‘‘Helaas, u past niet in het profiel…’’

Tienduizenden 50-plussers in Nederland zitten langdurig zonder werk. Dit zorgt er niet alleen voor dat deze mensen van een magere uitkering moeten leven, maar ook dat ze een mate van sociale afzondering kunnen ervaren. Dit laatste kan zowel komen door een gebrek aan collega’s, als door de vooroordelen die deze mensen door hun werkloosheid ervaren.

Hoe komt het dat 50-plussers zo moeilijk een baan kunnen vinden? Hoe is het om zo lang zonder werk te zitten? Hoe kijken andere mensen naar werkloze 50-plussers en hoe ervaren zij dit? Wat voor impact heeft langdurige werkloosheid op de familie van een 50-plusser. Op deze vragen en meer hopen wij antwoord te kunnen geven. Wilt u hiermee helpen? Lees dan snel verder!

Veel vaker langdurig werkloos

Volgens het CBS waren er in het derde kwartaal van 2017 97.000 mensen in de leeftijdsgroep van 45–75 jaar die langdurig zonder baan zaten. Dit is aanzienlijk meer dan de 24.000 25 tot 45-jarigen en al zeker veel meer dan de 12.000 15 tot 25-jarigen.

Er is dan wel een daling in het aantal langdurig werklozen, maar deze daling is erg langzaam. Bovendien komt dit vooral door jongere mensen die na de crisis weer aan het werk komen. Ouderen die tijdens de crisisjaren hun werk zijn kwijtgeraakt, komen nog steeds maar moeilijk aan een nieuwe baan. Dat meldde de Volkskrant vorig jaar. De krant sprak arbeidseconoom Bas van der Klaauw van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij zei: ‘’Werkgevers zijn bang dat ze opdraaien voor de ziektekosten van oudere werknemers, die vaker ziek zouden zijn dan jongeren. Beide aannames kloppen trouwens niet. Ouderen zijn niet vaak ziek en er zijn allerlei subsidieregelingen om werkgevers te stimuleren ouderen aan te nemen.’’

Cijfers van het CBS ondersteunen de beweringen van Van der Klaauw. Mensen in de leeftijdsgroep van 55 tot 65 jaar melden zich zelfs minder vaak ziek dan 25 tot 35-jarigen. Hoewel 55-plussers wel vaak langer ziek zijn dan hun jongere collega’s.

Lui? Inflexibel? Helemaal niet!

Werkloze 50-plussers hebben regelmatig te maken met vooroordelen. Zo gaan sommige mensen er bijvoorbeeld meteen vanuit dat ze geen werk hebben omdat ze lui of inflexibel zijn. Terwijl dit meestal totaal niet het geval is.

Ook ervaren 50-plusssers vaak leeftijdsdiscriminatie. Uit een artikel van de NOS blijkt dat werkgevers regelmatig denken dat 50-plussers vaker ziek zijn dan jongere werknemers. Terwijl dit dus volledig onwaar is. Werkgevers hebben ook vaak het idee dat oudere werknemers eigenwijzer en minder flexibel zijn dan jongere.

Ook volgens de ANBO, de Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen, kloppen deze vooroordelen niet. Zo zegt algemeen directeur Liane den Haan tegen de NOS: “Er kleeft een stigma aan oudere werknemers: ze zijn duur, niet productief, altijd ziek. Maar dat klopt allemaal niet.”

In hetzelfde artikel zegt personeelsmanager Erik Willems, van vervoerbedrijf NOOT: “Oudere werknemers zijn juist heel flexibel, want ze hebben bijvoorbeeld geen thuiswonende kinderen die aandacht nodig hebben. Als er plots een extra ritje gereden moet worden, doen ze dat zonder moeite.”

Volgens sommigen wijzen 50-plussers veel te snel naar leeftijdsdiscriminatie. Ook volgens Eline, de schrijfster van deze reactie op onze Facebookpost: ‘’Een 50+er heeft het inderdaad wel wat lastiger om aan het werk te komen, dat zal ik niet ontkennen, maar ze maken het zichzelf ook zeker niet makkelijker door direct al negatief te denken dat ze geen baan zullen vinden vanwege de leeftijd. En bij afwijzingen denken ze niet snel meer na wat ze beter hadden kunnen doen, maar dreigen eerder met aanklachten voor leeftijdsdiscriminatie.’’

