‘Ik wil zelf kunnen uitmaken welk getal er op de weegschaal staat’

‘Wat ik fysiek merk als ik last krijg van mijn eetstoornis, is dat ik het heel erg oncomfortabel krijg met zitten en liggen. Ik heb het vaak koud, ik word heel bleek en mijn nagels veranderen van kleur. Ik krijg het ook licht in mijn hoofd. Soms als ik de trap op loop, merk ik dat even moet rusten. Anders word ik heel duizelig.’ Dit zegt Chris van der Velde* (19). Hij heeft al 5 jaar lang een eetstoornis. Om ervoor te zorgen dat meer mensen over dit probleem weten, heeft hij besloten om met ons erover te praten. ‘Als ik hier mensen mee kan helpen vind ik het waard.’

Vaak komt een eetstoornis samen met een gevoel van eenzaamheid. Bron: Flickr, gemaakt door Byronv2. De persoon op de foto is niet de geïnterviewde.

Interview met Chris van der Velde door Sophie Golbach en Wouter Merjenburg.

Cyclussen
Chris heeft al heel lang problemen met zijn zelfbeeld. Dat strekt terug tot aan de basisschool. Toen was hij tijdens de zwemles erg blij als hij met zijn kleren aan mocht zwemmen. Zo kon niemand zijn lichaam zien. De eetproblemen kwamen later. ‘Mijn eetprobleem komt eigenlijk in cyclussen. Ik heb periodes dat ik vrij normaal eet, en dan heb ik periodes waar ik er heel erg op let. Dat speelt al sinds mijn 14de, en dat is nu al 5 jaar geleden. De cyclussen duurden toen veel langer, maar nu zijn ze korter en heftiger. Het gaat nu sneller, met grotere highs en lagere lows. Die cyclussen probeer ik zoveel mogelijk te controleren. Als ik bijvoorbeeld toetsen heb, probeer ik het uit te stellen, want anders kan ik me echt niet focussen op school.’

‘Ik zoek ook altijd voordat ik boodschappen doe precies uit wat ik kan eten. Als ik dit neem voor lunch, kan ik dan nog avondeten? Als ik met vrienden uiteten ga, kan ik dan überhaupt sla eten? Of is dat al te veel? Mijn vrienden denken dat het goed gaat als ze me zien eten. Maar ook al zien ze me eten, betekent dat niet dat ik genoeg eet. Je bent er natuurlijk constant mee bezig. Als ik bij vrienden ben, denk ik ook aan eten. Dan zie ik hoe gelukkig zij zijn en dan merk ik dat ik het zelf niet ben. Dat is een rotgevoel.’

Op een gegeven moment kijk in de spiegel en denk ik: ‘gadver’

‘Als ik in een cyclus zit merk ik op een gegeven moment dat ik het fysiek niet meer aan kan. Dan begin ik weer meer te eten. Maar op een gegeven moment kijk in de spiegel en denk ik ‘gadver’ en dan begint het weer. Dat duurt voor mij al 5 jaar zo. Nu ik op kamers woon is dat lastiger. Omdat ik nu zelf mijn boodschappen doe, beslis ik zelf wat er in de koelkast zit en dat heb ik thuis niet, want daar doen mijn ouders weer de boodschappen. Dus hier heb ik niet veel eten zodat ik niet in de verleiding kom om toch te eten. Ik weet wel dat het niet goed is om weinig te eten, maar dan heb ik de gedachtes van mijn eetstoornis die daar overheen gaan. Dan denk ik: ‘Ik wil geen eten in mijn buurt hebben. Ik wil niet naar buiten, want dan ruik ik misschien eten en dan raak ik in de verleiding’. Dan heb ik periodes dat ik mijn kamer niet uit durf.’

Voor veel mensen is het duidelijk wat de gezondere optie is, maar als je een eetstoornis hebt kunnen beide als te veel worden beschouwd. Bron: Flickr, gemaakt door Brian.

Hulp krijgen
Het is moeilijk voor mensen met een eetstoornis om hulp te zoeken. Voor mannen is het vaak extra lastig, zoals uit ons onderzoek is gebleken. Vaak wordt er bij mannen een verkeerde diagnose vastgesteld, terwijl ze eigenlijk een eetstoornis hebben. Ondanks alle moeilijkheden die erbij komen, heeft Chris wel geprobeerd om voor zijn mentale problemen hulp te zoeken. ‘Ik had vroeger hulp, maar dat klikte gewoon niet. Ik had een heel ander beeld van therapie dan wat het echt was. Er werd me elke week gevraagd hoe het ging en dat was het. Ik wou actie ondernemen, en er niet alleen maar over praten. Je wilt actief je best doen om beter te worden, maar tegelijkertijd wil je ook dun zijn. Het is heel moeilijk om hulp te zoeken. Ik had mezelf een keer aangemeld bij Human Concern, een hulpcenter voor mensen met een eetstoornis. Daar ben ik niet mee doorgegaan omdat mijn ouders anders de rekening te zien zouden krijgen, en dat wilde ik niet.’

