Bilgisayar Mühendisliği Okuyacaklara Önemli Tavsiyeler
Öncelikle mühendisliğin tanımını bir hatırlayalım. Mühendislik, bir işi daha iyi ve daha ucuz yapma sanatıdır. Yani, beceriksiz birinin 2 dolara kötü yaptığı bir şeyi 1 dolara iyi yapma sanatıdır.
Bilgisayar mühendisleri için çok yönlülük hayati önem taşır. Bilgisayar mühendisliği, diğer mühendislik dallarına kıyasla çok daha geniş bir sektör yelpazesine hitap etmektedir. Bu, sizin sağlık, tarım, spor, askeri sanayi gibi farklı sektörlerde projeler geliştirme imkanınız olduğu anlamına gelir.
Bilgisayar mühendisliği serüvenine adım atmayı düşünenlere, bazı konularda tavsiyelerde bulunmak istiyorum. Bu önerilerin herkes için kesin çözüm olmadığını biliyorum ve bir bilgisayar mühendisi olarak kendimden yola çıkarak yaşadığım tecrübeleri ve öğrendiklerimi sizinle paylaşmak istedim.
1 → Hangi Üniversiteyi Seçmeliyim?
Bir üniversite seçerken, detaylı bir araştırma yapmanız ve çeşitli kıstaslara bakmanız önemlidir. Bölümlerin sosyal medya sayfalarına yorum yazıp tavsiyeler alabilirsiniz. Bölümün öğrencileri ve mezunlarıyla konuşmak, gerçek deneyimlerden öğrenme fırsatı sunar.
Üniversite seçiminde üç anahtar faktörü aklınızda bulundurun:
- Coğrafi konum
- Üniversitenin sunduğu olanaklar
- Yabancı dil eğitimi
Coğrafi Konum: Bir şehrin konumu ve sunduğu fırsatlar, kişisel ve mesleki gelişiminiz açısından belirleyici olabilir. Öğrencilik dönemimde, hızlı tren erişimi ve civardaki gelişmiş şehirler açısından Eskişehir, bana mükemmel olanaklar sundu. İstanbul, Ankara, Sakarya ve Konya gibi büyük şehirlere yakın olması, bana çevredeki birçok etkinliğe kolaylıkla erişim olanağı sağladı. Ankara’daki bir konferansa hızlı trenle sadece 1,5 saatte ulaşabiliyordum. Bu yüzden, bir üniversite seçerken, eğitim kalitesiyle birlikte ulaşım olanaklarını da göz önünde bulundurmanızı öneririm. Örneğin, Fırat Üniversitesi, öğretim kalitesi açısından belki de birçok üniversiteden üstün olabilir, ancak ulaşımın zorluğu nedeniyle şehir dışındaki etkinliklere katılmak daha güç olabilir.
Fırsatlar: Üniversitelerin Erasmus programı kapsamında hangi ülkelerle ortaklık kurduğunu, laboratuvar olanaklarının ve teknolojik donanımlarının ne seviyede olduğunu inceleyebilirsiniz.
Yabancı Dil Eğitimi: Bilgisayar mühendisliği gibi bir alanda, İngilizce dil becerisi son derece önemlidir. Bu nedenle, tercihlerinizi yaparken, İngilizce eğitim oranı en az %30 olan üniversiteleri göz önünde bulundurmanızı öneririm. Bu sektörde İngilizce bilgisi mutlak bir gerekliliktir.
2 → Üniversiteye Başlamadan Önce Yapılması Gerekenler
Daha hazır ve bilinçli bir şekilde üniversiteye başlamak adına kendinizi belirli alanlarda geliştirebilirsiniz.
2.1 İngilizce Becerilerinizi Geliştirin
İngilizce dil bilgisine sahip olmak, sadece Türkçe kaynaklarla sınırlı kalmayıp, İngilizce olan diğer kaynaklara da ulaşmanızı sağlar. Ayrıca, İngilizce bilgisi iş hayatınızda size büyük fırsatlar sunacaktır; çünkü piyasadaki birçok firma İngilizce dilinde yetenekli mühendisler aramaktadır.
