01 — Luisteren met de stem in je hoofd
Onderweg naar live 1/3
De eerste Postcast is inmiddels verzonden naar de eerste lezers. En voor iedereen te bestellen!
Postcast?
Yup, verhalen die je luistert met de stem in je eigen hoofd. Het werkt een een beetje zoals een podcast, dus je kan je erop ‘abonneren’, en dan verschijnen ze op ongezette tijden in je brievenbus of op je deurmat. Ontstaan doordat ik iemand slecht verstond bij het luisteren naar een podcast tijdens het racefietsen, plus het wakker worden van een slapend idee, vermenigvuldigd met een steeds verder oplopende beeldschermmoeheid, gestapeld met een dosis gezond enthousiasme en een fijn meewerkend netwerk van makers én behoefte aan spelen in een periode waarbij alles over werken lijkt te gaan — dus ook op die manier voor de verandering. Een keer wat anders. Kleur aan de sleur in wereld met een corona-humeur, waarin alles als een grote remix in elkaar over lijkt te lopen.
Al een hele tijd, voorbij de negen jaar, vang ik verhalen van mensen over hoe ze ruimte maken. Die werk ik uit naar mini-documentaires, maar ook naar compleet uitgewerkte verhalen, zeg maar opgeruimde transcripts; dat wat de mensen vertellen, opgeruimd voor leesbaarheid zonder daar de persoon uit de redigeren. Happyplaces als project is mijn school waarin ik onversneden van anderen leer. Waar de gelegenheid zich voordoet, vang ik de verhalen op video en in geschreven verhalen. Het helemaal uitwerken van die veelal op video vastgelegde verhalen, zorgt ervoor dat ik dat moment van leren in het moment nog een aantal keer kan overdoen. Omdat dat wat de ander te delen heeft meerdere malen door me heen gaat, is het voor mij de optimale manier van leren. Dat is bewerkelijk en intensief, maar dat is precies het idee. Je hoort dan telkens iets nieuws en iets anders totdat het deels een deel van me geworden is. De kracht van de herhaling is de herhaling. Telkens spons ik dan een stukje op, totdat het ook een stukje van mij geworden is. Dat de kennis, inzichten en perspectieven van die ander, ook door mij te begrijpen en toepasbaar wordt en een deel wordt van mijn hopelijk steeds groter wordende wijsheid.
Bananenschillen
Aangezien ik dan met het uitwerken al dat werk toch al gedaan heb, kan het net zo goed gedeeld worden, online ergens. Niet per se vanuit de intentie om het te delen met anderen, maar meer als online bibliotheek waardoor ik er zelf altijd en overal bij kan. Dat ik soms het weer even kan opzoeken, of mensen er naar kan verwijzen als we het ergens over hebben. Maar doordat het online staat lezen andere mensen de verhalen en bekijken ze de video’s ook, wat vanzelfsprekend en prima is. Na het uitwerken en op het moment van delen hebben ze voor mij het werk al gedaan, dan heb ik al geleerd. Ik noem die verhalen dan ook vaak mijn bananenschillen, want ik heb immers de bananen zelf al opgegeten: de mensen ontmoet, de gesprekken gehad, uitgewisseld, plekken bezocht, de video’s gemaakt, keuzes gemaakt, de transcripts uitgewerkt. De vrucht van die bananen heb ik opgegeten, de vitaminen heb ik dan binnen, de energie ook, dus kan ik de schillen net zo goed delen.
Perzikverhalen
Dat het voor mij zo werkt betekent niet dat het voor de lezer/kijker zo werkt, of voor de persoon die ik heb vastgelegd. Die zien een film of een verhaal. Of hun film of verhaal. Zij kijken of lezen dat zonder de voorgeschiedenis die ik had, zij zien het zoals het voor hén is. Zij zien of horen er misschien geheel andere dingen in, met andere associaties, gedachten, ideeën, referenties. Wat allemaal prima en heel mooi is. Maar meestal denk ik daar niet zo over na. Het effect ervan is dat mensen in die verhalen hún waarde vinden, omdat ze zichzelf mengen met het verhaal dat iemand heeft verteld. Dat ze spiegelen, reflecteren, etc. Een beetje zoals Erik de Jong dat beschreef, mensen gaan zelf invullen en aanvullen. Als je de creatie ziet als een perzik, maar daar de pit uit haalt, ontstaat er ruimte die je dan invult met wat je zelf meeneemt. ‘En dat is voor iedereen anders. Dat is jouw film. Want jij luistert naar die tekst. Die vul je in met jouw associaties, met jouw jeugdherinneringen, met jouw geuren, met jouw liefde, met jouw angsten, met jouw culturele achtergrond, met de boeken die je las, met de films die je zag… voor iedereen is dat anders,’ aldus Erik. Zo worden vaak mijn bananenschillen de perzikverhalen van iemand anders, wat vaak weer leidt tot mooie nieuwe gesprekken en ontmoetingen, soms hele fruitmanden vol.
