پدر رپ فارسی: هیچکس یا شایان؟

بازنگری در خاستگاه و اخلاق هیپ هاپ ایرانی

در قلمرو رپ فارسی، سروش هیچکس لقب «پدر رپ فارسی» را در اشعارش به خود اعطا کرده است، که این امر موجب شده طرفدارانش نیز وی را به این لقب بخوانند. با این حال، با بررسی دقیق‌تر ریشه‌های هیپ‌هاپ ایرانی، آشکار می‌شود که عنوان «پدر رپ فارس» از جنبه اخلاقی، بنا بر شواهد متعدد، عنوان مناسبی برای سروش هیچکس نمی‌باشد. در واقع، این شایان واژخنیا بود که با خلق نخستین آهنگ‌های رپ فارسی و انتشار اولین آلبوم هیپ‌هاپ، بذر رپ فارسی به شکل امروزی را کاشت و اصول اخلاقی حکم می‌کنند که او را به عنوان پدر رپ فارسی خطاب کنیم. [۱] بیایید برای درک بهتر موضوع، به پیچیدگی‌های تاریخ هیپ‌هاپ ایران بپردازیم.

گنجینه‌های رپ فارسی: ادعای «پدر رپ فارسی» توسط هیچکس، در حالی که میراث شایان بر او تقدم دارد.

تعریف نقش پدر

اصطلاح «پدر» در زمینه رپ، به کسی اشاره دارد که بذر این سبک موسیقی را کاشته و در آن پیشگام بوده است. با این حال، دستاوردهای هیچکس با این تعریف همخوانی ندارد. او شاید باعث محبوبیت رپ فارسی شده باشد، اما بذر اولیه آن را نکاشته است.

استفاده نادرست از القاب و عناوین: خطری برای تاریخ و اخلاق رپ فارسی

در حالی که هیچکس به دلیل تلاش‌ها و دستاوردهایش در رپ فارسی شایسته قدردانی است، اما نسبت دادن عنوان «پدر رپ فارسی» به او نه تنها از نظر تاریخی نادرست است، بلکه پیامدهای منفی اخلاقی نیز به همراه دارد.

تخریب تاریخ رپ

استفاده نادرست از القاب، تاریخ واقعی رپ فارسی را مخدوش می‌کند و نقش بنیانگذاران واقعی این سبک موسیقی را نادیده می‌گیرد. شایان و اعضای گروه بروبکس ۰۲۱ ازجمله یاشار، با تلاش‌ها و خلاقیت‌های پیشگامانه خود، بذر رپ فارسی را کاشتند و مسیر را برای نسل‌های بعدی هموار کردند. نادیده گرفتن نقش آنها در این فرایند، به معنای تحریف تاریخ و بی‌احترامی به زحمات و فداکاری‌های آنهاست.

بی‌عدالتی و بی‌احترامی

اعطای عنوان «پدر» به کسی که در واقع بنیانگذار رپ فارسی نیست، به نوعی بی‌عدالتی و بی‌احترامی به شایان، اولین رپر ایران، و دیگر پیشگامان این سبک تلقی می‌شود. احترام به اصالت واقعی پیشگامان رپ ایرانی، فقط یک مسئله دقت تاریخی نیست؛ بلکه یک وظیفه اخلاقی است که به شناسایی و قدردانی از افرادی که پایه‌های رپ فارسی را بنا نهادند، منجر می‌شود. زمان آن رسیده است که داستان را بازبینی کرده، و از افرادی که حقیقتاً مستحق احترام هستند، تجلیل به عمل آوریم.

سردرگمی نسل‌های جدید

استفاده نادرست از القاب می‌تواند نسل‌های جدید علاقه‌مندان به رپ فارسی را گیج و سردرگم کند. آنها ممکن است با شنیدن عنوان «پدر رپ فارسی» گمان کنند که هیچکس تنها بنیانگذار این سبک بوده و از نقش سایر پیشگامان بی‌خبر بمانند. این امر می‌تواند به عدم درک صحیح تاریخ و فرهنگ رپ فارسی در نسل‌های آینده منجر شود.

شایان واژخنیا پدر حقیفی رپ فارس با خلق آهنگهای رپ اعتراضی در آغاز دهه‌ی هشتاد خورشیدی، در شرایطی که فضای جامعه به شدت بسته و تحت فشار بود، شجاعانه از جوانان عصر خود حمایت کرد و خطرات بزرگی را به جان خرید.

هیچکس: پدر خودخوانده؟

ادعای هیچکس مبنی بر پدر بودن رپ فارسی در دو آهنگ او، ابهام برانگیز است [۲]. علاوه بر این، وب‌سایت‌های طرفداران که این عنوان را به دلیل تلاش‌ها و موفقیت او در این سبک به وی نسبت می‌دهند، ماهیت پدر یک جنبش را درک نکرده‌اند. تلاش و موفقیت با پدری برابری نمی‌کند. شاید اصطلاح مناسب‌تر برای کسی که در یک سبک موسیقی تلاش‌های قابل توجهی می‌کند، «زحمتکش» باشد، نه پدر.

شواهد تاریخی

شواهد تصویری، از جمله مصاحبه‌های هیچکس با شبکه من و تو تی [۶] و در دانشگاه کلگری [۵]، درک بهتری از اذعان او به فعالیت‌های اولیه شایان و یاشار در صحنه رپ ایران ارائه می‌دهد. جالب اینجاست که هیچکس در مصاحبه کلگری، حتی با لقب «پدرخوانده» رپ فارسی به خود اشاره می‌کند و عملا عنوان خودخوانده «پدر رپ فارسی» را پس می‌گیرد. این تغییر اصطلاح، نشان‌دهنده‌ی پذیرش او نسبت به حضور تثبیت‌شده شایان و یاشار در این عرصه، پیش از ورود خودش به عرصه رپ است.