Kısa bir zaman dilimi içerisinde düzenli çalışma ile yabancı dil becerinizi yeterli düzeye getirebilirsiniz. İngilizce hazırlık okuyacak olanlar genellikle muafiyet sınavına tabi tutulurlar. Bu sınavda yeterli puanı alırsanız, bir yıl hazırlık okuma sürecinden muaf olabilirsiniz. İngilizce hazırlık okunmalı mı sorusuna gelecek olursak, ben kendi tecrübemle konuşacak olursam, 1 yıl hazırlık okuduğum süre boyunca genel İngilizce öğrendim ve bu süreç benim için biraz sıkıcıydı. Bu nedenle, iyi çalışarak muafiyet sınavını geçebiliyorsanız, geçin derim.
Eğer muafiyet sınavını geçememişseniz, zorunlu olarak hazırlık okumanız gerekecek. Bu dönemde yeni bir bilgisayar almayı düşünmeyin. Şu an elinizde olan bilgisayarla idare etmek daha mantıklı olabilir çünkü bu sene bilgisayara fazla ihtiyaç duymayacaksınız. Bilgisayarınız fazladan 1 sene yerinde öylece yatıp eskimesin. Benim önerim, bölüme geçtiğinizde bir bilgisayar almanız yönünde olacaktır. i5 işlemcili bir laptopun işlerinizi göreceğini söyleyebilirim. Eğer oyun oynama gibi bir amacınız yoksa, daha pahalı olan i7 vb. işlemciye sahip bir bilgisayar almanız gerekmez.
2.2 Algoritma Temellerini ve Bir Programlama Dilini Öğrenin
Bölümünüzü kazandıktan sonra, okul açılmadan önce biraz algoritma becerilerinizi geliştirebilirsiniz. İnternet üzerinden ücretsiz eğitimlerin sağlandığı platformlardan birini seçerek C, C++, Java veya Python gibi dillerden birini öğrenmeye başlayabilirsiniz.
Kendi deneyimimden yola çıkarak, hazırlık dönemini bitirdikten sonra, yaz boyunca “Algoritma ve Programlama Mantığı” ve “Yeni Başlayanlar için Java” kitaplarını okuyarak bölüme başlamadan önce kod yazmayı öğrendim. Ancak, bölüme başladığımızda öncelikle C programlama dilini öğrendik ve bu dil, Java’ya kıyasla biraz daha zordu. Ancak, yaz döneminde önceden çalışmamış olsaydım, belki de daha fazla zorlanabilirdim.
2.3 Blog Yazmaya Başlayın
Bir blog sayfanızın olmasını kesinlikle öneririm. Blog yazarak yazma becerilerinizi geliştirin. Öğrendiğiniz yeni bilgileri, katıldığınız konferanslar hakkındaki düşüncelerinizi blogunuzda paylaşabilirsiniz. Bu sayede hem kendi bilgilerinizi yenileyebilir hem de diğer kişilerin bu bilgilerden yararlanmasına yardımcı olabilirsiniz.
Hemen bir blog açarak ilk adımınızı atabilirsiniz. (Ör: Blogger, Wordpress)
3 → Dersler, Stajlar ve Projeler
Birinci yılınızda genellikle 1 veya 2 programlama dili öğretilir. Kendinizi geliştirmek istiyorsanız, yalnızca okulun verdiği eğitime bel bağlamayın. Kendi başınıza öğrenebileceğiniz birçok teknoloji bulunmaktadır. İlk işiniz, kişisel bir web sitesi oluşturmak ve blog yazılarına başlamak olmalıdır. Ben blog sitemi birinci sınıfta oluşturmuştum. Web tasarımı karmaşık bir konu olmasa da, Html ve Css öğrenerek hayal ettiğiniz siteyi oluşturabilirsiniz.
Eğitim hayatınız boyunca derslere aşırı önem vermek yerine yeteneklerinizi ve pratik bilgilerinizi geliştirmeye odaklanın. Sektör genellikle yeteneklerinize ve deneyimlerinize bakarak sizi işe alır; not ortalamasına aşırı önem veren çok az şirket bulunmaktadır.
Not ortalamanız nerelerde gerekli?
