De Leerlabs gaan door!
Vanaf september 2017 zijn we samen met Bindkracht 10 (voorheen HIL en Tandem) en Sterker (voorheen SWON en NIM) aan het experimenteren met een nieuwe vorm van actieleren voor actuele welzijns- of samenleefkwesties die leven in Nijmegen. Wij zien als opleiding een taak om dit actieleren te versterken en bovendien mee te leren als mede betrokkenen van deze samenleefkwesties. Dit biedt bovendien een mooie leerkans voor onze studenten die het van sociaal werk aan het leren zijn.
Een Leerlab is…
In een Leerlab verkennen we complexe sociale kwesties. En we experimenteren met nieuwe toekomstscenario’s. Een Leerlab is levendig en sociaal. Er komen zoveel mogelijk verschillende mensen die ermee te maken hebben. En vooral: de mensen die samen nieuwe oplossingen gaan maken!
In een lab werken we samen en los van wat we al kennen en doen. We gebruiken visuele en creatieve werkvormen om samen nieuwe toekomsten te maken. We starten bij de mensen die erbij betrokken zijn: wat zijn hun belangen, behoeften en waarden? We zoeken samen in 4 fases samen naar nieuwe inzichten èn naar nieuwe oplossingen:
Participatief, designend en actiegericht
Het leerlab levert sociale samenleer- en doetrajecten op vanuit het perspectief van de mensen waar de kwesties over gaan. We spraken hier al eens over in deze blog. We hanteren hierbij een empowerende visie op leren vanuit dit radicale mensperspectief: de ervaringskennis van de betrokken mensen is hiervoor het meest van waarde, aangezien zij ook samen bepalen of iets werkt voor hen, op dat moment en in die lokale context (wijk of gebied) waar het plaatsvindt
Vanuit de opleiding Maatschappelijk Werk zijn we in de afstudeerfase sinds een jaar aan het focussen op sociaal innovatieve methoden voor praktijkverbetering en samenlevingsontwikkeling. Participatief Actieonderzoek (PAO) gebruiken we hiervoor als paradigma en handelingskader. PAO levert participatieve leer-/innovatietrajecten op waarbij je samen, in co-creatie met ALLE betrokkenen samen al doende leert over wat er nodig is, mogelijk en wat werkt voor nieuwe oplossingsrichtingen. De leerlab aanpak is hier op gebaseerd. Daarnaast zijn we geïnspireerd door het werk van ons lectoraat Sociale Innovatie in de Publieke Zaak op het gebied van design denken en living labs als innovatiemethoden.
De leerlabpricipes
Al doende ontdekken we nu na twee leerlabtrajecten wat van waarde is in deze aanpak. We zien vooral waarde in het preventieve en collectieve karakter om vanuit gezamenlijkheid en de gecombineerde wijsheid van een diverse groep mensen tot nieuwe informele, collectieve en mensgerichte oplossingen of initiatieven te komen. Terugkijkend zien we voor nu de volgende principes als ons kader van denken en doen:
- In het leerlab gaan we op zoek naar een preventieve aanpak van een collectief vraagstuk dat te maken heeft met diversiteit. Dat is onze kernopdracht.
- Het leerlab gaat altijd over een actuele behoefte / kwestie van bewoners (evt gesignaleerd door een medewerker). Deze kwestie of behoefte is actueel of urgent voor betrokkenen.
- Het leerlab gaat altijd over een kwestie waar “niemand (alleen) over gaat maar iedereen mee te maken heeft”. Er zijn altijd vele betrokkenen: dus onder andere de 0e en 1e lijn werken samen.
- Het vraagstuk bij een leerlab is zo ingewikkeld, dat het vraagt om een andere manier van kijken, andere perspectieven en om een lerende aanpak (learning by doing, action in reflection).
- In het leerlab zijn we altijd in gesprek met de mensen over wie het gaat. En met eenieder die zich geroepen voelt om hierover mee te denken. Het gaat dus om netwerkleren met alle betrokkenen, multidisciplinair.
- Het leerlab is altijd lokaal- en mensgericht. We zoeken naar mensen en netwerken die (al) onderdeel zijn van de kwestie. Dat maakt het leren en doen duurzaam en zorgt voor werkelijke impact.
- We willen in het leerlab lokale nieuwe netwerken maken, nieuwe verbindingen om samenwerkkracht/co-creatie te bevorderen. Iedereen kan meeleren: professionals, vrijwilligers, bewoners, studenten.
- Wij passen in het leerlab onze agenda’s, taal en werkwijzen aan voor gelijkwaardige samenwerking.
Volgende leerlab: juni 2018
In juni wordt er weer een Leerlabreeks georganiseerd, dit keer rondom de kwestie van het benutten van ervaringsdeskundigheid in het welzijnswerk. Meedoen aan dit leerlab is van waarde voor iedereen die dit thema inhoudelijk aanspreekt en/of mensen die zich willen ontwikkelen in methodes zoals PAO, sociaal design of gemeenschapsontwikkeling op participatieve wijze. Wees welkom, laat het ons even weten via Ilse.Menheere@han.nl.
