Yerel Marketler Dijital Dünyaya Ne Kadar Hazır?
Covid-19 salgını ile birlikte yakın gelecekte yerel marketlerin dijitaldeki hamlelerini hızlandırmalarına şahit olacak mıyız?
Market alışverişinde akla ilk gelen yerel oyunculardan olan Onur Market, Biçen Market, Sarıyer Market, Yunus Online, Özpaş, Çağrı Market, Mopaş, İkbal, Hakmar ve Happy Center’in dijital dünyadaki varlıklarını kısaca inceledik.
Uzun yıllardır perakende sektöründe yer alan yerel marketler organize marketçiliğin çok hızlı büyüdüğü dönemlerde bile güçlerini artırdılar. Bilinen, güçlü indirim marketlerinin hızla mahalle ölçeğinde yayıldıkları dönemde dahi bulundukları bölgelerde büyümeyi başardılar.
Esnek yapıları, bulundukları bölgedeki tüketici eğilimlerini çok iyi bilmeleri, tüketicilerle kurdukları yakın ilişkiler, yerel reklam kanallarını başarılı bir şekilde kullanmaları, hızlı tüketim ürünleri pazarındaki lider markalarla yaptıkları başarılı kampanyalar, özellikle taze sebze ve meyve ürün gruplarındaki iyi fiyat ve kalite avantajları onları ayakta tuttu.
Bu yerel marketler, bulundukları bölgelerde mevcut yapılarıyla full teknoloji entegrasyonu olmadan müşterilerine teslimat yapıyorlardı.
Perakendeci olmayan (Getir, İsteGelsin, Migros Hemen gibi) online — only oyuncuların sektörde hızla büyümeleri, başta Migros olmak üzere çoklu kategori perakendecilerin dijital kanal yatırımlarını artırmaları; yerel oyuncular için dijital mecrada geride mi kalacaklar sorusunu gündeme getirdi.
Özellikle Covid-19 virüsü salgını ile birlikte kullanıcıların hızlı tüketim ürün alışverişlerini dijital platformlara kaydırmasıyla, yerel marketler için dijitalde var olma sorunu daha da aciliyet kazandı.
Yerel marketlerin bazılarının dijitaldeki mevcut varlıklarını kısaca inceledik. Analizimiz için ağırlıklı olarak mobil uygulaması olan marketleri seçmeyi tercih ettik. Ama bazı büyük oyuncuların web sitelerini de dahil ettik.
İncelediğimiz yerel marketler şunlar:
Onur Market, Biçen Market, Sarıyer Market, Yunus Online, Özpaş, Çağrı Market, Mopaş, İkbal, Hakmar ve Happy Center.
Başarılı Uygulamalar Var
İstanbul Avrupa Yakası ve Bursa’da hizmet veren Onur Market iOS uygulamasının görsel anlamda çekiciliği bulunmasa da uygulamada ürün bulmak ve sepete eklemek, sonrasında sipariş oluşturmak oldukça kolay. QR / Barkod okutma ile ürün aranabiliyor. Üyelik adımlarında telefona gelen onay kodunu kullanan Onur Market uygulamasında, sipariş sonrası süreçte SMS ve e-posta ile anında bilgilendirme yapılıyor. Ayrıca oluşturulan siparişleri uygulamadan iptal etmek veya tekrarlamak mümkün.
Müşteri Hizmetleri de bulunan Onur Market sınırlı bir bölgede hizmet vermekle birlikte, uygulaması ile sağladığı hizmet kalitesi ile göz dolduruyor denebilir.
Mağazada İyi Ama Dijitalde?
Yerel market uygulamalarının bazıları, güçlü marka algılarına rağmen dijital platformlarda aynı başarıyı yakalayamıyorlar. Örneğin İstanbul, Ankara, Antalya, İzmir gibi büyük şehirlerin yanı sıra Düzce, Bilecik, Osmaniye gibi şehirler dahil 21 ilde hizmet veren Sarıyer Sanal Market uygulamasının, mağazada sağladığı deneyimi dijital platforma taşıyamadığını görüyoruz. Uygulamada sunduğu zayıf kullanıcı deneyimi ve eski trendleri yansıtan görsel tasarımıyla, gayet başarılı olan marka algısına zarar verdiğini söyleyebiliriz.
E-ticarette artık neredeyse standartları oturmuş, en iyi pratikleri belirlenmiş sipariş süreci akışları bu uygulamalarda hayata geçirilmemiş. Yine Sarıyer Sanal Market uygulamasından örnek verecek olursak, ürün detay sayfalarında “Sepete Ekle” butonu yerine “Ekle” butonu yer alıyor. Hemen altında bulunan alışveriş listesine ekleme butonunun daha ön planda yer alması kafa karıştırıyor. Sipariş sürecinde fiyat alanı dahil bilgilendirme doğru bir şekilde yapılmıyor. Sipariş adımları navigasyon anlamında da görsel anlamda da oldukça karışık.