Eğer TÜBİTAK, Roketsan gibi kurumlarda çalışmayı hedefliyorsanız, bu yerler genellikle ortalamanın 2.50 veya 3.00 üzeri olan adayları mülakatlara çağırmaktadır. Bu nedenle, bölüm zor olmasa da, en azından 2.50 ortalama hedeflemek makul olacaktır. Bunun yanı sıra, eğer akademik bir kariyer düşünüyorsanız, derslerinize özellikle yoğunlaşmanızı tavsiye ederim.
Her dersin kendi değeri vardır. Not için değil, bilgi için çalışmalısınız. Düşük notlar alabilirsiniz, ancak önemli olan, bu derslerden kazandığınız bilgilerle alanınızda etkin bir şekilde bir şeyler başarabilmektir. Dördüncü sınıfa geldiğinizde, bugüne kadar aldığınız tüm derslerin ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlayacaksınız. Elbette, bu durum birinci ve ikinci yıl aldığınız seçmeli dersler dışında geçerlidir. Hatta, ilk yardım ve Türk dili gibi dersler bile mevcuttur. Ambulans numarasını bildiğiniz sürece ilk yardım dersini rahatlıkla geçebilirsiniz. Sonuç olarak, enerjinizi önemli derslere odaklayın.
Bilgisayar mühendisliği programında her gün sadece yazılım derslerine katılmayacaksınız. Karşınıza sık sık matematik ile ilgili dersler çıkacaktır. Ayrıca donanım derslerine de katılacaksınız ve bu dersler biraz zorlayıcı olabilir, bu yüzden dikkatli olun! İlerleyen dönemlerde ağ ve işletim sistemleri gibi geniş kapsamlı konularda eğitim alacaksınız. Yıllar geçtikçe projeli dersleriniz artacak. Bazen bir dönem boyunca tüm derslerin projeleri ve bu projelerin yanında sunumlarını da hazırlamanız gerekecek ve yoğun sunumun olması sunum kabiliyetinizi artıracaktır.
Bilgisayar mühendisliğini diğer mühendislik dallarından ayıran en önemli özelliklerden biri, muhtemelen aşırı miktarda proje verilmesidir. Gün boyunca bilgisayar başında çalışmak zorlu bir süreç olabilir, bu nedenle bu alana ilgi duyanların sabırlı olmaları gerekmektedir.
Uzun süreli projelere dahil olabilirsiniz. Bu süreçte hangi alanlarda iyi olduğunuzu göreceksiniz. Hocalarınız zaten sayısızca proje verecektir ve bu projelerle çok çeşitli konular ve teknikler üzerinde deneyim kazanabilirsiniz. Unutmayın, 3–5 kişilik proje gruplarında her zaman en fazla 1 yada 2 kişi o projeyi yapacaktır, diğerleri genellikle daha az katkı verecektir. Buradaki konumunuz, geleceğinizin aynası diyebilirim. Örneğin, şu anda çalıştığım şirkette kullandığım teknolojilerin çoğunu, öğrenciyken yaptığım projelerde öğrendim. Bu yüzden bu projeleri ciddiye almanızı ve üzerinde yoğunlaşmanızı tavsiye ederim.
Bazıları projelerde sorumluluk almayan kişilerle çalışmayı tavsiye etmezken, bu durum farklı bir bakış açısıyla değerlendirilebilir. Eğer sorumsuz bir ekiple çalışırsanız, bu size liderlik becerilerinizi geliştirme, grup dinamiklerini anlama ve belki de en önemlisi zor bir ekibi nasıl yöneteceğinizi öğrenme fırsatı sunabilir.
Staj..
Staj konusuna gelirsek, tüm iş yerleri not ortalaması şartı koymuyor, ancak bazıları maalesef buna bakabiliyor. Şahsen, staj yaptığım şirketler not ortalamama bakmadılar.
Bilgisayar mühendisliği öğrencileri genellikle 2. sınıftan itibaren staj arayışına girerler. Büyük teknoloji şirketlerine de başvuru yapmaktan çekinmeyin. Önemli olan hevesli olduğunuzu ve ne öğrenmek istediğinizi ifade edebilmeniz. Kendi yeteneklerinize güvenin ve her zaman denemekten çekinmeyin.