رویارویی با شایان

طبق گفته‌های شایان در ویدیوی مرتبط [۳] [۴]، زمانی که هیچکس با او در خانه یاشار روبرو شد، شایان با آهنگ‌هایی مانند «جوون ایرونی» و «برا اینکه که می‌گیرم کام» به عنوان یک رپر شناخته‌شده فعالیت داشت. این بازه زمانی با ادعای هیچکس درباره‌ی بنیان‌گذار بودن، همخوانی ندارد. علاوه بر این، تصاحب «۰۲۱» توسط سروش هیچکس، بدون اشاره به ریشه‌های آن، پیچیدگی‌های اخلاقی درون جامعه رپ را آشکار می‌کند. هرچند شاید هیچکس این اصطلاح را به جریان انداخته باشد، اما ریشه‌های واقعی آن به تلاش‌های خلاقانه‌ی شایان و هم‌دوره‌هایش برمی‌گردد و بدین ترتیب، نقش بنیادین آن‌ها در تاریخچه‌ی رپ فارسی را پررنگ می‌کند.

تأیید یاشار

روایت دست اول یاشار [۷] تأیید دیگری بر گفته‌های شایان است و نقش مهمی را که هر دوی آن‌ها در شکل‌گیری فضای اولیه رپ ایرانی ایفا کرده‌اند، تقویت می‌کند. یاشار در روایت قانع‌کننده خود، دیدگاه‌ها و حکایت‌های منحصربه‌فردی ارائه می‌دهد که بر تأثیر عمیق آن‌ها بر توسعه‌ی این سبک موسیقی صحه می‌گذارد. دیدگاه او نه تنها بر اعتبار پیشگام بودنشان می‌افزاید، بلکه لایه‌ای از اصالت را به روایت تاریخی هیپ‌هاپ ایران اضافه می‌کند.

تأثیرات موسیقیایی

اولین آهنگ هیچکس با عنوان «دانجا ۰۲۱»، حاوی المان‌هایی از ورس شایان در آهنگ «جوون ایرانی» است [۸]. این موضوع نشان می‌دهد که او به جای خلق و ایجاد، بر بستر موجود بنا کرده است.

قدردانی رپرهای مطرح

چهره‌های شناخته‌شده رپ فارسی از جمله یاس [۹]، پیشرو [۱۰] و حصین [۱۱] همگی از شایان به عنوان الهام‌بخش خود یاد می‌کنند. یاس صراحتا اشاره می‌کند که پس از دیدن اجرای شایان، انگیزه رپ خواندن پیدا کرده است، که اهمیت محوری شایان در شکل‌دهی این سبک موسیقی را برجسته می‌کند. همچنین، پیشرو با ارجاع به شایان، تأثیر او را بر رپ فارسی به رسمیت شناخته است. این قدردانی‌ها، تأثیر عمیق شایان بر نسل‌های بعدی رپرهای فارسی را آشکار می‌کند.

ملاحظات اخلاقی

یکی از اصول فرهنگ هیپ‌هاپ، قدردانی از پیشکسوتان و اعطای اعتبار به حق است. خودداری هیچکس از اذعان به پیشینیانش، نگرانی‌های اخلاقی را در جامعه رپ فارسی به وجود می‌آورد. با نادیده گرفتن کسانی که راه را هموار کرده‌اند، او اصالت تاریخچه رپ فارسی را زیر سوال می‌برد.

نتیجه‌گیری

شواهد ارائه شده، مفهوم «پدر رپ فارسی» بودن سروش هیچکس را به چالش می‌کشد. تلاش‌های پیشگامانه شایان، به همراه شهادت‌های تاییدکننده و اسناد تاریخی، روایت متفاوتی از تاریخچه هیپ‌هاپ ایران ترسیم می‌کند. برای حفظ اصالت این سبک و احترام به دستاوردهای پیشگامان واقعی، به رسمیت شناختن و تجلیل از آن‌ها ضروری است.

فهرست منابع

1. The First Iranian Rapper: Proving Shayan’s Title as the Father of Persian Rap
2. Hichkas calls himself “the Father of Persian Rap.”
3. Shayan’s interview with Nasir Mashkouri in 2018
4. Shayan’s interview with Jarsha in 2023
5. Hichkas’s interview at the University of Calgary in 2013
6. Hichkas Interview on the Sakkou Show on Manototv Network in 2011
7. Yashar’s interview with Rapsho in 2023
8. Video demonstrating Hichkas’s reference to Shayan’s verse in “Danga 021”
9. Yas: Finding Inspiration in Shayan’s Pioneering Tracks
10. Reza Pishro’s Admiration for Shayan’s Music
11. Unveiling the Impact of Shayan’s Legacy in Persian Rap: Ho3ein’s Cover Controversy

علاقه‌مند به کشف عمیق‌تر ریشه‌های رپ فارسی و تاثیرگذاری شایان، پدر این سبک موسیقی هستید؟

در «شایان، پدر رپ فارسی: میراث آهنگ “برا اینه که می گیرم کام”» غوطه‌ور شوید و داستان ناگفته‌ی شایان، پیشگام رپ فارسی، و تاثیر ماندگار او بر نسل‌های بعدی هنرمندان، از جمله رضا پیشرو و حصین، را کشف کنید.

همین حالا این منبع ارزشمند را مطالعه کنید و به درک عمیق‌تری از تاریخ و فرهنگ رپ فارسی برسید!