สีน้ำเงินไม่ใช่ทิศเหนือ

4 min readAug 18, 2017

หลังจากเขียนบทความที่แล้วเรื่อง ฟ้าคนดิน ไป ก็มีคนมาสอบถามกันเป็นจำนวนมาก เรื่อง มังกรน้ำเงิน 青龍 (ชิง ล๋ง, ชิงหลง, เซริว, ชุง รวอง) ว่าทำไมมันเป็นสีน้ำเงิน ไม่ได้เป็นสีเขียว

แล้วถ้ามันเป็นสีน้ำเงินจริงๆ ทิศเหนือจะทำยังไง ?

นอกจากนี้ ยังได้รับคำแนะนำ จากปรมาจารย์หลายท่านว่า ไหน ๆ จะเขียนแล้วก็ควรจะเขียนให้ถูก เรียกให้ถูกไปเลย ไม่ควรเรียกสีผิดให้มันผิดไปจากหลักวิชา เพราะเกรงว่าจะไม่เหมือนกับคนอื่น

ซึ่งก็ทำให้ต่อไป ผมจะแทน พลังทิศตะวันออก พลังไม้ (รวมถึงทิศเหนือ พลังน้ำ) ด้วยสีที่ถูกต้องตามโบราณนับจากบทความนี้ไป

五行 อู่ซิ๋ง

ก่อนอื่นต้องเข้าใจว่า

五行 (wǔ xíng, อู่ ซิ๋ง) ไม่ได้แปลว่า 5 ธาตุ

行 (xíng, ซิ๋ง) แปลว่า ดำเนิน, เดิน, เคลื่อนไป, ดำเนินการ, ดำเนินงาน, สภาวะ, สถานะ, พฤติกรรม, ชั่วคราว, ลักษณะในช่วงเวลาต่าง ๆ,ใช้การได้, ทำได้, มีศักยภาพ, มีคุณภาพ, ลำดับไล่เรียงมา

ถ้าตามตัวอักษรโบราณ จะหมายถึงทางแยก, สี่แยก ตามรูป

โดยในสมัยก่อน นั้น บริเวณ 4 แยกของประเทศจีน จะเป็นจุดที่มีการตั้งร้านขายของกัน ผู้คนจึงมีการเดินไปมา มีการซื้อขาย ไปมาอย่างหนาแน่

ซึ่งสื่อถือการที่พลังชี่, พลังงาน หรือ หยินหยาง มาผสมกัน ในสถานะต่างๆ จนแสดงออกมาเป็นลักษณะต่าง ๆ ตามเวลาที่ต่าง ๆ กัน (มีการเปลี่ยนแปลงตลอดไม่คงที่)

ความหมายที่น่าจะถูกต้องมากขึ้นของ อู่ซิ๋ง คือ

อู่ซิ๋ง = 5 สถานะ (ของพลังงาน)

ซึ่งเคยได้อธิบายไปแล้วว่า แต่ละ สถานะ มีลักษณะเป็นอย่างไรใน กำเนิด 5 ธาตุ เช่น สถานะไม้ คือ การที่หยางเพิ่มขึ้น

แต่ถ้าจะเรียกให้ง่ายและยังไม่ผิดความหมาย ก็เรียกว่า พลังไม้, พลังไฟ

ปัญหาของ 5 ธาตุ

ดังนั้นปัญหาทั้งมวลมันเลย เกิดมาจากเราแปล 五行 เป็น ภาษาอังกฤษ เรียกว่า “5 Elements” แล้วเราก็มาแปลจากภาษาอังกฤษอีกรอบว่า “5 ธาตุ” ตามฝรั่ง ทำให้เราเกิดความเข้าใจผิด คิดว่า 5 สถานะนี้ เป็นวัตถุจริง ๆ ทางกายภาพ ตามความเชื่อของฝรั่ง (เช่น ดิน น้ำ ลม ไฟ)

เราเลย เชื่อมโยง 5 สถานะนี้เข้ากับ วัตถุที่มีชื่อตรงตามสถานะ เช่น เราเชื่อมโยง สถานะไม้ เข้ากับ ต้นไม้จริง ๆ ไม่ได้เชื่อมโยงกับพลังงาน ดังที่ทำในสมัยก่อน ซึ่งการเชื่อมโยงแบบนี้พึ่งมีมาในสมัยที่เริ่มมีวัฒนธรรมตะวันตกเข้าไปในประเทศจีนประมาณ 100–200 ปีที่ผ่านมานี้เอง