Teknoloji alanında güncel kalmak için, sektör liderleriyle ve konuyla ilgili diğer önemli kişilerle bağlantı kurmak çok önemlidir. Bu, sosyal medyada onları takip etmek, sektör etkinliklerine katılmak veya doğrudan onlarla iletişim kurmak şeklinde olabilir.
Okurken en az bir dönem boyunca bir yerde çalışmayı düşünün, bu hem pratik deneyim kazanmanızı sağlar hem de gelecekteki iş arayışınızda değerli olabilir. Teknoparklardaki yazılım firmalarını deneyebilirsiniz.
4 → Araştırmacı ve Planlı Olun
Disiplin, merak ve heyecan, başarılı bir bilgisayar mühendisi olmanın anahtar unsurlarıdır. İşinizi severek yapın. Trend konuları sürekli takip edin. Bilgi sahibi olmak ve anlamak, size sektördeki gelişmeleri takip etme ve bunlara uyum sağlama becerisi kazandıracaktır.
Evet, proje yaparken ve araştırma yaparken birçok web sitesine başvurmanız gerekebilir ve bu web sitelerinin takibi zor olabilir. Bunun için araştırma ve bilgi yönetim araçlarından yararlanabilirsiniz. Bu tür araçlar bilgiyi kolayca toplamanıza, düzenlemenize ve daha sonra erişmenize yardımcı olur. İşte size yardımcı olabilecek bazı popüler araçlar: Evernote, OneNote, Pocket, Notion, Trello.
5 → Faydalı İçerikleri Takip Edin
Teknoloji dünyasının uzmanlarından öğrenme imkanı her zaman değerlidir. Bu uzmanların konuşmalarını izlemek ve görüşlerini takip etmek, sizin de bilgi dağarcığınızı genişletebilir. Hatta bir adım daha ileri giderek, bu kişilere e-posta yoluyla sorularınızı yönlendirebilirsiniz.
Ayrıca, YouTube’daki yazılımcıların canlı yayınlarını izlemek de sizin için yararlı olabilir. Bu tür yayınlarda, uzmanlara sorularınızı anında sorma ve hemen yanıt alma fırsatınız olur. İster öğrenmeye yeni başlayan biri olun, ister deneyimli bir profesyonel, bu tür etkileşimler size hem yeni bilgiler edinme hem de mevcut bilgilerinizi pekiştirme şansı sunar.
Podcast dinlemek, bilgi ve perspektif genişletmek için harika bir yol olabilir. Teknoloji ve bilgisayar mühendisliği üzerine odaklanan birçok kaliteli podcast bulabilirsiniz.
Bilgisayar mühendisliği öğrencisi olarak, özellikle 1. sınıftan itibaren konferanslara ve kurslara katılmak, size çok fazla değer katacaktır. Bu, sadece teknik becerilerinizi geliştirmekle kalmaz, aynı zamanda ağınızı genişletmenizi ve farklı bakış açılarıyla tanışmanızı sağlar.
Özellikle belirtmek gerekirse, Akademik Bilişim kursları, öğrenim sürecinize hızlı bir başlangıç sağlayabilir. Aynı zamanda, alanınızdaki diğer profesyonellerle tanışmak ve onlarla ağ kurmak için de bir fırsattır.
Kendinizi sürekli olarak geliştirmek için internetten online eğitimler almak harika bir fikir olabilir. Udemy gibi platformlardan çok değerli eğitimleri uygun fiyatlarla satın alabilirsiniz. YouTube, kodlama ve teknoloji öğrenmek için harika bir kaynaktır. Birçok uzman tarafından hazırlanan ücretsiz eğitim videoları sayesinde, kendi hızınızda öğrenme imkanı bulabilirsiniz.
Son olarak, bilgisayar mühendisliğine ilgi duyan ve yazılıma meraklı olan tüm üniversite adaylarına başarılar diliyor, beğendiğim film, kitap ve eğitim kaynaklarını paylaşıyorum:
Faydalı Siteler:
Yazılım İlk Adım: Bilgisayar mühendisliği ve yazılım geliştirmeye dair çok kaliteli podcastlerin olduğu bir YouTube kanalıdır.