Zakboekjes. Pockets dus. Die dan opsturen naar mensen. Enkelvoudige verhalen die een inzicht geven, misschien kunnen helpen.
Omdat ik regelmatig feedback krijg van mensen die in de verhalen meer gevonden hebben van waarde dan ik me kon voorstellen, had ik het idee om een aantal van die verhalen los te weken van hun online plek. Er kleine boekjes van te maken die handig in je zak passen. Zakboekjes. Pockets dus. En die dan opsturen naar mensen. Enkelvoudige verhalen die een inzicht geven, misschien kunnen helpen. Die je niet zoals een heel boek veel tijd kosten, maar je op tussen momenten een inzicht kunnen geven, waarmee je dan weer verder kunt. Of waarmee je iets krijgt aangereikt waar je over na kunt denken tijdens je wandeling, het uitlaten van de hond, yoga of wat dan ook. Die dus je tussentijd verrijken. Die geen tijd kosten, maar je iets opleveren.
Verhalen die je tussentijd verrijken. Die geen tijd kosten, maar je iets opleveren.
Het zullen de ooievaars zijn geweest
Zojuist was ik een eindje racefietsen, hetzelfde rondje als laatst, in de omgeving van De Wijk, in Drenthe. Nu bij het krieken en kraken van de dag, toen heerlijk aan het einde van de dag, de zon zakte al dus moest een beetje doorrijden om thuis te zijn voor het donker. Met één oor luisterde ik naar een podcast, de Zelfspotcast van Jaap Siewertsz van Reesema en Sander Schimmelpenninck. Dat is nu met corona een soort van audio-vrijdagmiddagborrel, maar dan niet per se op vrijdag en niet per se als borrel, kan ook prima op de fiets.
Het tweetal heeft in hun podcast een onderwerp centraal, waar ze op alle mogelijke manieren over en omheen ouwehoeren, en inmiddels zijn ze ook gestart met het uitbouwen van hun podcastimperium waarmee ze ‘meloenen’ gaan verdienen. Hoe dan ook, het is ook de reden waarom het woord ‘podcast’ nogal vaak voorbij komt.
Bij De Wijk is ook een ooievaarsstation. Ik reed aan de andere kant ervan, langs een veld met uitzicht op tientallen ooievaars. Ja, tientallen. Zoals een veld vol met koeien zoals je dat misschien wel eens hebt gezien, maar dan ooievaars. Net zo zwartwit, maar daar stopt de vergelijking dan ook direct. Een prachtig plaatje. Een voor een stappen ze gracieus in lichte vertraging door de weilanden, kop met een oranje wortel eraan naar beneden gericht scherp oplettend of er iets wegspringt of -kroelt en het dan op te snavelen.
Met het hoofd vol gedachten en kijkend naar het schouwspel, slipte de podcast wat voorbij — ik lette niet meer op alle zinnen en verstond ineens van Sander, terwijl hij bleef druktemaken ‘postcast’. Hm. Hm?
Het tafereel leidde me wat af van de podcast, want ik dacht dat het misschien niet heel slim was om met zoveel op zo weinig grond te gaan staan om eten te zoeken, terwijl je vleugels hebt en dus ook met het grootste gemak een stukje verderop kunt zoeken, met alle ruimte en potentieel meer kans op iets lekkers. Of dat dat veld misschien wel een soort hypermarkt moest zijn vol kikkers, muizen en anders lekkers, dat wij dat niet weten en blijkbaar zij wel. Of, dat ooievaars misschien wel samenwerken als walvissen en in groepsverband alle beestjes met getrappel in plaats van een bubbelnet naar een plek drijven om vervolgens samen een maaltje te sjeffen. Met het hoofd vol gedachten en kijkend naar het schouwspel, slipte de podcast wat voorbij — ik lette niet meer op alle zinnen en verstond ineens van Sander, terwijl hij bleef druktemaken ‘postcast’. Hm. Hm?
Al het bovenstaande viel als puzzelstukjes ineens in elkaar. Kleine boekjes, opsturen… postcast. Ik spoelde de podcast terug en Sander kwam opnieuw aan het woord: ‘… en dan gaan we met de podcast…’ maar nergens ‘postcast’. Hij zei het blijkbaar niet, toch had ik het gehoord. Het zullen de ooievaars zijn geweest en mijn afgeleide gedachten. Terwijl de ooievaars vooral doorgingen met wat ze waarom dan ook aan het doen waren, ik daar stond in mijn groene aerodynamische-lycra-superhelden-fiets-outfit, checkte ik of dan misschien de domeinnaam beschikbaar was. Want dat doe je dan. Blijkbaar. Leek me van niet, bleek van wel.
Top.
Dennis bellen.
