongeren. Ieder team-lid had wel een idee met wie ze kon gaan spreken.
Pas als we genoeg verhalen hebben kunnen we een collectief evaluatiemoment organiseren: dat is een publiek moment waarop alle verhalen zichtbaar worden gepresenteerd (bv zoals op de buurtbarbeque in Amsteldorp) zodat zowel jongeren als een breder publiek (in de gemeente, politiek, welzijnsorganisaties, ouders, vrijwilligers) de mogelijkheid hebben om verhalen te zien, en onze ervaringen te verbeteren. De verhaalelementen (behoeftes, wensen, belemmerende/ondersteundende organisaties/diensten/netwerken) presenteren we dan aan een breder publiek op een mooie manier, bijvoorbeeld door ze te ordenen in quadranten, of er een kwartetspel mee te maken.
Uit onze ordeningen ontstaan ook ideeën en enthousiasme om de gaten tussen leefwereld en systeemwereld te dichten, en een lijst van organisaties met wie we deze als eerste gaan bespreken (FF 3). Dan vindt weer collectieve evaluatie plaats en bepalen we welke nieuwe initiatieven die uit onze gesprekken naar voren komen meest kansrijk zijn om de systeem- en leefwereld dichter bij elkaar te brengen. Die proberen we uit (FF 4). In de volgende team-meeting zullen we bespreken hoe, wat, waar en met wie we een collectief evaluatiemoment gaan organiseren.
Jongeren
Tot slot bespreken we onze klus van vanmiddag: drie jongeren gaan ons team versterken! Welke rol zien zij voor zichzelf, en welke acties/klussen kunnen ze gaan ondernemen? We zijn het eens dat jongeren ons in ieder geval perfect kunnen helpen met verhalen najagen, opschrijven/filmen publiceren, en we zijn blij dat ze mee willen doen. We proberen nog even weg te blijven van concrete initiatieven verder uitpluizen die zij zelf graag willen ondernemen (FF stap 4).
Kort daarna vertrekken we naar Werkplaats Oost om hen te ontmoeten. Met behulp van een kluskaart helpen we hen bepalen: wat ga je doen, wat heb je daarvoor nodig, en hoeveel tijd heb je daar voor nodig? Ze hebben er veel zin in en komen volgende week terug met concrete plannen via de kluskaarten. Ondertussen oefent Rachel met mij hoe het is om iemand te interviewen. We interviewen samen Nusrat terwijl Thijs en Chantal Salomee interviewen. De blogs volgen natuurlijk zo snel mogelijk!
Marlieke