Kodluyoruz: Türkiye’de dünya çapında yazılımcılar yetiştirmek için çalışan, ülkemizi bir teknoloji geliştirme merkezi yapmayı hedefleyen bir sosyal girişim.
Stack Overflow: Programlama ve yazılım geliştirme konusunda soru sormak ve cevaplamak için harika bir topluluk sitesidir.
GitHub: Kod depolama ve paylaşma platformu olan GitHub, yazılım projelerine katkıda bulunmak için ideal bir yerdir.
HackerRank: Algoritma ve programlama becerilerini geliştirmek için pratik yapabileceğiniz bir platform.
TurkceKaynaklar.com: Türkçe kaynakların bulunduğu çeşitli programlama ve teknoloji konularında zengin içeriğe sahip bir platformdur.
Geleceği Yazanlar (Turkcell): Turkcell’in düzenlediği, yazılım ve teknoloji alanında genç yetenekleri destekleyen bir platformdur.
w3schools: Web geliştirme konusunda HTML, CSS, JavaScript ve diğer teknolojiler için rehberlik eden, interaktif dersler sunan bir kaynaktır.
Medium: Yazarlar tarafından çeşitli konularda kaleme alınan blog yazılarını içeren, yazılım ve teknoloji ile ilgili öğretici içeriklerin bulunduğu bir platformdur.
TutorialsPoint: Programlama dilleri, veritabanları, ağ teknolojileri ve daha birçok konuda zengin bir kaynak sunan bir eğitim sitesidir.
Udemy: Geniş bir konu yelpazesindeki çeşitli eğitimleri içeren, online eğitim platformudur.
Yazılım Bilimi (Youtube): Yazılım geliştirme konularında Türkçe içerikler sunan bir YouTube kanalıdır.
BilgisayarKavramlari (Youtube): Bilgisayar ve yazılım kavramlarını anlatan, Türkçe içerikler sunan bir YouTube kanalıdır.
TheNewBoston (Youtube): Programlama dilleri ve yazılım geliştirme konularında İngilizce içerikler sunan popüler bir YouTube kanalıdır.
PROTOTURK (Youtube): Sektörden tecrübelerini aktaran, yazılım eğitimleri paylaşan güzel bir Yotube kanalıdır.
Daron Yöndem (Youtube): Daron Yöndem’in tecrübelerinden faydalı bilgiler edinebileceğiniz, abi kardeş sohbeti kıvamında geçen ve sizi doğru kararlar vermeye iten hoş bir Yotube kanalıdır.
Açık Kaynak Bilgisayar Bilimleri: Bilgisayar bilimleri eğitimi için Türkçe müfredat.
Filmler:
Her: Teknoloji ile insan arasındaki duygusal bağı işleyen, bilim kurgu ve romantizm türündeki bir film. Bir yazılım geliştiricinin yapay zeka asistanıyla yaşadığı ilişki anlatılır.
The Imitation Game: Alan Turing’in hikayesini anlatan bu film, bilgisayar biliminin temellerini keşfeden bir dahi olan Turing’in hayatını anlatıyor.
Ex Machina: Yapay zeka ve bilinç konusunu işleyen bu bilim kurgu filmi, insan-makine etkileşimini sorguluyor.
The Social Network: Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’in hikayesini anlatan bu film, yazılım girişimciliğine ilgi duyanlar için ilham verici olabilir.
3 Idiots: Hindistan’ın eğitim sistemini eleştiren, eğlenceli ve duygusal bir film. Mühendislik öğrencilerinin hayatını ve değerli yaşam derslerini anlatır.
Chappie: Yapay zeka ve insanlık arasındaki etkileşimi konu alan, aksiyon dolu bilim kurgu filmi. Duygu dolu robot Chappie’nin hikayesi anlatılır.
Matrix: Sanal gerçeklik ve gerçek dünya arasındaki mücadeleyi anlatan ikonik bilim kurgu filmi. Neo’nun Matrix dünyasındaki sıradışı yolculuğu hikayesi.
