Tipografi Haberleri: Mayıs 2022
Tipografi dünyasındaki dikkate değer gelişmelerin aylık özeti
”Sözcüklerin görsel görünümünü hatırlıyor muyuz?”
Mary Dyson ve David Březina, bellek yargılarının, Sans Forgetica gibi daha az okunur bir yazıyüzüyle dizilmiş ögelerde tasarımcıların tipografik temsile yönelik artan duyarlılığını etkileyip etkilemediğini araştırdı. Araştırmanın sonucunda tasarımcıların bellek yargılarının, tasarımcı olmayanlara kıyasla ögelerin okunabilirliğinden daha fazla etkilendiği bulundu. 🇬🇧
Font seçiminin okuma hızı üzerindeki etkisi
Çevrimiçi okuma için en iyi font veya fontlar hangileridir? Maalesef bunun tek ve kesin bir cevabı yok. Adobe’den Shaun Wallace ve ekibinin 352 katılımcıyla yaptığı araştırma sonucunda, okunurluğu en iyi ile en kötü fontlar arasındaki çevrimiçi okuma hızlarında %35 fark bulundu. İnsanlar yaşlandıkça her 20 yılda %11 daha yavaş okuyor. 🇬🇧
Nebiolo’nun yazıyüzleri
Riccardo Olocco, Nebiolo Tarih Projesi kapsamında, İtalya’nın en ünlü yazıevlerinden biri olan Nebiolo’nun kapatılmasından sonra hayatta kalan arşiv materyallerinin analizini içeren bir yazı yayımladı. 🇬🇧 Ortaya çıkan veriler, Studio Artistico olarak bilinen yazı tasarımı ofisinin ürettiği Nebiolo yazıyüzlerini yaratmada oynadığı rolü tanımlamayı hedefliyor. Torino’daki Nebiolo şirketi, kapatıldığı 1978 yılına kadar, yirminci yüzyılın büyük bölümünde hem ulusal hem de uluslararası düzeyde İtalya’nın büyük yazıeviydi. 1852 yılında kurulan Nebiolo, önemli bir matbaa üreticisi olarak başarılı bir şekilde genişledi. 1970’li yıllarda tipobaskının sonuna kadar baskı makineleri ve hurufat üretiminde İtalya pazarına hâkim oldu.
Bir ağacın yazı tasarlamasına izin verirseniz ne olur?
Bjørn Karmann, 2015 yılında bir ağacın kabuğuna oyduktan sonra her yıl belgelediği harfleri Occlusion Grotesque adını verdiği bir yazı tasarımına dönüştürmüş. Proje, doğayla ve doğanın şartlarıyla tasarlamanın ne anlama geldiğini araştırıyor. 🇬🇧
Cava yazısının tarihi ve çağdaş tasarımla ilişkisi
Endonezya 1945 yılında bağımsızlığını kazandığında, Latin alfabesi ülkenin idari işlerinde zorunlu hale getirildi ve Cava alfabesinin günlük kullanımı fiilen durduruldu. Cava alfabesi, Cava’nın çeşitli yerlerindeki okullarda hâlen zorunlu ders olarak öğretilmesine rağmen çoğu insan, dile yabancılaşmış hissediyor ve dili yaşayan bir alfabeden çok statik bir kalıntı olarak görüyor. Aditya Bayu Perdana, yazısında Cavalıların yazısının engebeli tarihini ve çağdaş tasarımla olan ilişkisini anlatıyor. 🇬🇧
Gutenberg Ödülü sahiplerini buldu.