Sommige mensen voelen echter veel sympathie voor de getroffen 50-plussers. Zo vertelt Hans ons via Facebook: “Ik ben zelf niet niet werkloos geweest, maar het heeft tot twee keer toe niet veel gescheeld. Wat mij betreft is één woord wat mijn eerste reactie is: triest. Triest voor degenen die het betreft, want ze zitten aan alle kanten in de tang: werkgevers nemen ze bijna niet meer aan, de WW is uitgekleed, de VUT afgeschaft en de ontslagvergoeding verminderd. Ze worden dus door zowel de overheid als de werkgevers afgeserveerd. En dat is dan de generatie die tientallen jaren gedacht heeft dat ze hun (vroeg)pensioen wel zouden halen bij het bedrijf waar ze soms al 30 jaar of meer hebben gewerkt. Ze gaan me aan het hart.”

Persoonlijke gevolgen

Werkloosheid zorgt bij veel 50-plussers voor een gevoel van sociale uitsluiting en soms zelfs schaamte. Zo zegt oud-voetballer en ambassadeur van 50-plussers John de Wolf ‘’Ik hoor en ik zie wat het met je doet als je lang thuis zit. Het vreet aan je. Je vraagt je af wie je nog bent. Je schaamt je tegenover je kinderen. Je huwelijk staat onder hoogspanning. En als je dan afwijzing na afwijzing krijgt …Elke keer een tikkie voor de kop.’’

De voormalig werkloze Roelie van Roekel voelde zich niet op haar best toen ze thuis zat. Zo zegt ze in een interview met ons: “Je staat een beetje aan de zijlijn van de samenleving terwijl je jezelf wel nog nuttig wilt maken. Maar ja, op welke manier dan? En dat doet wel heel veel met je. Dat heb ik ook wel gemerkt.’’

Ook Arjan de Kleuver miste veel aan zijn oude baan: “Je komt er pas achter wat werk voor je betekent op het moment dat je thuis zit. Je bent bezig en je hebt contact met mensen. Werk is gewoon een heel belangrijke factor in je leven. Die sociale contacten en dat stukje uitdaging, dat mis je. De vastigheid en verplichtingen die je hebt van werk die vallen weg. Als je thuis bent, zit je eigenlijk in een heel klein kringetje.”

Oplossingen

Natuurlijk zijn er veel organisaties, partijen en personen die de werkloosheid onder 50-plussers terug proberen te dringen.

Zo worden er vanaf afgelopen februari 200 werkloze 50-plussers omgeschoold tot ambachtslieden. Dit meldt omroep MAX. Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft 2 miljoen euro apart gezet voor dit project. Hij zegt: ‘’De AmbachtsAcademie geeft oudere werkzoekenden weer perspectief. Na hun opleiding kunnen ze zelfstandig aan de slag. Met ambachtelijk werk dat voldoening geeft en toekomst heeft. Er is altijd behoefte aan gekwalificeerde vakmensen.’’

In de gemeente Amsterdam daalt de werkloosheid onder 50-plussers sterker dan in de rest van het land. Dit komt door een team genaamd 50+, dat werkloze 50-plussers begeleiding geeft bij het zoeken naar een baan. Wethouder Arjan Vliegenthart van Sociale Zaken zegt in een persbericht: ‘’We moeten doorgaan met deze aanpak, want we merken dat vooroordelen nog te vaak in de weg zitten waardoor 50-plussers vaak niet worden uitgenodigd voor een gesprek en dus niet aan het werk komen, terwijl ze juist heel graag wíllen werken.’’

Ben je 56-jaar of ouder? Dan biedt het UWV je diensten en hulpmiddelen aan om het zoeken van een baan gemakkelijker te maken.

50-plussers gaan vaak zelfs over op nieuwe, modernere manieren van solliciteren. Zoals deze man, die via Facebook een open sollicitatiebrief deelde. Zijn bericht werd meer dan 4000 keer gedeeld.

De desbetreffende tweet

Onze missie

De komende weken mogen wij — Emma, Wendy, Sander en Niels — deel uitmaken van het project ‘Invisible Cities’. Wij duiken in de wereld van 50-plussers die (langdurig) werkloos zijn. Want het is zo makkelijk om in onze maatschappij buiten de boot te vallen. En zonder werk is het extra moeilijk om ín de boot te blijven — met alle psychische en sociale gevolgen van dien.

Wij willen de verhalen van deze mensen vertellen. En we willen niet zeggen: ‘Dit is Jan en hij is werkloos’. Wij willen laten zien wie Jan is en waarom hij doet wat hij doet. Want iedereen heeft een verhaal wat het waard is om gehoord te worden. Dus: wil jij bijzondere portretten van mensen als u en ik lezen? Volg ons dan!

Bent u zelf 50-plus en werkloos? En wilt u uw verhaal delen? Neem dan contact met ons op!

Email: invisiblecitieswerkloos@gmail.com
Facebook: Invisible Cities