และฮวงจุ้ยในประเทศไทย 99% เป็นฮวงจุ้ยที่มาจากซินแสสายตะวันตกจากซินแสที่เปิดสอนด้วยภาษาอังกฤษประมาณ 4 คนในโลกนี้ เป็นหลัก ทำให้ประเทศไทยเองก็รับเอาแนวคิดนี้มาด้วยเช่นเดียวกัน

สถานะไม้ ตามโบราณ

คนจีนโบราณเชื่อว่า สถานะไม้ นี้เป็นสถานะที่มีการเริ่มเจริญเติบโต ซึ่งตรงกับฤดูใบไม้ผลิ ตรงกับการที่ต้นไม้เริ่มงอกงาม และ คนจีนเชื่อว่า

สีน้ำเงิน-สีฟ้า เป็นสีแห่งชีวิตเป็นสีแห่งการเจริญเติบโต

คนจีนจึงกำหนดให้ สถานะไม้ เป็นสีน้ำเงิน/สีฟ้า

นอกจากนี้ท้องฟ้าในฤดูหนาว จะเป็นสีออกเทาๆ แต่เมื่อเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิท้องฟ้ายังเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงิน/สีฟ้า อีกด้วย

อีกทั้งยังมีเหตุผลอีกหลายประการ เช่น ที่ประเทศจีน ลักษณะของดินทางทิศตะวันออก จะมีสีเทา ๆ ฟ้า ๆ มากกว่าทิศอื่น

เรื่องนี้เราต้องเข้าใจวัฒนธรรมจีนด้วย ถึงจะทำให้ไม่เข้าใจผิด เช่น

สีแดง → คนจีนมองว่ามงคล | ชาติตะวันตก แปลว่าอันตราย ระวัง
สีขาว → คนจีนมองว่า ความตาย งานศพ | ชาติตะวันตกแปลว่าเรียบร้อย
สีดำ → คนจีนมองว่า ลึกลับ, เก็บสะสม, แอบ | ชาติตะวันตกคือความตาย

ซึ่งในทำนองเดียวกัน คนจีนก็ไม่ได้มองว่า สีเขียวแทนการเจริญเติบโต การแพร่ขยาย แต่เป็นสีน้ำเงิน/สีฟ้า

ดังนั้นเราจะเห็นได้ว่า รูปบั้นหรือเทพประจำทิศตะวันออก ตามแต่โบราณจะทำเป็นสีน้ำเงิน/สีฟ้า กัน

อย่างไรก็ดีสีน้ำเงินในที่นี้ จะรวมไปถึงน้ำเงินแกมเขียวด้วย สำหรับสีเขียวเลยจะมีวิธีการใช้งานเฉพาะซึ่งมีโอกาสจะกล่าวถึงในโอกาสต่อไป

สถานะน้ำ ตามโบราณ

ในทำนองเดียวกัน ทิศเหนือ ก็จะแทนด้วยสีดำ แทนความลึกลับ อันตราย การกักเก็บ การกักตุนตามความเชื่อของจีนแต่โบราณ เทพทิศเหนือก็จะสีดำทั้งหมด สัญลักษณ์ต่าง ๆ ก็จะเป็นสีดำ/นำเงินเข้มมาก ๆ

ปฏิกิริยา 5 สถานะ

การที่คนจีนและชาติตะวันออกอื่น ๆ กำหนดสีต่างกันกับ ตะวันตก ยังทำให้วิชาต่าง ๆ ที่มีการเรียน การสอน การใช้งาน ตามทฤษฎี อู่ซิ๋ง ไม่ว่าจะเป็นฮวงจุ้ย ดวงจีน แพทย์จีน ต่างกันไปเยอะมากจากในอดีต

เรื่องนี้ ถ้าไปดูแผนภาพ 5 สถานะของชาติตะวันออกจีน ญี่ปุ่น เกาหลี ก็จะเห็นได้ชัด ว่าคนจีนมีความเข้าใจเรื่องนี้ต่างกับ 5 ธาตุของไทย และ ตะวันตก ซึ่งผมได้รวบรวมภาพจากในเว็บไซต์ต่าง ๆ มาให้ดูพอเห็นภาพตามด้านล่าง (สามารถทดลองค้นหาข้อมูลได้ตัวเองจาก Google ได้ไม่ยากครับ)