Een Toekomstlab in #Gennep?!
In Noord-Limburg wordt geëxperimenteerd met Toekomstlabs die sociale kwesties onder de loep nemen om tot vernieuwing te komen. Een belangrijk onderdeel van een Toekomstlab is dat er een aanjager gevonden wordt vanuit de lokale context (wijk/buurt/gemeente) die als een spin in het web in een groot netwerk zit van mensen die betrokken zijn bij een sociale leefkwestie. In de gemeente Gennep speelt de kwestie dat de sociale integratie van gevluchte mensen, die in Gennep zijn komen wonen, niet vlekkeloos verloopt. Wat zijn mogelijke vernieuwingen voor deze kwestie in Gennep? Ger Keijsers, projectleider Toekomstlabs, heeft Anke Sonnemans gevonden die als coördinator van Stichting Vluchtelingenzorg Gennep contact heeft met zowel deze gevluchte mensen (ook wel statushouders genoemd) als inwoners die zich inzetten voor hun integratie.
Niet te lang praten, maar actie!
Anke Sonnemans uit Milsbeek is lijsttrekker van D66 in Gennep en weet wat er in de gemeente speelt, in ieder geval rondom de kwestie van sociale integratie. Anke heeft met haar man onder andere in Afrika gewoond. Sinds 10 jaar wonen ze weer in Nederland. Ze heeft zelf ervaren hoe het is om vanuit een andere cultuur in Nederland te gaan wonen. Hierdoor begrijpt Anke wat een vluchteling meemaakt als ze in Nederland komen wonen. Als voorbeeld noemt Anke dat ze vuilnis in de achtertuin wilde gaan verbranden toen ze net vanuit Afrika weer in Nederland woonden. Bij Stichting Vluchtelingenzorg Gennep is Anke coördinator en samen met ongeveer 80 vrijwilligers worden de statushouders ondersteund met verschillende projecten. Voorbeelden van projecten zijn taalmaatjes, de mannengroep en de vrouwengroep.
Op donderdag 14 september spraken we Anke in de Stadsherberg in Gennep. Onder het genot van koffie en thee hebben we kennisgemaakt en gesproken over het idee van een Toekomstlab om daarin te experimenteren met nieuwe manieren van samenwerken en samen leren (tussen overheden, organisaties, initiatieven en inwoners) over wat zou kunnen werken voor complexe samenleefkwesties op de plek waar het lab zich op dat moment bevindt. Anke’s grote zorg is dat het budget dat voor de Toekomstlabs is vrijgemaakt straks op is en er niets van de grond is gekomen. Er moet volgens Anke een betere samenwerking komen tussen de systeemwereld en de leefwereld. De systeemwereld is de wereld van wetten en protocollen. Hoe dat wordt ervaren in de praktijk is de leefwereld. Een toekomstlab is een leerproces en Anke wil zich er graag voor inzetten, maar wil ook daadwerkelijk iets zien. “Niet weer te veel en te lang praten, maar actie!” De meerwaarde van een Toekomstlab voor Anke is om kennis en vaardigheden over design denken en zo’n labaanpak op te doen die zij weer kan doorgeven aan de statushouders.
In de kennismaking komt steeds naar voren dat Anke communicatie erg belangrijk vindt. Als voorbeeld noemt ze de Lidl die in Gennep komt: “er waren twee plannen en er is gekozen voor plan B, terwijl de bewoners graag plan A wilden”. Hier is niet goed gecommuniceerd en hierdoor ontstaat er een kloof tussen leef en systeemwereld. “Door vanaf het allereerste begin te communiceren met de inwoners weet je wat ze willen en betrek je ze erbij”.
Taal is een barrière in Gennep
Anke vertelt dat de gemeente Gennep bestaat uit ongeveer 17000 inwoners, met 135 statushouders in 60 woningen. De laatste jaren zijn er veel Eritreeërs en Syriërs naar Gennep gekomen die in sociale huurwoningen wonen. Gennepse inwoners zijn open, er wonen veel mensen met een verstandelijke beperking en er is een grote Molukse gemeenschap die geaccepteerd wordt. Inwoners van Gennep laten van zich horen als er iets is.
Anke vertelt dat echter de taalbarrière een groot struikelblok vormt voor de integratie van statushouders, niet alleen in Gennep, maar in heel Nederland. De taalmaatjes van de statushouders doen hun uiterste best, maar kunnen niet voorkomen dat de statushouders vrij geïsoleerd leven. De statushouders zoeken elkaar ook niet altijd op en buren zijn vaak behulpzaam, maar in de communicatie loopt het spaak door de taal. Om te zorgen dat de statushouders zich minder geïsoleerd voelen is er een mannengroep en een vrouwengroep opgericht. Anke is ook intensief bezig geweest met de integratie van kinderen van statushouders door ze bij (sport)verenigingen te krijgen. De afgelopen weken heeft ze zeker 10 kinderen ingeschreven, mede door het Jeugdsportfonds.
Toekomstlableden
Een Toekomstlab bestaat uit een aantal mensen die ‘van de kwestie zijn’, of die in ieder geval baat hebben bij de oplossingen ervoor. Anke weet door haar netwerk misschien nog wat lableden te werven. Ze noemt diverse professionals, zoals iemand van Intos (arbeidsontwikkelbedrijf) en iemand van Team Toegang van de gemeente Gennep die veel kunnen betekenen voor de integratiekwestie. Ook de bijdrage van het welzijnswerk in de gemeente, zoals Synthese Team Gennep en Stichting Welkomopweg is genoemd maar daar had Anke nog niet direct een naam bij. Maar ook statushouders die als ervaringsdeskundigen zeer waardevol kunnen zijn om een bijdrage te leveren aan het toekomstlab in Gennep. Anke heeft twee (ex)-statushouders op het oog die de een belangrijke rol zouden kunnen gaan spelen in de kwestie van integratie van statushouders. Anke zegt ook dat het niet wenselijk is om dit op vrijwillige basis te doen, zij willen namelijk ook uit de bijstand komen.
Het vervolg
Op donderdag 10 oktober vindt de opstart plaats van het toekomstlab in Gennep en wordt er hopelijk een positieve bijdrage geleverd naar vernieuwing in het integratieproces van statushouders in Gennep. Met Anke als aanjager weten we in ieder geval zeker dat we in de actie blijven en dingen gaan DOEN!