Online Katalog
Bazı uygulamalarda online alışveriş seçeneği bulunmuyor. Sadece mağaza ve kampanya bilgisi vermek için bir uygulama hazırlanmış olması çok akla yatkın görünmüyor. Bu yaklaşımı, dijitale yatırımın ilk adımı olarak okuyoruz.
Talep Yoğunluğunu Karşılayamama
Sadece Ankara bölgesinde hizmet veren Yunus Online uygulamasını incelediğimizde, Covid-19 dolayısıyla siparişlerinin yoğunlaştığını görüyoruz. Siparişler için uygulamadan teslimat zamanı seçmek mümkün değil. Tüm zaman aralıkları dolu olduğundan siparişi uygulamadan tamamlayamıyoruz.
Çağrı Merkezi’ni aradığımızda, yine yaşanan yoğunluktan ötürü online kredi kartı ödeme seçeneğinin geçici ve süresiz olarak kaldırıldığını, bunun yerine sadece kapıda kredi kartı ile ödeme aldıklarını öğreniyoruz.
Aynı Altyapıyı Kullanan Uygulamalar
Yerel market uygulamalarının bazıları, aynı altyapıyı kullanıyorlar. Özpaş, Onur Market ve Yunus Online uygulamalarında, zincir marketler veya tekil mağazalar için altyapı desteği sunan Marketyo altyapısını görüyoruz. Aynı altyapıyı kullandıkları için arayüzleri ve kullanıcı akışlarında benzer deneyimi ve elbette benzer sorunları paylaşıyorlar.
Oyunlaştırma ile Alışveriş
İstanbul, Balıkesir, Bursa ve Çanakkale bölgesi için web sitesi üzerinden online market alışverişi seçeneği bulunan Happy Center’ın App Store’da 3 uygulaması bulunuyor. Bunlardan Happy, market siparişi teslimatı üzerine değil, ambalajlı ürünlerin tüm Türkiye’ye kargo ile gönderimi sistemine dayanıyor.
Marketin diğer uygulaması olan Happy Center ise tablet cihazlara uygun olarak tasarlanmış ve web sitesinin responsive görünümünü sunan market alışverişi uygulaması. Uygulamayı telefonlardan kullanmak oldukça zahmetli ve alışılmışın dışında bir deneyim sunuyor. Yatay ekran görünümünde çalıştığı için tablet harici mobil cihazlarda kullanması zor.
Happy Center’ın bir diğer App Store uygulaması da telefon ve tabletler için geliştirilmiş Happy Can adını verdiği bir oyun. Bu uygulamayı indirip oyunlar aracılığıyla puan toplayan kullanıcılar, iPhone ve Sony Playstation gibi ödüller kazanabiliyorlar. Sezon boyunca oyunu oynayan kullanıcılar arasında ilk üçe girenler o sezon için önceden duyurulan ödülleri kazanıyorlar. Oyunun iletişimi web sitesinden yapılıyor.
Happy Center ana sayfasında “Parmaklarınızla Alışveriş” adı verilen çok ilginç bir alışveriş yöntemi de bulunuyor. Görsel üzerindeki ürünleri sürükleyip sepete ekleyebiliyoruz. Çok pratik bir alışveriş seçeneği olmamakla birlikte, Happy Center burada oyunlaştırma tekniğini uygulayarak kullanıcıları için farklı bir deneyim sunmak istemiş.
Yerel market uygulama ve sitelerine baktığımızda, çoğunun Covid-19 salgını dolayısıyla yaşadığımız bu olağanüstü sürece teknik altyapı ve tedarik anlamında hazır olmadığını görüyoruz. Sipariş taleplerinin artması dolayısıyla genelde maksimum 3 gün aralığında seçtirilen teslimat zaman tabloları dolu. Buna alternatif sunamadıklarından ötürü alışverişleri online olarak tamamlamak mümkün olmuyor. Dolayısıyla uygulama ve siteler işlevsiz kalıyor. Yine bu süreç dolayısıyla, minimum sipariş tutarını yükselten, ödeme seçeneklerini daraltan marketler de bulunuyor.
Uygulamaya Yatırım Yapmamış Ama Web’i İyi Kullanan Marketler
Kimi yerel marketlerin uygulamaya yatırım yapmadığını, sadece web sitelerinden hizmet verdiklerini görüyoruz. Sadece lokal olarak teslimat yapanlar olduğu gibi, kargo seçeneği ile tüm Türkiye’ye gönderim yapan markalar da var.
