Kan de blockchain breken?
De blockchain, het onderliggende protocol van Bitcoin, is een systeem dat mensen in staat stelt elkaar te vertrouwen ook al is daar geen aanwijsbare reden voor. Het is nu vooral bekend als de infrastructuur waarop Bitcoins van eigenaar wisselen, maar dit register kan in principe alle vormen van waarde vastleggen.
Bitcoin, blockchain, ledgers, protocol, waarde transfers.. Klinkt allemaal reuze interessant, maar waar heb je het over? Meer tekst en uitleg over bitcoin, de gedecentraliseerde database die blockchain heet en de potentie hiervan lees je in de verhalen die ik er eerder over schreef:
- Het 1994 moment voor Bitcoin en de blockchain: een internet van vertrouwen
- 3 vragen over Bitcoin en de blockchain
De kern van de blockchain is de gedecentraliseerde controle via duizenden genetwerkte computers die elke wijziging in de ketting (van blokjes data die bijvoorbeeld een transactie representeren) controleren en verifiëren. Over de hele wereld staan datacenters, miners genoemd, met speciaal geprepareerde hardware om de quadriljoenen hashcash berekeningen per seconde uit te voeren. In ruil voor die rekenkracht ontvangen de ‘miners’ elke keer een kleine hoeveelheid bitcoins. Juist in dit fundament, het foutloze en permanente register van alle wijzigingen en de controle daarop, waar de blockchain zo op leunt, speelt nu een interessant probleem.
De ketting mag niet breken
Met alle aandacht voor bitcoin en de blockchain neemt de druk op het systeem toe. Een ‘block’ in de blockchain bestaat uit honderden geverifieerde transacties en is gekoppeld aan zijn voorganger (vandaar blockchain). De maximum grootte van een blok is 1MB, dat limiteert het systeem tot het verwerken van ongeveer 7 transacties per seconde. Volgens de berekeningen van een van de core developers van bitcoin, Mike Hearn, wordt als de groei zo doorgaat ergens in 2016 het limiet bereikt. Als dat gebeurt ontstaat er een situatie waarin transacties ‘buiten het blok vallen’, wat betekent dat ze buiten het controlesysteem van miners vallen en dus niet geverifieerd zijn of kunnen worden.
Dan breekt de ketting en verdwijnt het belangrijkste argument voor de blockchain als alternatieve infrastructuur voor het beleggen van waarde. Gebruikers zullen waarschijnlijk genoodzaakt zijn om ‘transactiebonussen’ voor miners aan te bieden om ervoor te zorgen dat hun transactie wel wordt meegenomen in het systeem. Dit heeft twee nadelen. Ten eerste druist dit in tegen het gebruiksscenario voor eenvoudige microtransacties zonder bijkomende kosten. Ten tweede kan zo een wedloop ontstaan waarin het alleen nog voor de rijken der aarde is weggelegd om van dit systeem gebruik te maken.
Mag het een MB’tje meer zijn?
Het ontwikkelen van de broncode van bitcoin is de laatste jaren vooral gericht geweest op beveiliging en stabiliteit en minder op schaalbaarheid. Daarbij komt dat er slechts vijf core developers zijn die fundamentele aanpassingen aan de broncode kunnen doen. Dit terwijl er miners zijn met hun eigen belangen en een enorme community van kritische ontwikkelaars en gebruikers. Gavin Andresen, een van die vijf core developers, stelt voor om het limiet van een blok te verhogen tot 20mb. Hierdoor zou een blok veel meer transacties kunnen dragen en doordat er zo minder blocks geüpload worden, is het netwerk minder belast. Dit betekent in principe een relatief eenvoudige wijziging in de code, het politiek-economisch geladen netwerk erom laat zich echter minder makkelijk wijzigen.
Zonder steun van de mining-community heeft de wijziging in de code namelijk weinig zin. Grotere blokken betekenen hogere kosten en minder compensatie voor de miners, door de toename in vereiste rekenkracht en opslagcapaciteit, en daarmee een kleinere incentive om hun vitale rol als ‘verifieerders’ uit te voeren. Uiteindelijk zou dit kunnen leiden tot een situatie waarin het alleen nog voor de grote en rijke miners rendabel is om te minen met als gevolg een potentieel gevaarlijke centralisatie van het controlesysteem. In het ergste geval breekt de ketting dus in tweeën waarna zowel miners, diensten als gebruikers moeten kiezen tussen de blockchain van voor of die van na de wijziging.
De miners maken de dienst uit
Dit roept natuurlijk de vraag op of een systeem dat wars is van centralisatie toch niet gebaat is bij een meer gecentraliseerde manier van overleg en besluitvorming aangaande hun core software infrastructuur. Er gaan geluiden op over een technische adviesraad, een transparant stemapparaat en een publiek discussiesysteem. De praktijk leert dat die centralisatie er eigenlijk al is. Die ligt namelijk bij een groepje (vooral Chinese) miners die de grootste delen van het netwerk beheren. Zonder die miners geen blockchain.
Andresen heeft inmiddels bekend gemaakt dat hij op een spin-off van de Bitcoin core, Bitcoin-XT, alvast gaat experimenteren met de grotere blokken in de hoop dit vanaf maart 2016 de nieuwe standaard te maken. De miners op hun beurt stellen een compromis voor (Chinese bron en vertaling). Een groep van naar verluidt de vijf grootste miners van China, die gezamenlijk goed zouden zijn voor 68% van de calculaties, stelt een verhoging tot 8MB per blok voor. Dit lijkt gebaseerd op de limieten van het Chinese internet, maar vooral op de aloude wet van het recht van de sterkste.
