Sektörde Blokzinciri!
Blokzincirin Geleceği: YetGen & Paribu Hub’un Blokzincir Temelleri Eğitim Programı son haftasında Tolga Uçak hocamızın rehberliğinde, Sektörel Blokzincir Uygulamalarının İşleyişini ve Kullanım Örneklerini inceledik. Derste ilginç bulduğum kısımları sizlere bu yazımda aktarmaya çalışacağım. (Dersin tamamını kaynakça kısmına ekledim, dileyen oradan daha detaylı bilgi alabilir.)
Öncelikle her şeyden önce blok zinciri deyince şu 4 temel özellik direkt aklımıza gelmeli;
1- Veri değişmezliği (Immutability)
2- Merkeziyetsizlik (Decentralization)
3- Veri Güvenirliği (Security)
4- Şeffaflık (Transparency)
Bu dört temel maddeyi aklımıza kazıdığımıza göre sektörlerde blokzincirine geçiş yapabiliriz.
İlk Durağımız Otomotiv Sektörü:
İlk olarak otomotiv sektörünün büyüklüğüne bakalım, dünyada yıllık araç üretimi tam olarak bilinmemekle birlikte Ancak bazı raporlara göre, 2023 yılında küresel araç üretiminin 2022 yılına göre yaklaşık %5 artması ve elektrikli araçların pazar payının artması bekleniyor.
Ekosistemle Konuşan V2X Sistemler(Vehicle to Everything)
Araçların birbirleriyle, yol altyapısıyla ve diğer çevresel unsurlarla iletişim kurduğu bir teknolojidir. Bu iletişim, araçların birbirleriyle veri paylaşımı yapmasını, trafik bilgilerini almasını ve trafik koşullarını paylaşmasını sağlar.
Şimdi düşündüğümüzde arabalar arasındaki iletişim yani veri alışverişi blokzincirine kaydedildiğinde verinin değiştirilme veya manipüle edilme olasılığı düşer.
V2X verileri blokzinciri üzerinde depolandığında, tüm tarafların erişimi ve doğrulama yeteneği olur. Bu şeffaflık, verilere güvenilirlik sağlar ve yanlış veya hatalı bilgilerin yayılmasını engellenebilir.
Değer zinciri, otomobil üretimi sürecindeki farklı aşamaları ve katma değer yaratan faaliyetleri ifade ediyor. Her aşamada yapılan faaliyetler ve katma değerler, otomobilin nihai fiyatını ve müşteriye sunulan değeri etkiler.
Tabloda da hangi markanın hangi aşamalarda blokzinciri çalışmaları yaptığını görüyoruz.
Bakalım TOGG Blokzinciri Üzerinde Nasıl Çalışmalar Sunuyor?
Öncelikle TOGG’un blokzinciri platformuna Toggen adı verilmiş.
1- Web3 cüzdan ile şarj istasyonu kullanımı olabilecek.
2- Araç ve batarya pasaportu sayesinde araç bakım ve değişen parça bilgilerini saklar.
3- Web3 cüzdan üzerinden istenen saatte belli bir süreliğinde sigorta yapılabilir.
Dijital İkiz
Bu kavram ilk defa 2001 yıllarında NASA tarafından kullanılmıştır. Dijital ikiz (digital twin), fiziksel bir varlığın dijital bir kopyasını temsil eden ve gerçek zamanlı olarak güncellenen bir sanal modeldir. Dijital ikizler, karmaşık sistemleri, ürünleri veya süreçleri simüle etmek, izlemek ve analiz etmek için kullanılır. Bu sanal model, gerçek dünya varlığı hakkında veri toplar, analiz eder ve tahminlerde bulunur.
Dijital ikizler ayrıca şehir planlaması, akıllı ulaşım sistemleri, enerji yönetimi ve sağlık hizmetleri gibi farklı sektörlerde de kullanılmaktadır. Bu teknoloji, veri analitiği, yapay zeka ve IoT (nesnelerin interneti) gibi diğer teknolojilerle entegre edilerek daha geniş bir veri tabanıyla çalışabilir ve daha karmaşık sistemlerin simülasyonunu gerçekleştirebilir.
Dijital ikizler, gerçek dünya ile dijital dünya arasında bir köprü görevi görerek, işletmelere daha iyi kararlar almak, verimlilikleri artırmak, maliyetleri düşürmek ve yenilikçi çözümler geliştirmek için önemli bir araç sağlar.
Enerji Sektöründe Blokzincir
- Enerji Ticareti ve Dağıtımı konularında blokzinciri, akıllı sözleşmeler ve mikro ödemeler gibi özellikler, enerji alıcıları ve satıcıları arasındaki işlemlerin otomatik ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.
- Akıllı sayaçlar ve IoT cihazları aracılığıyla enerji verileri blokzinciri üzerine kaydedilebilir, tüketici davranışları analiz edilebilir ve enerji verimliliği iyileştirilebilir.
- Enerji kaynaklarının kaydedilmesi, izlenmesi ve doğrulanması için kullanılabilir. Örneğin, kömür gibi fosil yakıtların tedarik zincirindeki geçmişini kaydederek, enerji şirketleri ve tüketicilerin sürdürülebilirlik hedeflerine uygun enerji kaynakları seçmesine yardımcı olabilir.
Blokzincirinde Potansiyel Zorluklar;
Blokzinciri teknolojisinin en büyük zorluklarından biri, ölçeklenebilirlik sorunu. Blokzinciri ağındaki her bir işlem, ağın tüm düğümleri tarafından doğrulanmalı. işlem hacmi arttıkça ağın yavaşlamasına ve işlem sürelerinin uzamasına yol açabilir.
Enerji Tüketimi: Bazı blokzinciri ağları, özellikle kripto para birimleri için kullanılan Proof of Work (PoW) konsensüs algoritması nedeniyle yüksek enerji tüketimi gerektirebilir. Bu, çevresel etkilere yol açabilir ve enerji maliyetlerini artırabilir.
Veri Saklama Sorunu (Big Data): Blokzinciri, her bir bloğun tüm düğümler tarafından saklandığı bir veri tabanı olduğu için bu durum ağın hızla büyümesine ve büyük miktarda verinin depolanmasına yol açar. Veri saklama gereksinimleri büyüdükçe, ağın katılımcıları için maliyetli olabilir ve veri tabanı boyutunun artmasıyla birlikte veri erişimi zorlaşabilir.
Blokzinciri teknolojisinin hukuki ve düzenleyici çerçeveye uyum sağlaması zor olabilir. Kripto para birimleri gibi blokzinciri tabanlı yenilikler, finansal sistemlerin ve mevcut yasal düzenlemelerin dışında çalışabilir. Bu nedenle, blokzinciri projeleri, farklı yargı yetkileri ve düzenleyici kurumlar tarafından ele alınması gereken birçok yasal zorlukla karşılaşabilir. Mesela elektrikli araçlar kaza yaparsa hata kimde olur? Bu gibi problem üzerinde çalışacak hukuki sistemi oluşturmak pek kolay değil. İtalya hariç hiçbir ülkede akıllı sözleşmeler geçerli değil.
Son olarak 4G-5G-6G kullanım problemi oluşabilir. Japonya 6G kullanıyor ülkemizde şu anda 4G kullanıyor. Yani ben Japonya'dan elektrikli bir araç alsam bu problemden dolayı bazı özelliklerini kullanmayacağım.
Okuduğunuz için teşekkür ederim. Konuya ilgi çekici olabilecek bilgileri dahil etmeye özen gösterimdim.
Kaynakça:
