Sanatın Ötesinde NFTler — NFTlerin Faydası ve Gerçek Değeri

NFTlerin arkasındaki teknoloji çok az araştırıldı ve potansiyeli neredeyse hiç keşfedilmedi. Bu blok zinciri varlıkların abartılı ve yaygın patlaması, yeniliklerini ciddi şekilde engelledi. Bu NFT döngüsünün doruk noktası, sanat tabanına sahip dijital varlıkların ve ünlülerin destekleriyle fiyatı yükseltmekti ki bu çok zayıf bir temel oluşturdu.

Bu makale “Oasis Foundation” için çevrilmiştir. Makalenin orijinali: https://medium.com/oasis-protocol-project/nfts-beyond-art-utility-the-true-value-of-nfts-725cdb1642a7

Oasis’te dünyayı Web3'e götürecek ve NFTlerin kendi rolünü oynayacağına inanacak temel ve bileşenleri belirledik. Ancak, bu kripto ayı pazarında dikkatleri üzerine toplamadan, bu alanda bir şeyler inşa etme ve inovasyonu teşvik etme fırsatının olduğunu da biliyoruz.

NFTlerin değer ihtiyacı vardır ve teknolojilerinin bu süreçte Web3 benzeri gizlilik koruması ideallerini benimsemesi gerekir. NFTler, içerik oluşturucuları güçlendirmek ve topluluklar oluşturmak için daha iyi varlıklar olmalı ve potansiyellerini güçlendirmelidirler.

Kripto ve NFT pazarındaki mevcut düşüşe rağmen, NFTlerin kendilerini yeniden keşfetme ve Web3'te bir amacı yerine getirme konusunda ikinci bir şansı olduğuna inanıyoruz. Web2'den uzaklaşmak ve Web3'e geçiş, NFTlerin ve özellikle de veriye dayalı NFTlerin önemli bir rol oynayacağına inandığımız şekliyle kapsayıcı, insan merkezli bir gelecek oluşturmak için birleştirme teknolojilerinin kullanılması gerekmektedir.

NFTlerin kısa Geçmişi

11 Mart 2021 tarihinde Bepple’ın Günlükleri’nde (Beeple’s Everydays) İlk 5000 Gün NFTsi Christie’nin müzayede evinde 69.346.250$’a satıldı ve bu da blok zincirinde dijital sanat dünyasını ön plana çıkardı.

Başlık: “NFT çılgınlığı nedeniyle bir JPEG daha şimdi 69.3 milyon $’a satıldı”, aslında bu NFTlere ne olduğu ve ne olacağı hakkında çok şey söylüyor.

CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club, NBA Top Shots ve NFTleri onaylayan ve satın alan sayısız ünlü bunu takip etti. Elon Musk’ın kız arkadaşı Grimes’tan Paris Hilton’a kadar herkesin ‘jpeg’ NFTleri yayınlamasıyla NFTler yüksek talep gördü.

Bu çılgın ve renkli maymunlar ve 8 bitlik görseller milyonlarca $lara satıldı. Ancak bu varlıkların bazıları için bu coşku kısa süreli oldu. Şu anda medyada çok sayıda büyük fiyat kaybı hikayesi dolaşıyor.

Sina Estavi, Beeple’ın NFTsinin Christies’de satıldığı ay manşetlere çıktı, ardından Twitter CEO’su Jack Dorsey’in ilk tweet’inin NFT’si için 2.9 milyon $ ödedi. Ancak, onu yeniden satma çabaları boşa çıktı ve sadece bir yıl sonra 6.800$’lık en yüksek teklife satıldı.

Bununla birlikte, NFTlerin sadece Mart 2021'de Beeple ile doğmadığı unutulmamalıdır ki zaten bir hype’a (heyecana) sahipler.

2017 yılında CryptoKitties Ethereum’un ERC-721 belirteç standardını kullanan ilk NFT madeni oldu ve popülerlikleri hızla ağ tıkanmasına yol açtı. Bu kediler, Beeple’nin kaydının altında, en üstte yer alan bir jeton için yaklaşık 113.000 dolar topladı. İlginç bir şekilde CryptoKitties, NBA’in en başarılı maçlarının arkasındaki takım olan Dapper Labs tarafından geliştirildi.

NFT pazarlarına yapılan harcama Mayıs 2021'te 38 milyar doları aştı, ancak genel kripto çökmesinden sonra, NFT satışları önemli ölçüde azaldı ve bu yılın Ocak ayında 12 milyar doların üzerinde bir aylık gelir düşüşüyle Haziran ayında 1 milyar doların altına düştü.