Örneğin Mopaş Market, İstanbul Anadolu yakasına aynı gün kendi araçları ile teslimat yaparken, Türkiye geneline de kargo imkanı sunuyor. Fakat Türkiye geneline gönderdiği ürünler, soğuk zincir ve taze gıda ürünlerini kapsamıyor.
Mopaş Market’ten sepete ürün ekleyip satın almaya çalıştığımızda sitede aşamadığımız bir adımla karşılaşıyoruz. Telefona gelen doğrulama kodu ile üyeliği gerçekleştirmiş olmamıza rağmen, sepetten satın almaya devam ederken, kişisel bilgileri güncellememiz isteniyor. Fakat üyelikte kullanılan cep telefonunun kayıtlı olduğu uyarısı ile karşılaşıyoruz. “Bu telefon numarası ile bir üyelik bulunmaktadır.” uyarısını aldıktan sonra sürece devam etmek mümkün değil. Bu adımı aşabilmek için telefon numarasını değiştirmemiz gerekiyor. Fakat güncellenen telefona da bir doğrulama kodu gönderildiğinden, eğer gerçekten 2. bir telefon numaramız yoksa, siparişi tamamlamak mümkün görünmüyor.
Çağrı Market İstanbul’da ağırlıklı olarak Anadolu yakasına hizmet veriyor. Ataşehir, Başakşehir, Üsküdar, Ümraniye, Kadıköy ve Maltepe’ye teslimat yapıyor. Oldukça temiz ve kullanımı kolay bir arayüze sahip olan Çağrı Market, minimum sipariş tutarı olarak 50 TL’lik sınır koymuş. Teslimatı kendi araçları ve personeli ile ücretsiz yapıyor, ama şu anda online siparişlerde yaşanan yoğunluktan dolayı teslimat yapamıyor ve kullanıcılarını siteyi bir süre sonra tekrar ziyaret etmeye yönlendiriyor.
Et ve şekerleme ürünleri satan İkbal’in de online alışveriş sitesi bulunuyor. Teslimatı kargo ile yapan İkbal’de 80 TL ve üzeri alışverişlerde kargo bedava sunuluyor. Standart bir e-ticaret sitesinin gereklerini yerine getiren ve sade bir arayüz ile hizmet veren İkbal’in web sitesi oldukça kolay kullanılıyor.
İstanbul Anadolu yakasında mağazaları bulunan Hakmar’ın web sitesinden online alışveriş yapılamıyor. Uygulaması da olmayan Hakmar, sitesinde sadece mağaza bilgilerini ve indirim kataloglarını paylaşıyor. Ayrıca indirimlerden SMS ve e-posta yoluyla haberdar olmak isteyen kullanıcıların doldurabilecekleri bir form bulunuyor. Bu kanaldan topladığı kullanıcı bilgileri ile dijital iletişim yapıyor.
Sonuç
Yoğun rekabette bölgelerindeki müşterileri iyi tanımaları, esnek yapıları, düşük maliyet yapıları sayesinde ayakta kalmış bu oyuncuların dijital platformlarını oluştururken ya da güçlendirirken aşağıdaki alanlara dikkat ederek yatırım yapmalarını öneriyoruz:
1. Kolay ve iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak
2. İyi çalışan, özellikle 65 yaş üstü dijitale uzak müşteriler için Çağrı Merkezi’ne sahip olmak
3. Kapıda ödeme seçeneği sunmak
4. Doğru prim sistemleri ile donatılmış iyi toplama ve sevkiyat ekipleri oluşturmak
Pupahouse, dijital ve fiziksel mecralarda deneyim tasarımını odağa alarak, ortaya konan para ve insan sermayesinin en iyi şekilde kapitalize edilmesini sağlamaktadır.
Teknoloji yatırımlarınızı deneyim tasarımı ile güçlendirmek istediğinizde güçlü bir kadroya sahip Pupahouse ile iletişim kurabilirsiniz.
Pupahouse’a LinkedIn’den ulaşmak için tıklayın
Bu makalede belirtilen analiz, bilgi, öneri ve karşılaştırmalar, Pupahouse ekibinin sahip olduğu kurumsal ve bireysel uzmanlıkları doğrultusunda; bahse konu mecraların direkt veya indirekt olarak sunduğu ve herkesçe erişilebilir deneyim ve bilgiler ışığında derlenmiştir. Pupahouse’un sahip olduğu uzmanlık alanları, know-how’ı ve bilgi sermayesi ile oluşturulan bu makalenin yazılmasında herhangi bir mecradan direkt veya indirekt bir yönlendirme, maddi veya manevi bir destek alınmamıştır. Pupahouse, bahse konu mecralarla herhangi bir iş veya sosyal ilişkide olmadığını beyan eder.
