Nieuwe muziek ontdekken? Daarvoor moet je op TikTok zijn.
Van avant-garde pop tot zeemansliederen, de muzikale keuzes op TikTok zijn vaak verrassend en avontuurlijk.
TikTokker @420doggface208 rolt met zijn skateboard de avondzon tegemoet, drinkt kersensap en playbackt ‘Dreams’ van Fleetwood Mac. De hele video had zo’n chille vibe dat die prompt viraal ging. Blijkbaar hoorden veel mensen de evergreen van Fleetwood Mac voor het eerst. De 43-jarige oude hit belandde weer bovenaan in de hitlijsten.
Muziek op TikTok blijft snel plakken. Op den duur zit je hoofd vol met die 15-seconden-durende oorwurmen. Rebecca Jennings van Vox omschreef het gevoel als:
“Having this constant track of decontextualized garbage in your head feels a little unsettling.”
Muziek op TikTok bepaalt de sfeer en de emotionele toon van de video’s. Het dient niet alleen als cue voor gekke dansje. Het is de soundtrack voor memes, politiek activisme, mode, beleggersadvies, of huis-, tuin- en keukenmiddeltjes.
Creatieve imitatie en adaptatie — of diefstal?
Het overgrote deel van die viral challenges en dansjes worden gemaakt door zwarte jongeren, vaak van minder gegoede komaf. Zij krijgen daar zelden de credit voor die ze verdienen.
In de New York Times verscheen een artikel over de 14-jarige uitvinder van de ‘Renegade’, één van de populairste dansjes op TikTok, en hoe zij moest vechten om erkenning.
The Wire noemt dit ‘Digital Blackface’:
“On the app, users drape themselves in the trappings of Black culture — and steal the viral spotlight. It’s exploitation at its most refined and disturbing.”
De makers van die dansjes zijn dus niet degene die profiteren, de muzikanten van de songs waarop de dansjes gedaan worden wel. Want de streams op Spotify leiden uiteindelijk naar hun nummer. Natuurlijk moeten we dit met een korreltje zout nemen, de meeste artiesten worden nog altijd grof onderbetaald door Spotify.
Het werkt ook omgekeerd: populaire TikTok-influencers krijgen veel geld aangeboden om te dansen op nieuwe nummers . Zo probeert de muziekindustrie krampachtig een ‘hit’ te maken op TikTok. Zij weten immers dat TikTok heeft een enorme impact heeft op luistercijfers op Spotify.
Een voorbeeld: indieband The Sales zagen 7-jaar oude songs ‘Renee’ en ‘Chinese New Year’ totaal opblazen op TikTok. Het effect? Hun muziek doet het beter dan ooit, ook al brachten ze al drie jaar geen nieuwe muziek uit.
Muzikale reis rond de wereld én terug in de tijd
TikTok is nu dé plek om nieuwe muziek te ontdekken. Een fijn neveneffect: dankzij het platform ontdek je muziek van een andere tijd, of van andere genres, of van andere landen.
Voorbeelden? De fantastische ’70s Euro-disco hit “Rasputin” van Boney M. Plustwo’s Italo disco klassieker “Melody” uit 1983 werd een hit. Net zoals het Japanse city-pop nummer van Miki Matsubara “Stay with me” uit 1980.
Dankzij Tiktok ontdekt Generatie Z de klassiekers van de babyboomer-generatie: helemaal mooi, toch?
De Belarussiche post-punk wave van Molchat Doma is de soundtrack van een meme over Sovjet-nostalgie. Ook een bijzondere challenge op TikTok: The Caretaker-challenge, waarbij mensen luisterden naar een zes en een half uur durend experimenteel-ambient album over dementie. Op TikTok is ook glitchcore als aesthetic enorm poulair, vergezeld van avant- garde hyperpop (denk aan de muziek van de recent overleden SOPHIE).
