Met bikini in de badkuip: gaan we straks alleen nog virtueel op vakantie?

In de lunchpauze even langs de Malediven. Het kan. Zet je VR-bril op en je waant je op een virtueel bounty eiland. WeFlyCheap bood het vorig jaar aan in een VR pop-up concept. En zij zijn niet de enigen die ermee experimenteren. Is dit het begin van drie weken Bali met bikini aan en VR-bril op vanuit je badkuip? We vroegen het aan Michael en Danny van Zwartlicht — al twintig jaar expert in 3D visualisatie en virtual reality.

Een helikoptervlucht maken boven Manhattan. Neckermann bood het drie jaar geleden virtueel aan. Een jaar later kwam D-reizen met virtuele tours op je toekomstige vakantiebestemming. En vorig jaar introduceerde WeFlyCheap een virtuele zonvakantie: een weekend lang ondergedompeld worden in een zonovergoten get-a-way. Sta in een ruimte met zand, water, zeegeur, een briesje en een aangename temperatuur, en je waant je op een tropisch wit strand. Omdat hiermee ook je zintuigen geprikkeld worden, gaat dit wel even een stuk verder dan alleen met VR-bril op het hoofd. Uitgewaaid? Virtueel bruin gebronsd? Dan zet je gewoon je bril af en sta je weer in een zandbak. Daar hoef je geen vliegtuig voor in of uit te stappen.

Niets nieuws onder de zon

‘’In de gaming wereld is dit niets nieuws’’, vertelt Danny — mede-eigenaar van Zwartlicht in Utrecht. ‘’Er bestaan al apparaten waarmee je beweging kunt simuleren. Of sensoren die tast suggereren. Denk aan een race-spel met VR-bril op en een stoel die meebeweegt.’’ Toch vragen Danny en zijn compagnon Michael zich af of er echt een dag komt dat de volledige fysieke ervaring van op vakantie gaan geëvenaard kan worden door een virtuele vakantie. Want om het gevoel van zon, zee en strand écht te ervaren, zul je met de huidige technologie alsnog in een ruimte moeten staan met water, zeegeur, zand en een ventilator om het zo realistisch mogelijk te maken.

Michael: ‘’Maar op vakantie gaan gaat veel verder dan alleen ‘even weg zijn’. Er zit een groot emotioneel en subjectief aspect aan. Je gaat op vakantie omdat je tot rust wilt komen. Je wilt de wind door je haren voelen, de warmte, het gevoel van ruimte om je heen, even helemaal buiten je eigen omgeving en daar nieuwe mensen ontmoeten. De reis ernaartoe — of dit nu met het vliegtuig is of met de auto — is daarin een onmisbaar onderdeel van de voorpret. Met alleen een VR-bril op vanuit je eigen woonkamer heb je die ervaring niet.’’

Uncanny value

Nu is het virtueel ontmoeten van mensen relatief makkelijk te ondervangen. Net als in de gaming-wereld, kun je ook op een virtuele vakantie praten met mensen die bijvoorbeeld net als jij een voorliefde hebben voor een bepaald type reis of locatie. Zo kun je iemand virtueel tegenkomen in de Schotse Hooglanden, en vervolgens diezelfde persoon treffen in de bergen van Japan — al dan niet via een avatar of holografische projectie. Michael en Danny sluiten echter niet uit dat die avatar plaats kan gaan maken voor een levensechte weerspiegeling van de persoon in kwestie. ‘’De allernieuwste iPhone herkent jouw gezicht al’’, verklaart Danny. ‘’Dit is een zelfde soort principe. Er zijn al experimenten gaande waar je bestaande personen als het ware kunt ‘knippen’ uit een camerabeeld en in een virtuele omgeving kunt plaatsen. Als je met elkaar kunt praten en interacteren, dan kom je al heel dicht bij het gevoel van een echte ontmoeting.’’

Maar of dit dicht genoeg komt bij het gevoel van een fysieke ontmoeting, dat zien de heren nog niet gebeuren. ‘’Je krijgt op den duur te maken met het principe van uncanny value’, legt Michael uit. Wanneer iets heel realistisch lijkt, maar dit in werkelijkheid niet zo is, is er een bepaald kantelpunt waarop mensen gaan twijfelen aan de waarneming. Je gaat letten op details die je eerder niet zag. Denk aan de pixels in een avatar bijvoorbeeld, of het gebrek aan emotionele uitdrukking. Op dat moment dropt het gevoel van realisme weer’’. Wat de heren wel zien gebeuren, is er voor een korte periode ‘even tussenuit’ glippen. Even uitwaaien op de Malediven in de lunchpauze bijvoorbeeld. Of een paar uurtjes yoga doen in de Himalaya op een woensdagavond na een drukke dag. ‘’Het is een mooie manier om te ontsnappen aan de werkelijkheid.’’

