Een nieuw puzzelstukje

Via zijn broer komt Guus erachter dat zijn opa als soldaat waarschijnlijk meer heeft gedaan dan alleen maar “vreselijke dingen zien” tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor Guus betekent dat een nieuw puzzelstukje dat hem maakt tot wie hij nu is.

Ter inleiding van mijn minor ‘Systeemgericht werken in de Ambulante Jeugdzorg’ gaf mijn nieuwe docent een voorbeeld uit zijn eigen systeem. Een man die op late leeftijd een kind kreeg en getraumatiseerd is geraakt door het doodschieten van mensen tijdens de oorlog, was zijn vader.
Ja, dat heeft effect. Probeer dan maar eens over gevoelens te praten. Die zaten op slot en dat zorgde voor onveiligheid.

Na mijn kennismaking met de minor belandde ik op de zaterdagmiddag bij mijn broer op de bank ter gelegenheid van zijn verjaardag. Toen de rest van de familie was vertrokken, bleef ik nog hangen en haalde mijn broer later op de avond een stapel oude papieren tevoorschijn uit een la.
De papieren bleken van onze opa te zijn geweest, stammende uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog. Vaccinaties, voedselbonnen, onderscheidingen en foto’s. Er kwamen dingen voorbij waar ik nooit weet van heb gehad. Het raakte me, omdat het verleden ineens veel echter leek. Zo had mijn opa nog een blaadje met allemaal handtekeningen van familie en vrienden. Een wens van sterkte, voor zijn vertrek naar Indië.

Het schijnt dat ik de geschiedenis van mijn opa toch minder goed ken dan ik van tevoren dacht. Ik heb namelijk altijd geloofd dat mijn opa wel vreselijke dingen heeft gezien, maar niks had gedaan. ‘De vrede handhaven in Indië’. Dat gepaard met zijn positieve verhalen hebben mij nooit laten vermoeden dat mijn opa ook maar iets gewelddadigs had gedaan.
Echter, hij was infanterist. En dat betekent dat je op z’n minst een geweer draagt en die bij conflictsituaties gebruikt. Ik weet natuurlijk niks zeker, maar het idee dat mijn opa — net als de vader van mijn docent — een ander mens heeft omgelegd, wordt ineens een stuk aannemelijker. Oorlog is een andere tijd, maar het verandert toch ineens iets aan het beeld wat ik heb van mijn opa. Niet positief. Niet negatief. Maar het verandert wel.

Systemisch benaderd zou dit een factor kunnen zijn geweest die effect heeft gehad op de opvoeding van mijn ouders, en daarom ook op mij. Weer een stukje van de grote puzzel die nooit af is. O, nee. Niet richten op het verleden en het probleem, maar oplossingsgericht werken, heb ik onlangs geleerd. Niet krabben in oude wonden, maar zaaien voor de toekomst!

HAN-student Guus Gelsing schrijft wekelijks een column voor SAM. Lees hier zijn vorige bijdrage.