Diziler:
Black Mirror: Her bölümünde teknolojinin karanlık yönlerini ele alan, distopik bilim kurgu dizisi. Teknolojinin toplum üzerindeki etkilerini sorgular.
Silicon Valley: Bir yazılım startup’ının komik ve rekabet dolu hikayesini anlatan dizi. Teknoloji dünyasının iç yüzünü ve girişimcilik serüvenlerini konu alır.
Mr. Robot: Siber güvenlik uzmanı bir hacker’ın hikayesini işleyen, gerilim ve gizem dolu dizi. Dijital dünyada zorlu bir mücadeleyi konu alır.
Westworld: İnsanların ziyaret ettiği bir tema parkındaki yapay zekalı robotların isyanını konu alan, bilim kurgu ve drama türündeki dizi. Etik ve ahlaki sorunları işler.
Inside Bill’s Brain: Decoding Bill Gates: Microsoft’un kurucusu Bill Gates’in hayatını, kariyerini ve hayır işlerini anlatan belgesel.
The Great Hack: Cambridge Analytica skandalını ve kişisel verilerin toplanması ve kullanılmasının etik sorunlarını işleyen belgesel.
Explained: Farklı konuları kısa ve anlaşılır bir şekilde açıklayan belgesel dizisi. Teknoloji, bilim, toplum ve kültür gibi birçok konuyu ele alır.
Kitaplar:
Clean Code: A Handbook of Agile Software Craftsmanship: Robert C. Martin tarafından yazılan bu kitap, yazılım mühendislerine temiz ve etkili kod yazma konusunda önemli bilgiler sunar.
Algoritmalar (Teoriden Uygulamalara) — Prof. Dr. Vasif Nabiyev: Temel algoritmaların teorik temellerinden uygulama alanlarına kadar kapsamlı bir rehber.
Veri Yapıları ve Algoritmalar — Çölkesen: Bilgisayar bilimine giriş niteliğinde, veri yapıları ve algoritmaları kapsayan temel bir kitap.
Github Temelleri: Yazılım geliştirme platformu Github’un temel kullanımı ve işleyişi hakkında kapsamlı bir kaynak.
Big Data — Thomas Davenport: Büyük veri analitiği ve işleme konusunda, büyük verinin önemini ve uygulamalarını anlatan bir kitap.
Ufuk Açıcı Kitaplar:
Zihnin Geleceği — Michio Kaku: Fizikçi Michio Kaku, beyin ve zihinle ilgili gelişmeleri anlatarak, gelecekteki zihin teknolojilerini keşfediyor.
Sapiens, Homo Deus ve 21. Yüzyıl için 21 Ders Serileri — Yuval Noah Harari: Tarihçi Yuval Noah Harari’nin kitapları, insan türünün geçmişini, geleceğini ve etik sorunlarını derinlemesine inceliyor.
Sofie’nin Dünyası — Jostein Gaarder: Bir genç kızın felsefeyle tanışmasını anlatan roman, temel felsefi kavramları sade ve etkileyici bir şekilde açıklar.
Incognito — Beynin Gizli Hayatı — David Eagleman: Nörobilimci David Eagleman, bilinçaltımızın nasıl çalıştığını ve kararlarımızı nasıl etkilediğini keşfediyor.
Olasılıksız — Adam Fawer: Bilim ve psişik güçlerin ilginç bir karışımını sunan, sürükleyici bir bilim kurgu romanı.
Empati — Adam Fawer: Psikoloji ve duygusal bağları merkezine alan, insan doğasını anlamaya çalışan etkileyici bir roman.
Ekstralar
- Felsefe ile az da olsa uğraşın. Size daha iyi düşünebilmeyi öğretecektir.
- Mobil uygulama yazarak kendinize ek gelir yolları oluşturun.
- Olası iyi bir fikrinizi unutmamak için her zaman yanınızda kağıt ve kalem bulundurun.
- Sosyal mecralarda kendi üniversiteniz dışında diğer üniversitelerin sosyal medya hesaplarını da takip edin. Bir etkinlik olduğun da kolayca haberiniz olur.