Met de nadruk op even. Uiteindelijk lopen we tegen de belemmeringen van ons eigen fysieke lichaam aan als we ons te lang in een virtuele wereld begeven. Op vakantie gaan met een VR-bril vraagt om een bepaalde focus van je ogen waar je hersenen niet op getraind zijn. Niet voor niets raken veel mensen gedesoriënteerd of worden ze misselijk na het dragen van een VR-bril of een ritje in een simulatie.

De beperkingen van ons eigen lichaam

In theorie zou je drie weken op vakantie kunnen naar Bali zonder er daadwerkelijk naartoe te gaan. Het eiland is in 3D te simuleren — inclusief tropische insecten die langs een boomstam omhoog lopen. Je kunt het met de nieuwste technologieën zo echt maken als je maar wilt. Maar je lichaam moet in beweging blijven, anders loop je gezondheidsrisico’s. Stel je voor: je skiet van een zwarte piste af. Je lichaam maakt in dat geval adrenaline aan en die kun je alleen afbreken door ook weer fysiek te bewegen. Anders gaat het op den duur fout. Dus nee, drie weken in een badkuip liggen terwijl je je virtueel waant in de Indische Oceaan will not do the trick. Voor mensen die lichamelijk gehandicapt zijn of verlamd zijn, bieden virtuele vakantiemogelijkheden echter wel weer kansen — mits op maat gemaakt. Michael: ‘’Dit soort initiatieven bestaan ook al, waar lichamelijk gehandicapte mensen door middel van VR toch op wintersport kunnen of een berg kunnen beklimmen.’’

Kortom, technologisch is er dus van alles mogelijk, maar als het erop aankomt lopen we tegen onze eigen motorische en sensorische beperkingen aan. ‘’Willen we zo dicht mogelijk komen bij het gevoel van een real life vakantie, dan zul je een chip of implantaat in je hersenen moeten inbouwen’’, vertelt Danny. ‘’Of een drankje drinken met nano-technologie, bijvoorbeeld. Alleen op neurologisch niveau kun je jezelf namelijk zo laten ‘programmeren’ dat je ook gevoelsmatig aan de andere kant van de wereld staat, met een prikkeling van al je zintuigen.’’

Aha. De beroemde chip in onze hersenen; gaan we daar naartoe? De ondernemers sluiten niet uit dat het er op een dag van komt, maar in de aankomende tien jaar zien ze het nog niet gebeuren. “Er moeten nog een hoop wettelijke en ethische bergen verzet worden voordat dit algemeen geaccepteerd wordt. We zien VR in de komende jaren vooral in gaming innoveren. En in het verlengde daarvan ook op het gebied van events. Denk aan het bijwonen van evenementen op afstand, waar je door middel van een levensechte avatar toch ‘fysiek’ rond kunt lopen. En daar kun je alles omheen bedenken. Sociale interacties, immersive beleving, virtuele trainingen, noem het maar op.’’

‘’Willen we zo dicht mogelijk komen bij het gevoel van een real life vakantie, dan zul je een chip of implantaat in je hersenen moeten inbouwen’’

De bril of het vliegtuig?

En in de reisbranche? ‘’Daar zien we het voorlopig alleen nog gebruikt worden ter oriëntatie op vakantiebestemmingen bijvoorbeeld — om in de juiste stemming te komen. Of om een accommodatie of hotelkamer van ‘dichtbij’ te bekijken. Dit laatste wordt al aangeboden onder de noemer VR, maar is eigenlijk gewoon een aaneenschakeling van 360° panoramafoto’s. Zwartlicht gaat zelf liever nog een stapje verder. Zij bouwen het liefst virtuele werelden met een sterk interactief component. ‘’Dat mensen door de werelden heen kunnen sturen is niet genoeg, het gaat juist om die beleving. Voor ons is VR alleen interessant als je met die wereld kunt interacteren. En als die wereld intuïtief met jou mee kan bewegen op basis van jouw handelingen.’’

Volgens hen gaat Google daarin ook een grote rol spelen. ‘’We kunnen nu de wereld verkennen via streetview en Google Earth, maar als Google over tien jaar de hele wereld 3D in kaart brengt, dan gaat er letterlijk en figuurlijk een wereld voor ons open. We kunnen die wereld dan ‘inkleuren’ door middel van artificial intelligence. Denk aan de wisseling van seizoenen: van kale bomen in de winter naar groene bomen in de zomer. We kunnen het zo mooi maken als we zelf willen. Voor nu zitten we nog even vast aan ons eigen lichaam, en zullen we het moeten doen met een ritje naar Schiphol en een ticket naar een tropische bestemming. Maar wie weet wat de toekomst ons gaat brengen.’’

Lees ook: hoe ziet de wereld eruit wanneer robots slimmers zijn dan mensen?

Moneyou Magazine

Vond je dit een fijn artikel? We hebben nog veel meer van dit voor je. Van praktische artikelen over de huizenmarkt tot prikkelende stukken over virtual reality. En alles ertussenin. Lees lekker verder in ons Moneyou Magazine.