Dolayısıyla, NFT sanat eserlerinin fiyatları düşerken ve hype sona ermiş gibi görünse de, bu hype döngüsünün onları ve blok zincirini, ana akım haline getirmeye yardımcı olduğu inkar edilemez. Ancak görünen o ki, NFTlerin fayda ve kullanışlılığının olmayışı göz önüne alındığında, insanlar bıkmış durumda.

NFTler Sadece Sanat ve İçerikten Daha Büyüktür

Oasis’te veriye dayalı NFTlerle, NFTleri sanat ve içeriğin ötesine taşımak istiyoruz. NFTler veri destekli olduklarında, Web3 üzerinde büyük bir olasılıklar dünyası açar, ancak aynı zamanda bu veriler için ek koruma gerektirir. Bu yüzden gizli NFTleri oluşturduk.

Gizli NFTler, normal NFTler ile aynı şekilde çalışır, ancak tamamen özel verilere erişim sağlar. Bu NFTler, Oasis’in gizlilik dostu Parcel teknolojisi ile çalışır. Bu da verilerin daha fazla işlevsellik ve olasılık sağlayan tam bir izin ve hesaplama düzeyinde tutulduğu anlamına gelir.

Hareket halindeki gizli NFTlerin iyi bir örneği, Bishopun Oasis’teki Army of Minions (Minyonların Ordusu) NFT koleksiyonudur. Bu NFTlerin sahipleri, minyonlarını yaratan temel matematiksel işleve, dışa bakan görüntüde depolanan verilere özel erişime sahiptir.

Her Minyonun görüntüsü, arka planda görüntülenen benzersiz bir DNA içerir.

Bu, Oasis’in gizli NFTlerinin verileri sayesinde daha fazla özelliğe sahip olmasının mükemmel bir örneğidir; ancak bu tür jetonlar için daha fazla olasılık ve potansiyel vardır.

Parcel’in tam izni ve bilgi işlem katmanı, veriye dayalı gizli NFT’ye sahip olan kişiler için erişim ilkeleri belirlemenizi sağlar. Örneğin, NFT erişimine sahip olan kişilerin yalnızca belirli bir süre izin vermesi için zamana dayalı politikalar ayarlayabilirsiniz. Artık kendi verilerinin kontrolü kesinlikle bireyin elindedir.

Hatta belirli bilgi işlem görevlerine erişime izin verebilirsiniz, yani örneğin NFT’yi indiremezsiniz. Ancak, NFT olan özel bir tohumunuz varsa özel bir makine öğrenme modeli çalıştırarak ek resim NFTleri oluşturmak için kullanabilirsiniz.

Topluluğun İyiliği için veri odaklı NFTler

Bağımsız kullanım durumları ve veriye dayalı NFTler ile veri sahipliğinin yanı sıra, Oasis’teki bu jetonlar veri DAOları için temel oluşturabilir. Veri DAO’ları kullanmaya cesaret ettiğimizde, Web3'e sosyal refah ve veri egemenliği ideallerinde büyük adımlar atabileceğiz.

Veri DAO, bireysel veri haklarını destekleyen, veri sahiplerini veri kullanımı için ödüllendiren ve verileri, faaliyetlerinde doğrulanabilir şeffaflıkla gizlilikle ve özellikle ele alan bireylerin ve kuruluşların organizasyonudur.

Bir Veri DAO, toplum için veri egemenliği, verilerle sosyal refahı ve ekonomik verimliliği en üst düzeye çıkarma, teşvikler oluşturma yeteneği ve adil yönetim anlamına gelir.

Veri NFTlerini bu kuruluşa entegre etmeye başladığınızda, DAO’da ayrı ayrı verilerin korunmasını ve sahipliğini sağlayan akıllı bir teknoloji yığını elde edebilirsiniz. Bu jetonlar, veri sahibi tarafından belirlenen veri kullanım ilkelerine uygun olarak, altta yatan veriler üzerinde hesaplamaların yürütülmesine izin verir.

Kişilerin gizli NFTler ile verileri nasıl kontrol edebileceğini açıklamak için, Nebula Genomics’in kurucularından ve Harvard Tıp Okulu Genetik Profesörü olan Profesör George Church ile temasa geçebiliriz. Oasis Ağında kendi genetiğinin bulunduğu veriyi NFT olarak mintlemiştir.

Bu hamle için ilham kaynağı, genom ve sağlık verilerinin güvenli, özel ve veri sahibinin kontrolü altında kalarak adil bir şekilde nasıl paylaşılabileceği ve para kazanabileceği göz önünde bulundurulmasıydı.