1968 yılından beri Uluslararası Gutenberg Derneği tarafından verilen Gutenberg Ödülü’nün kazananları belli oldu. 2022 ödülü, ilk kez iki kişiye birden verildi. Geç ortaçağ kitap illüstrasyonları ve matbaa çağına geçiş konusunda uzman olan Prof. Dr. Jeffrey F. Hamburger ile matbaacılık profesörü Eckehart Schumacher-Gebler ödülü paylaştı. Jürinin bu yıl ödülü bölme kararının nedenlerinden birinin, her iki ödülün de Johannes Gutenberg’in mirasıyla olan ilişkilerinde eşit derecede olağanüstü başarılar elde etmesi; hem Gutenberg’in mirasının bilimsel olarak incelenmesinin hem de tipobaskı geleneğinin sürdürülmesi olarak açıklandı. 🇬🇧
TypeTogether’dan yeni kitap
Veronika Burian ve José Scaglione tarafından kurulan yazıevi TypeTogether, “Building Ligatures: The Power of Type” adlı yeni kitabını yayımladı. Kitap, bağın (ligature) karakterler arasında yeni, kullanışlı ve çağrıştırıcı bir şeyle sonuçlanan bağlantılar oluşturduğu fikrinden hareketle kurulduğu günden bugüne on beş yıl boyunca yazıevinin yazı tasarımı, tipografi ve grafik tasarım konusundaki bilgi, deneyim ve en iyi uygulamalarının kesitini sunuyor. 🇬🇧
Google Fonts’un en popüler yazıyüzü, Roboto Flex piyasaya sürüldü.
İlk olarak 2011’de piyasaya sürülen Google Fonts’un en popüler yazı ailesi Roboto’ya, Roboto Flex adında yeni bir üye eklendi. Optik boyutlar arasında çok çeşitli ağırlıklara, genişliklere ve ayrıca ince ayar için ek yeteneklere sahip olan Roboto Flex, Font Bureau tarafından tasarlandı. Değişken yazıtipi teknolojisinin tüm olanaklarından yararlanan Roboto Flex, parametrik eksenlerin ustaca kullanılmasıyla öne çıkıyor. 🇬🇧
Çağlar ve bölgeler arasında el yazısı
Typotheque, yazı tasarlayan bir şirket olarak insanların nasıl yazdığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir araştırmaya başlamış. İlgililer, el yazılarını yükleyerek araştırmaya destek olabilirler. 🇬🇧
Bauhaus’tan ilham alan yazıyüzleri
Letterform Archive’ın; Futura’dan ITC Bauhaus’a, Bauhaus yazılarına ilişkin araştırmaları, okulun sadeleştirilmiş geometrik ideallerini benimseyen yazıyüzleriyle devam ediyor. 🇬🇧
Fontstand Uluslararası Tipografi Konferansı
Fontstand tarafından düzenlenen Uluslararası Tipografi Konferansı, bu yıl 9–10 Eylül tarihleri arasında Hollanda’nın Lahey kentinde yapılacak. Konferans, çevremizdeki dünya üzerinde görünür bir etkisi olan bir dizi sunuma; Erik van Blokland, Indra Kupferschmid ve Jean François Porchez’in de aralarında bulunduğu konuşmacıya ev sahipliği yapacak. 🇬🇧
Frutiger Arşivi Araştırma Programı’na başvurular başladı.
Fransa’nın Nancy kentinde Adrian Frutiger’in arşivine ev sahipliği yapan ANRT’nin (Atelier National de Recherche Typographique), araştırma programına başvurular, 20 Haziran 2022 tarihine kadar yapılabilir. Araştırmacı, Frutiger’in 1961–1975 dönemini kapsayan belgelerinin incelenmesinden, envanterinden ve dijitalleştirilmesinden sorumlu olacak. Araştırmacının Almancaya ek olarak Fransızca veya İngilizce bilmesi bekleniyor.
Gerrit Noordzij’i hatırlamak
Tasarım ve tipografi alanında yayımladığı kitapları ile bilinen Robin Kinross’un, geçtiğimiz haftalarda doksan yaşında hayata veda eden Gerrit Noordzij’in anısına yazdığı yazı. 🇬🇧
Bazı yazıtipleri yaş ayrımcılığı mı yapıyor?