En dan heb je een fenomeen als Gary Hutner, aka de ‘Tiktok dad’. Hij deelt met TikTok zijn collectie ’70s en ’80s platen en heeft zo’n 50k volgers. Generatie Z ontdekt dankzij TikTok de klassiekers van de babyboomer-generatie: helemaal mooi, toch? Ook steeds meer muziekblogs op TikTok zoals MostleyMusic hebben een enorme invloed op welke muziek er wordt geluisterd.
Soms wordt het gewoon absurd, zoals de rage ‘Sea Shanty Tok’: TikTokkers zingen samen oude zeemansnummers (genre: “What shall we do with the drunken sailor?”). Zo ontstaat er één lang meerstemmig canon. De man die er mee begon, een postbode uit Schotland, kreeg een platencontract aangeboden. Spotify probeert een graantje mee te pikken door dit soort playlists te lanceren.
Van virale TikTok naar one-hit-wonder
TikTok geeft een boost aan artiesten die muziek maken die minder goed in hokjes past. Een artiest als Lil Nas X met z’n unieke mix van country en rap, bekend van ‘Old Town Road’, was al een enorme hit en meme op TikTok, voor het de hitlijsten veroverde.
De muziekindustrie probeert hier geld uit te slaan. Als iets of iemand een hit is op TikTok, gaan ze die meteen een contract aanbieden. Dat verhoogt de druk op die jonge makers. De toekomst moet uitwijzen of Lil Nas X meer wordt dan een one-hit-wonder.
De muziekindustrie weet al sinds de uitvinding van Napster niet hoe ze moet omgaan met het internet.
Ik heb hier al eerder geschreven over hoe Spotify de muziekproductie beïnvloedt. Vandaag zitten heel wat muzikanten in de studio na te denken hoe ze een hit kunnen schrijven voor TikTok.
Artiesten zoals Justin Bieber of Selena Gomez publiceren hun tracks eerst op TikTok, en daarna pas op streamingdiensten. Of ze gaan aan de slag met zo’n TikTok-hit en proberen mee te surfen op het succes door er een eigen versie van te maken, zoals Jason Derulo deed met deze afgrijselijke oorwurm.
De invloed van Napster
Is er iets nieuws onder de zon? De muziekindustrie weet al sinds de uitvinding van Napster niet hoe ze moet omgaan met het internet. Napster was een gratis file-sharing software-programma, vooral gebruikt om muziek uit te wisselen. Het zorgde eind jaren ’90 voor een revolutie: plots konden muziekfans hun volledige muziekcollecties met elkaar uitwisselen via het internet.
Ook platformen zoals MySpace, YouTube, Instagram en Vine hebben of hadden elk op hun eigen manier een enorme invloed. Je zat op MySpace misschien niet in de eerste plaats voor de muziek, maar je kon er wel fantastische bands ontdekken door het profiel van vrienden te bezoek en te checken waar zij naar luisteren.
TikTok is een muzikale slotmachine: meestal is het niets, maar af en toe heb je prijs.
Groepen als Arctic Monkeys braken voor het eerst door op MySpace. Had die band anders ook succes gekend? Waarschijnlijk wel. Het punt is dat elk tijdperk zijn eigen platform heeft, dat op dat moment the place to be is, en waar je dus de nieuwste muziek ontdekt.
Vandaag is dat TikTok. Eke slimme platenbaas weet: volg de neus van de tieners. Dat was al bij The Beatles zo. Kees de Koning, baas van Top Notch, vertelde aan Focus Knack: “Zestienjarige meisjes bepalen wie straks de sterren zullen zijn.”
Op TikTok komt vaak experimentele, verrassende muziek bovendrijven, die generaties, genres en landen overstijgt. Maar evengoed is het commerciële bagger die in je hoofd blijft kleven. TikTok is nog het best te vergelijken met een muzikale slotmachine. Meestal is het niets, soms heb je prijs. En dat is wat het zo verslavend maakt. Hier is trouwens die Indonesische oorwurm die nu al een jaar in je hoofd zit. Veel plezier ermee.
