Nederlands opgeheven

Bridget blogt

Ik heb Nederlandse taal- en letterkunde gestudeerd aan wat toen nog de Faculteit der Letteren van de Vrije Universiteit in Amsterdam heette. Ja precies, de studierichting die opgeheven gaat worden, zo werd een paar weken geleden bekend. Omdat er nog maar vijf studenten begonnen waren dit jaar, en het economisch niet meer rendabel was, of woorden van die strekking. Overigens heet de opleiding niet meer “Nederlandse taal- en letterkunde”, maar Literatuur en Samenleving. Dat heeft de zaak geen goed gedaan, lijkt mij.

Er gingen allerlei gedachten door mijn hoofd: hoe economisch “rendabel” moet een studie Nederlands überhaupt zijn? Hoe zit de financiering in elkaar van de universiteiten, en hoe maken ze daar als College van Bestuur keuzes in? Hoe belangrijk vind je het als CvB dat er studies bestaan die niet meteen meetbaar zijn in economisch nut? Mìj lijkt dat belangrijk. Het utiliteitsdenken, dus alles afmeten aan nut en noodzaak, heeft enorme beperkingen. En als je bezig bent met het opleiden van jonge mensen die in toekomst op allerlei gebieden de leiders, denkers, politici en bestuurders zullen zijn, dan moet het toch over meer gaan dan alleen economisch rendement. Hetzelfde geldt, mutatis mutandis, voor ons in het hbo. Ook wij leiden een nieuwe generatie leiders op. En hoewel in het hbo de b van beroep natuurlijk duidelijker op de voorgrond staat dan bij de universiteiten, geldt ook bij ons (zeker aan de HAN, met zijn aandacht voor Bildung), dat het om meer gaat dan alleen “het vak” en het rendement.

Ik werd er eerlijk gezegd wat droevig van, omdat het over meer gaat dan het sluiten van één opleiding. Het gaat over een maatschappelijke trend, waarin datgene wat niet meetbaar, niet tastbaar is, er niet toe lijkt te doen. Ik herinner mij mijn poëzie-analyse-colleges in mijn eerste jaar, met professor Schenkeveld, die ons argeloze eerstejaars echt leerde lezen en analyseren. Daarmee leerde ze ons denken. En dat is waar het om gaat: dat je jonge mensen leert denken, voorbij de grenzen van hun eigen bestaan, voorbij de oordelen die ze tot dan toe hadden, om hun eigen vooroordelen heen.

Mijn afstudeerscriptie ging over de Roman van de Roos, een middeleeuwse allegorie. Ben ik daarmee van nut geweest voor de maatschappij? Vast niet. Maar ik heb er wel door leren schrijven, argumenteren, onderzoeken, exploreren. En, dat geloof ik oprecht, dat heeft me ook gevormd tot de bestuurder die ik vandaag ben — die weet dat het er uiteindelijk om gaat wat voor soort school je wilt zijn, en wat voor soort mens je wilt zijn. Wat je eigen bijdrage aan deze wereld is, en dat van de mensen die we opleiden. En dat dàt uiteindelijk is waar het allemaal om gaat.

Bridget Kievits, lid van het College van Bestuur van de HAN, schrijft om de 3 weken een column voor SAM. Lees hier haar vorige.