آهنگی که به یاس انگیزه داد تا رپ فارسی بخواند

ریشه‌های هیپ‌هاپ ایرانی رازگشایی می‌شود: سفر رپ یاس با آهنگ «دنیا فقط یعنی پول» اثر شایان آغاز شد

RapFacts
3 min readMay 4, 2024

رویارویی الهام‌بخش یاس با شایان

در خیابان‌های پر جنب و جوش تهران، جایی که ریتم زندگی در هر گوشه‌ای می‌تپد، یاس جوان با یک مکاشفه‌ی موسیقایی روبرو شد که سرنوشت او را رقم زد. این برخورد اتفاقی با شایان واژخنیا و شنیدن اجرای زنده‌ی ورس رپ آهنگ «دنیا فقط یعنی پول» توسط شایان بود که جرقه‌ی شور هیپ‌هاپ را در روح یاس روشن کرد.

راست: شایان، پدر رپ فارسی. چپ: یاس، یک رپر برجسته ایرانی که بعد از شنیدن یکی از ورس‌های شایان، کار خود را در عرصه رپ آغاز کرد.
علاقه‌ی یاس به رپ فارسی زمانی جرقه خورد که در خانه‌ی یکی از دوستانش، به طور اتفاقی با شایان روبرو شد که در حال خواندن ورسی از “دنیا فقط یعنی پول” بود

یاس با یادآوری آن روزها، به طور واضح لحظه‌ای را به یاد می‌آورد که دوستش او را به شایان معرفی کرد و وی بدین سان با رپ مسحورکننده‌ی شایان آشنا گردید. یاس در مصاحبه‌ای با «یک ساعت با زیرزمین» با شور و شوق داستان را اینگونه تعریف می‌کند:

«یه پسری اونجا بود به اسم شایان، همون شایان معروف. بعد دیگه اونجا (شایان) شروع کرد آهنگای توپاک رو خوندن و اصلا می‌دونی لذت می‌بردم من… آره وقتی دیدمش یه دونه ترک هم شروع کرد خوندن که فارسی بود؛ یه بیت گذاشت: ”دنیا فقط یعنی پول هر چی که بخوای بخری. تو سر هرکی که دلت می‌خواد محکم بزنی…“ این خیلی بهم انگیزه داد دیگه. من اصلا واقعا فکر نمی کردم که می‌شه رپ فارسی خوند؛ خیلی عجیب بود واسم. دیگه منم بعد از اون شروع کردم نوشتن!»

شایان واژخنیا: پیشگام هیپ‌هاپ فارسی

شایان، هنرمندی پیشرو که موسیقی نوآورانه‌اش از مرزها فراتر رفت و چهره‌ی موسیقی ایران را بازآفرینی کرد، در قلب تکامل هیپ‌هاپ فارسی قرار دارد. آهنگ نمادین شایان، «دنیا فقط یعنی پول»، گواهی بر نوآوری و جسارت او در به چالش کشیدن هنجارهای اجتماعی است.

تصویر شایان واژخنیا اولین رپر ایران و برخی از اعضای گروه بروبکس 021
در سال ۱۳۸۰هجری خورشیدی، شایان با جسارت، پایه‌های رپ ایرانی را بنا نهاد و قطعات جسورانه‌ای خلق کرد که شرایط سخت و محدودکننده را به چالش می‌کشید. دیدگاه خلاقانه و پشتکار بی‌وقفه او نه تنها راه را برای ظهور هیپ‌هاپ ایرانی هموار کرد، بلکه جایگاه او را به عنوان یک اسطوره‌ی افسانه‌ای تثبیت کرد و سال‌ها هنرمندان بسیاری را به حرکت درآورد.

شکستن مرزها با دنیا فقط یعنی پول

«دنیا فقط یعنی پول» فقط یک آهنگ نبود؛ بلکه پدیده‌ای فرهنگی بود که از عرف تخطی کرد و مرزهای موسیقی ایران را در هم شکست. این قطعه که در سال ۱۳۸۰ منتشر شد، به عنوان اولین رپ دوئت (رپ دونفره) در تاریخ ایران، نقطه عطفی به شمار می‌رود.

اجرای نرم اما پرقدرت شایان، همراه با استعداد خام مرحوم ایمان در ورس دوم، مخاطبان را مجذوب خود کرد و قابلیت‌های چندجانبه‌ی رپ فارسی را به نمایش گذاشت. آمیختن سنت‌های ایرانی با روحیه‌ی یاغی‌گر گنگستا رپ و هیپ‌هاپ ساحل غربی آمریکا، وضعیت موجود را به چالش کشید و راه را برای دوره‌ی جدیدی از بیان هنری هموار کرد.

میراث نوآوری و الهام‌بخشی

میراث شایان واژخنیا فراتر از موسیقی اوست. وی نسل‌هایی از هنرمندان مانند یاس را در یافتن خود واقعی‌شان و به چالش کشیدن هنجارهای اجتماعی الهام بخشیده است. روحیه‌ی پیشگام او همچنان در صحنه‌ی هیپ‌هاپ ایران طنین‌انداز است و تضمین می‌کند که «دنیا فقط یعنی پول» سرود جاودانی شجاعت و خلاقیت باقی بماند.

شایان علاوه بر یاس، توسط چهره‌هایی مانند پیشرو و هیچکس به خاطر تأثیر بی‌نظیرش مورد احترام است. ترک‌های نمادین او، از جمله «جوون ایرونی» و «برا اینه که می‌گیرم کام»، همچنان نمادهایی بی‌زمان از روحیه‌ی پیشگام او هستند. کاور حصین از آهنگ «برا اینه که می‌گیرم کام»، تأثیر شگرف شایان بر رپ فارسی را تثبیت می‌کند. رویکرد بی‌باکانه و فداکاری او همچنان الهام‌بخش است و نسل‌های بعدی این ژانر را شکل می‌دهد.

نتیجه: گواهی بر شجاعت هنری

«دنیا فقط یعنی پول» در بافت هیپ‌هاپ فارسی، گواهی درخشان بر قدرت شجاعت هنری و بیان خلاقانه است. این قطعه‌ی نمادین از طریق اشعار جسورانه و ملودی‌های گیرا، همچنان به الهام‌بخشیدن و برقراری ارتباط با مخاطبان فارسی زبان در سراسر جهان ادامه می‌دهد. به جرأت می‌توان گفت که «دنیا فقط یعنی پول» میراثی تاریخی است که اثری ماندگار بر تار و پود موسیقی ایران گذاشته است.

به آهنگ دنیا فقط یعنی پول در کانال یوتیوب شایان گوش فرا دهید

از ریشه‌ی انقلاب هیپ‌هاپ فارسی بیشتر بدانید

سفری را در تکامل موسیقی ایران آغاز کنید و شاهد تأثیرهای دگرگون‌کننده‌ی هنرمندانی مانند شایان واژخنیا باشید. روی لینک زیر کلیک کنید تا عمیق‌تر به دنیای هیپ‌هاپ فارسی وارد شوید و شور خلاقیت و نوآوری را در خود برانگیزید:

اولین رپر ایران: اثبات عنوان شایان به عنوان پدر رپ فارسی

--

--