Ontmoedigde jongeren ontmoeten in Nijmegen: hoe doe je dat?
Teamblog 11 mei — Marlieke
In een zoektocht naar verhalen van jongeren in Nijmegen zijn jongeren in het jongLAB-team onmisbaar. Jongeren hebben toegang tot Nijmeegse netwerken die ik (Marlieke, uit Utrecht) niet heb. Ook hebben zij vragen vanuit hun eigen leefwereld die ik zelf nooit had kunnen bedenken, en hun eigen manieren om elkaar te ontmoeten. Welke dat zijn, dat kunnen ze het beste zelf vertellen! Maar hoe ontmoet ik jongeren in een stad die ik zelf niet goed ken? Hieronder beschrijf ik drie strategieën die we momenteel in het jongLABteam uitproberen.
Strategie 1: via (jongeren)organisaties
Via jongerenwerkers, jongerenprojecten en scholen kun je jongeren ontmoeten uit hun netwerken. Zo is er bijvoorbeeld jongerenwerk door de organisaties Tandem, Interlokaal en NIM. Via hun jongerenwerkers vragen we of zij jongeren kennen die het leuk zouden vinden om met ons te werken in jongLAB. We hebben een (online) flyer gemaakt. We hebben feedback gevraagd zodat de flyertekst aansprekend werd qua taal en boodschap. Een tip van de jongeren zelf is dat er duidelijk in moet staan wat jongeren er kunnen leren, of ‘halen’. En wat ze kunnen bijdragen! En natuurlijk ook social media inzetten om de boodschap te verspreiden.
Een uitdaging is wel dat je eerst toestemming moet hebben van organisaties om met ‘hun’ jongeren in contact te komen. Dat is soms moeilijk. Medewerkers van organisaties, of het nou een school is of welzijnswerk: professionals zijn al hartstikke druk met hun eigen projecten en hun jongeren dus ook! Het moet toevallig maar net passen .. Doordat iemand anders eerst een deur open moet zetten door middel van een ‘tussentelefoontje’, of een ‘tussenemail’, is er ook geen spontane ontmoeting. En dat is wel belangrijk, een echte ontmoeting. Ik zou zelf niet zomaar reageren op een project van iemand die ik niet ken. Een ander nadeel van het gebruik van een organisatie als ‘tussenpersoon’ is dat we zo altijd jongeren tegenkomen die al ‘in een systeem’ zitten — en geen jongeren die niet met instanties in aanraking (willen) komen.
Gelukkig is er in Nijmegen Jimmy’s, een startende groep jonge enthousiastelingen die met jongeren van Nijmegen een toffe stad willen maken. Jimmy’s nodigde mij op 11 mei uit voor Open Jimmy’s, hun open co-creatieavond in de Thiemeloods. Dat werd een leuke avond! Toevallig was er een ander initiatief aanwezig (‘Ik ben geweldig’) dat met dezelfde uitdaging zit als jongLAB. Samen brainstormden we over mogelijke ontmoetingsplaatsen: via kerkgemeenschappen, sociale media, ouders en scholen bijvoorbeeld.
Ook leerde ik de jongens Levi en Laurens kennen. Zij zijn beiden politiek actief én geïnteresseerd in het werk van jongLAB. Levi wil graag de participatieruimte van jongeren in beleidsprocessen verbeteren, en Laurens wil graag onderzoeken wat een jeugdverbinder in Nijmegen zoal zou moet kunnen. Een jeugdverbinder is een positie die jongeren en de gemeente beter met elkaar kan verbinden. De positie kan er komen als het initiatiefvoorstel ‘Jong Geleerd is Oud Gedaan’ door de Gemeenteraad wordt goedgekeurd op 27 mei. Wij nemen alvast een schot voor de boeg. Eerder hadden we al een gesprek met Roy Breuer, beleidsmaker, en volgende week hebben we als jongLABteam een afspraak staan met Marjo, beleidsmedewerker bij de gemeente Nijmegen. We willen graag van Marjo leren hoe beleid wordt gemaakt in Nijmegen. De jongens gaan mee!
Strategie 2: willekeurig, met kauwgom
Jongeren willekeurig in de publieke ruimte ontmoeten heeft een voordeel: je bereikt een heel diverse groep, ook jongeren die niet perse in beeld zijn bij organisaties. En je kan gewoon zelf beginnen! Maar hoe doe je dat, gewoon jongeren aanspreken op straat? Met welke vraag, met welke houding? Ik merkte dat ik het wel spannend vond, maar ik ging het gewoon doen. Op een vrijdag toog ik naar Nijmegen met collega Lisa, en een berg kauwgom in mijn tas. Kauwgom? Ja kauwgom.
Om inspiratie op te doen over hoe ik makkelijk jongeren op straat aan kan spreken, belde ik Rachel (22) op in Dordrecht. Rachel ken ik via een ander jongerenproject in Dordrecht. ‘Rach, hoi, mag ik je wat vragen?’. ‘Ja hoor, wat is het?’, antwoordt Rachel. ‘Nou uhm, wat heb je in je tas zitten?’, vraag ik haar. Rachel: ‘Kauwgom, Mentos, aansteker, goedkoop parfummetje, pen, papiertjes, dingetjes, sigaretten, telefoon.’ Tching! Kauwgom! Dat is het! Rachel zegt: ‘Ja joh, dat wordt een hit, met kauwgom lukt het je zeker.’ Ik hing op en ging tot actie over: kauwgom kopen en even een mooie ‘sleeve’ laten ontwerpen door onze Kennislandontwerper Marcel. Een paar uur later had ik 50 pakjes jongLABkauwgom en berg meer moed.