‘Ook mannen hebben de soort hulp nodig die vrouwen krijgen.’

‘Ik denk eigenlijk dat er nog een soort extra taboe bovenop de eetstoornis komt als je een man bent. Ik merk dat als je aan iemand vraagt hoe diegene denkt dat een eetstoornis eruit ziet, dat die alleen aan hele dunne vrouwen denkt. Maar als je hem of haar bijvoorbeeld vraagt over depressie, maken ze geen onderscheid tussen geslacht. Anorexia onder mannen wordt in de media soms ‘manorexia’ genoemd, omdat mensen denken dat het minder normaal voor mannen is om zo’n probleem te hebben.’

‘Mensen moeten meer out of the box denken als het om dit soort problemen gaat. Evenveel vrouwen als mannen hebben last van depressie, maar bij mannen loopt het vaker fout af. Dat komt omdat ze denken dat ze geen hulp mogen zoeken omdat ze man zijn, denk ik. Als zij een probleem hebben, wordt er vaak tegen hen gezegd ‘wees een vent’. Zo makkelijk is het echter niet. Ook mannen hebben de soort hulp nodig die vrouwen krijgen.’

Zelfs een gezond uitziende maaltijd kan als je een eetstoornis hebt enorm veel stress bezorgen. Bron: Dushan Hanuska

Vrij zijn van de problemen
Als we het einde naderen van het interview valt ons iets bijzonders op. We hebben het interview in zijn studentenkamer gehouden en we merken dat de kamer vol staat met posters van heavy metal bands. Sommige van de bandleden op de posters hebben een intimiderend masker op en hebben indrukwekkende instrumenten in hun handen. Chris begint er met een lach op zijn gezicht erover te praten. ‘Muziek is een groot deel van mijn leven geweest. In een periode dat het erg slecht met me ging, voelde ik me geen echt mens. Ik voelde me niks. Toen heb ik een bepaalde muziek smaak ontwikkeld voor heavy metal. Dat is echt een redding geweest. Nu ook nog. Het geeft me zoveel energie. Ik ga wekelijks naar een concert, en dan denk ik totaal niet aan mijn problemen. Dan word ik voor mijn gevoel naar een andere plek getransporteerd. Dan voel ik me echt vrij van mijn problemen.’

Zijn oprechte enthousiasme voor muziek dient als een belangrijke herinnering. Hij heeft misschien last van een eetstoornis, maar Chris is voor de rest gewoon een normale jongen. Eentje met hobby’s en interesses, net zoals iedereen. Ook op een ander vlak weet Chris gelukkig afleiding te vinden. ‘Ik heb een leuke studie waar mensen van heel de wereld op zitten. Het is een Engelse studie dus er zitten Russen, Egyptenaren, Bulgaren en mensen van andere landen in mijn klas. Ik voel me erg op mijn gemak in de stad waar ik studeer. Ik voel me hier thuis. Er zijn veel goede mensen om me heen.’

‘Dan voel ik me echt vrij van mijn problemen’

Voordat het interview afgelopen is, willen we nog een ding weten. Waarom wil hij zijn verhaal wel aan ons vertellen? Met zijn ouders erover praten is nog te lastig voor hem, dus waarom wil hij wel met ons praten? Wat hoopt hij dat dit interview zal bereiken? ‘Ik heb ja gezegd op dit interview omdat ik denk dat hier alleen maar positieve gevolgen van kunnen komen. Ik vind dat het probleem serieus moet worden genomen. Ik hoef niet per se mijn verhaal kwijt, maar als ik hier mensen mee kan helpen vind ik het waard.’

*Dit is niet zijn echte naam. De geïnterviewde wilde anoniem blijven. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.

Benieuwd naar het dagboek van een jongen met anorexia? Hier vind je een fragment uit een fictief dagboek, geschreven door Sophie Golbach.

Heb jij een eetstoornis, of vermoed je dat je er een hebt? Neem dan contact op met o.a. een van de onderstaande organisaties.

Ron Meijering (gespecialiseerd in mannen met een eetstoornis):
Telefoon: 06 146 42302
Email: ron@ronmeijering.nl

Human Concern:
Telefoon: 020 610 6224
Email: info@humanconcern.nl

Novarum:
Telefoon: 020 590 47 10
Email: informatie@novarum.nl

Issa power:
Telefoon: 06 146 38935
Email: info@isapower.nl