Bu hamlenin ilhamı, genomik ve sağlık verilerinin nasıl adil bir şekilde paylaşılabileceğini ve bu verilerden nasıl adil bir şekilde para kazanılabileceğini, aynı zamanda güvenli, özel ve veri sahibinin kontrolü altında kalacağını düşünmekten geldi. Gizli NFTler için gördüğümüz gelecek budur. Profesör Church’ün başkaları için faydalı olabilecek verileri var, ancak bu veriler üzerinde tam egemenliği var, tamamen korunuyor ve Oasis ağı sayesinde istediği gibi pazarlayabiliyor.

NFTlerin Web3 İçin Potansiyeli

NFTler, içerik oluşturuculara daha fazla güç verme potansiyeline sahip olduğunu zaten gösterdi. Ancak Oasis’te gizli NFTler ile veri egemenliğini birbirine bağlamaya başladığımızda gerçek Web3 potansiyelleri ortaya çıkıyor.

Web3, Yaratıcı Ekonomiye Güç Sağlıyor

Web3 platformları daha adil ekonomik koşullar sağlayabilir ve veriye dayalı NFTler gibi Web3 teknolojileri gücü insanların eline verebilir. Bir içerik oluşturucu bir NFT’yi şekillendirdiğinde, kontrol ondadır.

Genel olarak yaratıcılar ve koleksiyoncular NFTlerin değerini belirler ve yaratıcı, telif ücretlerinin fiyatını ve yüzdesini belirleyebilir ve çalışmalarını topluluklarına pazarlayabilir. Oasis’te, yaratıcılar veri destekli NFTlerinin parametrelerini ve yeteneklerini de belirleyebildiğinden, gizli NFTlerle işler daha da ileri gidiyor.

Web3 alanı, içerik oluşturuculara çalışmalarını tamamen ve sürekli olarak ücretlerini alma fırsatı sunmakla ilgilidir, ancak aynı zamanda topluluk oluşturmak için de bir alandır.

İçerik oluşturucular, içerik oluşturucuların çalışmalarına değer verir ve içerik oluşturucular topluluğa değer verir ancak Web2'de değer alışverişi ve ortak mülkiyet için çok az fırsat vardır.

Web3'te, topluluk yaratıcıdan NFT aldığında, o yazara aktif olarak yatırım yapıyor ve işini sahipleyerek kariyerinin değerini paylaşıyor. NFTler, içerik oluşturucuların ve toplulukların platformlar tarafından istismar edilmeleri yerine birbirlerini ödüllendirmelerine yardımcı olur

NFTler Hala Gelişmeye Devam Ediyor

Bu ayı piyasası sırasında, sırf fiyatları düştüğü için blok zinciri ürünlerinde cesareti kırılmak ve ilgisiz kalmak kolaydır. Bununla birlikte, bu piyasa düşüşlerinin genellikle blok zinciri için büyük inovasyon zamanları olduğunu görmüştük.

Oasis Ekosistem Direktörü Linda Lu, NFTlerin hemen başında olduğumuza inanıyor.

“NFTler ne ölü ne de gömülü” diye açıklıyor. “Geçtiğimiz 18 ayda gördüğümüz heyecan, NFTler için iyi bir teknolojik temel oluşturmadı. Ancak bu iyi bir şey çünkü daha yeni başlıyoruz. Endüstri şimdi NFT’nin gerçek dünyadaki kullanım durumlarını keşfetmeye başlıyor. Oasis’te, veriye dayalı NFTler ve bunun gelecekte günlük hayatımıza nasıl yansıyacağı konusunda heyecanlıyız.”

NFTler daha fazla yenilik için olgunlaşmış durumda ve gereksiz abartıların ötesinde, NFTleri bir Web3 dünyası için işlevsel ve uygulanabilir hale getirmek için çok çalışıyoruz. Gizlilik ve veri sahipliğinin Web3'ün temel direkleri olduğunun farkındayız ve bu değerleri bir sonraki NFT dalgasında gizli, veriye dayalı NFTlere aşılamak istiyoruz.

Lu özetliyor:

“Veriye dayalı NFTler, veri sahiplerinin verilerinin nasıl paylaşılması ve kullanılması gerektiğine ilişkin politikalar belirlemesine olanak tanır. Bu, çığır açan bir durum ve web’in hareket etme yönündedir. Web1 okundu, Web2 okundu ve yazıldı ve Web3 okundu, yazıldı ve sahiplik sağlıyor. Veri sahiplerinin verilerini kendi terimleriyle ve belirli amaçlar için sunduğu/sağladığı, veri odaklı NFTler olmadan hiçbir sahiplik olamaz.”