Maar … met kauwgom heb je nog geen jongeren. Waar moet je naar toe om willekeurig jongeren te spreken? We vroegen onze Nijmeegse labteamleden Marieke en Paulien naar de beste tips voor ontmoetingsplekken. Zij noemden: voor de stationshal, bij de MacDonalds, bij schoolpleinen, in het stadspark Kronenburg, bij de Albert Heijn, bij Waalhalla (skatepark) en Wedren (publiek skateparkje). We trokken eropuit! Uiteindelijk hebben we op drie plekken jongeren ontmoet: het Kritisch Cafe Terecht (het gekraakte pand van de universiteit Nijmegen), Waalhalla, in het Kronenburgpark en op het pleintje achter het stadhuis. De vangst? Ten eerste natuurlijk een aantal leuke gesprekken met jongeren, zoals met Jesper.
Jesper, kraker en student in het Kritisch Cafe laat weten dat hij het zelf ook best moeilijk vindt om andere leeftijdsgenoten te ontmoeten. “Via via kom je dan eigenlijk uiteindelijk bij mensen die zeg maar ‘jouw mensen’ zijn. Veel van mijn studiegenoten zeggen wel: als ik klaar ben met studeren, ga ik weg.”. Jesper reageert verbaasd dat de gemeente graag wil leren over de vraag hoe het is om jong te zijn in Nijmegen. “Ik ken de gemeente eigenlijk alleen van de stadswinkel, daar kom je dan voor een verhuizing. Bij de gemeente denk ik niet: daar ga ik naar toe als ik vrienden wil zoeken. Een soort sociale stadswinkel? Nou, dat zou mooi zijn!”, lacht Jesper. “Om je eigen situatie te verbeteren ben je toch echt wel afhankelijk van in welk nest je bent geboren. Nijmegen heeft niet zoals in Duitsland, waar ik vandaan kom, straatwerkers (red: Nijmegen heeft wel straatwerkers gehad, door de succesvolle aanpak nemen zij nu langzaam andere posities in). Ik vind dat we de drempel veel lager moeten houden met zijn allen. Maar die is juist vaak veel te hoog, van de instanties enzo. Het gaat toch om levens, en als je in je leven een valse start maakt, is het alleen maar dom van de overheid om niet te investeren in deze mensen, want daar komen later alleen maar hogere maatschappelijke kosten van.”
Ten tweede leert het willekeurig aanspreken van jongeren je veel over je eigen gespreksvormen. Hoe sta je erbij? Hoe stel je jezelf voor? Hoe vertel en vraag je wat je nodig hebt? Hoe spreek je over jongLAB, welke woorden gebruik je? Dat is nog niet makkelijk. Later die dag in het Kronenburgerpark spreekt Lisa Jannick aan, een jongen die op zijn skateboard in het gras zit te wachten op zijn vrienden. Ze heeft een geanimeerd gesprekje en meteen een telefoonnummer op zak. Ik spreek tegelijkertijd een groep hangjongeren aan op een bankje. Met veel wietrook, lawaai en geroep schelden ze met zijn allen hartgrondig op het lokale ROC. “Het ROC, stelletje kl*tzakken, dieven zijn het, zij willen helemaal niet dat je je school goed afmaakt!”. Ik deel bedeesd kauwgom uit. Het gescheld gaat nog even door, en ik druip af. Het blijkt veel te moeilijk om zo contact te maken.
We tuigen vervolgens naar Waalhalla, het indoor-skatepark in Nijmegen. We spreken er met Maarten, wie het helemaal gehad blijkt te hebben met ‘het systeem’. “Het systeem kan nooit van binnenuit vernieuwen. Alles wordt daarbinnen toch al voor je gesloten. En alles wat je daarbinnen zelf doet is slechts een pleister op je geweten.” Toch ontstaat er hier een goed gesprek. We nemen de tijd, luisteren naar Maarten, stellen hem vragen. Marieke vertelt haar eigen ervaring als ambtenaar bij de gemeente: “We hebben echt de beste bedoelingen, dat zie je dan misschien niet zo snel. De gemeente denkt ook mee. Maar we zijn superhard bezig om bijvoorbeeld voor Waalhalla een nieuwe plek te zoeken.” Maarten leek eerst eigenlijk niets met jongLAB te maken willen hebben, maar een half uurtje later, nadat hij ons trots de skatehal heeft laten zien, mogen we toch zijn telefoonnummer om zijn verhaal een keer op te tekenen. Leuk!
Strategie 3: Online
Via Google, Instagram, Facebook en Twitter kun je in contact komen met jongeren in Nijmegen. We probeerden verschillende dingen, zoals een Facebookpagina aanmaken, op Facebookpagina’s van anderen posten naar ons project.
Maar dat is nog niet zo makkelijk om zomaar op te vallen. Je aanpak moet wel behoorlijk ludiek zijn (cool dus), want je moet opvallen tussen een enorme lading aan informatie, foto’s en video’s die dagelijks worden gedeeld. Dat is ons nog niet gelukt. Niet cool genoeg misschien?
Heb jij nog tips over hoe we jongeren kunnen bereiken voor deelname aan ons jongLAB-team (bekijk de advertentie hier)? Laat het ons weten!