Brown Üniversitesinde bilgisayar bilimleri alanında doktora yapan Shaun Wallace’ın, yaşları 18 ila 71 arasında değişen 352 katılımcıyla yaptığı araştırma, çevrimiçi okuma hızının büyük ölçüde yazıtipine ve yaşa bağlı olduğunu ortaya koyuyor. 🇬🇧
Louise Fili’den yeni yazıevi
Ünlü grafik tasarımcı Louise Fili, Andy Anzollitto ve Matthew Smith ile Tipofili adında yeni bir yazıevi kurduğunu duyurdu. Fili’nin 1989 yılında yemek, yazı ve İtalya ile ilgili herşeye odaklanma amacıyla kurduğu Louise Fili Ltd’nin bir parçası olarak kurulan yazıevinin zarif ve klasik İtalyan harf biçimlerinden ilham alan yazıyüzleri, tarihî referansların gösterişli doğası ile çağdaş grafik tasarımın talepleri arasında denge kurmayı hedefliyor.
Semboller dururken kimin sözcüklere ihtiyacı var ki?
Elizabeth Goodspeed’in, “Nouveau Rebus” adını verdiğini özellikle markalama projelerinde sayıları giderek artan, sözcüklerin yerine sembolleri kullanma akımına ilişkin okunmaya değer yazısı. 🇬🇧 Türkçe resfebe olarak da geçen rebus, sözcüklerin alışılmış şekilleri dışında yazılar, semboller veya resimlerle belirtilmesi veya bu şekilde üretilen bulmacalar anlamına geliyor. Ayrıca 2020 yılının ekim ayı haberlerinde Ece Çalış Zeğerek’in “Grafik Tasarımda Bir Anlatım Dili: Rebus Tasarım” başlıklı makalesini paylaşmıştık.
Dinamo’dan yeni yazıyüzü: Marist
Dinamo, Seb McLauchlan tarafından tasarlanan yeni yazıyüzü Marist’i duyurdu. İlk olarak 1470’lerde Nicolas Jenson tarafından geliştirilen, daha sonra 19. yüzyılda William Morris tarafından geçmişten gelen zanaat estetiğini yüceltmek amacıyla Golden Type adıyla yeniden yorumlanan Marist, belirgin seriflere ve geniş oranlara sahip hümanist yazıyüzü okur dostu olmasıyla öne çıkıyor. Seb McLauchlan, aslen Yeni Zelandalı ve 2015 yılından beri Londra’da yaşayan bağımsız bir tasarımcı.
“Arşivin Ötesinde” Sergisi
Tipografi Haberleri’nin şubat sayısında duyurduğumuz, Offenbach’taki Klingspor Müzesi tarafından düzenlenen “Arşivin Ötesinde” sergisinin ekibinde yer alan Samuel Götschin, Gebr Klingspor yazıevinin yaklaşık yüz yıllık faaliyet süresi boyunca kullandığı logoları paylaştı. 12 Mart–29 Mayıs 2022 tarihleri arasında açık olan sergide, bugün hâlâ bilinen yazıyüzlerinin ön eskizleri, yazışmaları ve numuneleri gibi yirminci yüzyılın başlarından kalma daha tarihi nesneler yer aldı.
Rudolf Koch’un yazı tasarımları
Klingspor Müzesi’nin müdürü Dr. Dorothee Ader’in, Alman yazı tasarımcısı,kaligraf ve illüstratör Rudolf Koch’un (1876–1934) yazı tasarımları, harflemeleri ve çizimleri üzerine yaptığı sunum. 🇬🇧 Gençlik yıllarını Hanau’da bir metal atölyesinde çırak olarak çalışarak geçiren Koch, daha sonraları Nürnberg Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğrenim görmeye başladı. 1897 ila 1906 yılları arasında Leipzig’de kitap satışıyla ilgili çeşitli işletmelerde çalıştı. Zamanın popüler akımı Art Nouveau üslubunda kitap kapakları tasarladı. 1906 yılında — daha sonraları adı Klingspor Yazıevi olarak değişen — Otto Eckmann ve Peter Behrens gibi önemli tasarımcıların çalıştığı Offenbach’taki Rudhard Yazıevi’nde çalışmaya başladı. Klingspor Yazıevi için yarattığı Neuland ve Kabel gibi yazıyüzleriyle tanınan Koch, 1934 yılında henüz 57 yaşında iken kalp krizinden dolayı vefat etti.
Granshan’dan iki günlük tipografi konferansı
Granshan Tipografi Konferansı, 20–21 Mayıs 2022 tarihleri arasında düzenlendi. İki gün süren olan konferans, tipografik topluluğu ve aynı şekilde yazı kullanıcılarını ilgilendiren günlük ve küresel meseleleri tartıştı. Konferansın konuşmacıları arasında yazı tasarımcısı Lynne Yun, I Love Typography’den Nadine Chahine, DaltonMaag’ten Bianca Berning, Typetheque’den Peter Bilak gibi tipografi dünyasında söz sahibi birçok isim yer aldı.
Türk Kültür Tarihi Platformu’ndan alfabe paneli
Göktürk yazısının çözümünün yıldönümü dolayısıyla Türk Kültür Tarihi Platformu’nun Bilim Dili Derneği ile düzenlediği çevrimiçi alfabe paneli. Panelin katılımcıları arasında Arkeolog Sergen Çirkin, Prof. Dr. Fikri Sertkaya, Prof. Dr. A. Bican Ercilasun ve Dr. E. Sonnur Özcan bulunuyor. 🇹🇷
Richard Lipton ile video röportaj
TypeNetwork, yazı tasarımcısı ve kaligraf Richard Lipton ile yaptığı video röportajı yayımladı. Kaligrafi ile başlayıp yazı tasarımına evrilen kırk yıllık mesleki kariyeri boyunca Lipton, harflemeyi kendi kendine öğrenmeden Rhode Island School of Design’da (RISD) öğretmeye ve neredeyse bir fotoğrafçı olurken 2016 yılında Lipton Letter Design adlı yazıevini kurmaya kadar hayatının her aşamasındaki harflerle olan ilişkisine dair içgörü sunuyor. 🇬🇧
Unit Editions’dan yeni kitap: “Ed Fella: A Life in Images”
Unit Editions’ın yeni kitabı “Ed Fella: A Life in Images”, özellikle tipografiye yönelik benzersiz yaklaşımı ve tasarım kurallarını çiğneme tutkusuyla tanınan ünlü Amerikalı grafik tasarımcı Ed Fella’nın mirasını gözler önüne sürüyor. Editörlüğünü David Cabianca’nın yaptığı 316 sayfaya yayılan bu etkileyici monografi, eskiz defterlerinden sayfalar ve kolajlar dahil olmak üzere Fella’nın çeşitli eserlerini içeriyor. 🇬🇧 Kitabın fiyatı ise 165 Dolar (60 Pound).
Instagram için özel yazı tasarımı: Instagram Sans
Colophon Foundry, Instagram için Instagram Sans adlı özel yazı tasarladı. 2010’daki orijinal logoyazıdan ve 2013’teki güncellemeden esinlenerek yeni sans-serif yazı ailesinde çağdaş bir yaklaşım geliştirilmiş.
WebKit artık renkli yazıtiplerini destekliyor.
WebKit artık renkli yazıtiplerini (color fonts) destekliyor. Bu kural ile yazı tasarımcısı tarafından önceden tanımlanmış renk paletlerine erişebilir ve fontlar tasarımdaki renklerle mükemmel bir şekilde eşleştirmek için özelleştirilebilir. 🇬🇧
Hangi yazıevleri font alt kümelerini destekliyor?
Jeff Frankl, ağda fontların boyutunu yaklaşık %60 oranında azaltabilen bir teknik olan font alt kümelerini etkinleştiren yazıevlerinin listesi derledi. Alt kümeleme, bir yazıtipinin özel ve genellikle sınırlı karakter setini içeren bir dosyayı oluşturma işlemidir.
Her türlü görüş ve önerilerini e-posta ile gönderebilirsin. Tipografi dünyasındaki gelişmeleri her ay başında e-posta kutunda görmek için Tipografi Bülteni’ne abone olabilir, sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsin.
