De populariteit van modulaire systemen

We willen meer doen met minder, willen ons niet teveel binden aan één plek, nemen het liefst het heft in eigen handen en zijn ons bewust van de ecologische footprint die we achterlaten. Parallel aan deze lifestyle-ontwikkelingen zien we een aantal interessante systemenen ontstaan. En één daarvan is modulariteit. Wat is het, waarom werkt het zo goed en waarom is het zo populair?

First things first. Wat is modulariteit precies? Een modulair systeem bestaat uit verschillende componenten die uitwisselbaar zijn, en die je op diverse manieren kunt opbouwen tot één geheel. Het is een geliefd systeem dat we steeds vaker terug zien komen in de bouw, automotive, systeembeheer en technologie.

#modulairisme

De afgelopen jaren zien we modulaire systemen steeds meer opkomen. Denk aan innovatieve bouwsystemen die het mogelijk maken om een compleet huis te bouwen alsof het een IKEA-bouwpakket is. En nu we het toch over de Zweedse woongigant hebben: IKEA mogen we inmiddels wel de koningin der modulariteit noemen. Modulariteit is een onmisbaar onderdeel van hun verdienmodel, waarin ze slimme oplossingen aanbieden voor kleine ruimtes. Van kasten en banken die je uit verschillende componenten kunt samenstellen tot het zelf in elkaar monteren van je complete interieur met slechts een inbussleutel. Sterker nog, de Scandinavische woonwinkel introduceerde een heuse “Vallentula planner” waarmee je los kunt gaan met het ontwerpen van je eigen zitbank die compleet is afgestemd op jouw levensstijl en woning. IKEA ontdekte dat de Vallentula planner het kind in hun klanten naar boven haalde en maakte hier een leuke gimmick van. De meest creatieve ontwerpen verzamelden ze en zijn te bewonderen op een eigen webpagina. Van banken in de vorm van een kop chocomelk tot een ware “Ikeauto”. IKEA hing er zelfs een term aan: #modulairisme.

Als een kind met LEGO-blokken

En dat is ook misschien wel de kracht van een modulair systeem: het haalt het kind in ons naar boven. Waar we vroeger complete steden bouwden van DUPLO, worden we vandaag de dag stiekem nog steeds wild van een doos met blokken en een lege vloer. Woningen van start-ups als Sustainer Homes, waarmee je een eigen huis kunt bouwen dat bestaat uit modulaire componenten, winnen aan populariteit. En ook pop-up huizen die je in elkaar zet met — daar heb je ‘m weer — enkel en alleen een inbussleutel. Op de internationale website Wikihouse kun je ontwerpen uitwisselen en downloaden. Vervolgens kun je het huis zelf (laten) bouwen met multiplex onderdelen. Zo kan iedereen ineens zijn eigen huis bouwen. En wat je in elkaar kunt zetten, kun je ook weer uit elkaar halen; zie daar het bonusvoordeel van modulariteit.

Lees ook: hoe Sustainer Homes een standaard zet voor duurzame architectuur

Praktisch én duurzaam

En daarmee raken we meteen nog een interessant punt dat strookt met onze huidige tijdsgeest: we willen niet teveel en te lang gebonden zitten aan één plek. We willen onze blikken verbreden, en buiten de gebaande paden treden. Want: waarom in een VINEX-wijk wonen als het ook midden in het bos kan? Waarom een dure jaren-dertig-woning, als je ook voor een derde van het geld in een huis kunt wonen dat nieuw is en bovendien gemaakt van duurzame materialen?

Goed om te weten; modulaire systemen zijn gebouwd op kracht en eenvoud. Ze moeten makkelijk in elkaar te zetten zijn, maar wel sterk genoeg zijn om het een leven lang vol te houden. Is één stuk kapot of beschadigd? Dan vervang je gewoon dat ene component, zonder grote verbouwing of het kopen van een compleet nieuw huis. Daarmee is modulariteit onlosmakelijk verbonden met duurzaamheid.

Lees ook: zo wonen we over twintig jaar

De eerste modulaire smartphone

Als we het hebben over producten die wel een duurzaamheidsupgrade kunnen gebruiken, dan is een smartphone een goed voorbeeld. Met de komst van een nieuwer model schuiven we ongegeneerd ons oude — vaak nog prima werkende toestel — aan de kant. Je abonnement loopt toch af, en een nieuwe uitzoeken kost relatief weinig. Dus: waarom niet? Dat bij het maken van zo’n geliefde smartphone materialen en metalen worden gebruikt die afkomstig zijn uit conflictmijnen waar mannen, vrouwen en kinderen onder erbarmelijke omstandigheden staan te zwoegen voor onze nieuwste iPhone, daar staan negen van de tien mensen niet bij stil. Niet zo gek, want we horen er weinig over. De Nederlandse start-up Fairphone besloot daar een stokje voor te steken. Zij ontwierpen de allereerste ‘eerlijke smartphone’. Een mobiele telefoon (op Android) dat zoveel mogelijk is opgebouwd met metalen en materialen uit eerlijke mijnen. Daarnaast paste de start-up een modulair systeem toe; alle hardware componenten in de smartphone zijn modulair opgebouwd en stuk voor stuk te vervangen, van het beeldscherm tot de camera. Een nieuw onderdeel bestel je gewoon in hun webshop. Zo doen gebruikers langer met hun smartphone en ontstaat meer bewustzijn rond de massaproductie van smartphones.

Dat idee is overigens niet nieuw. In 2014 gooide de Nederlandse ontwerper Dave Hakkens wereldwijd al hoge ogen met zijn idee Phonebloks. Zijn video (die inmiddels 21 miljoen keer is bekeken) ging viral en de reacties waren lovend. Maar anno 2018 is de telefoon er nog steeds niet. Daar is Hakkens zelf heel open en eerlijk over, zo is te lezen in dit blog. Zelfs met de interesse van Google is er nog geen Phonebloks op de markt. Het is blijkbaar nog niet zo makkelijk om een eerlijke, modulaire telefoon te maken en daarmee een complete industrie op te schudden. En dat zie je ook bij Fairphone. Het is hen echter wel gelukt, maar de telefoon komt qua kwaliteit, besturingssysteem en gebruikerservaring niet in de buurt van de nieuwste iPhone — en geloof me, ik kan dit weten als Fairphone 2 gebruiker met een niet te verwaarlozen haat-liefde verhouding met dit toestel.

Dat neemt overigens niet weg dat de populariteit van het Phoneblocks-idee boekdelen sprak, en dat het succes van de video duidelijk maakte dat velen behoefte hebben aan een duurzamere smartphone. Niet voor niets heeft de Fairphone — ondanks de kuren van de telefoon — nog steeds bestaansrecht.

Alle belangrijke componenten voor deze en volgende generaties

De opkomst van modulaire systemen past bij onze huidige tijdsgeest en wordt dankbaar geadopteerd door diverse branches en segmenten. Van modulaire programmeersystemen en opgebouwde teams in een organisatiestructuur tot huizen die je blok voor blok zelf kunt bouwen en weer uit elkaar kunt halen. Het systeem is vrijblijvend, flexibel, makkelijk in gebruik, het brengt een stuk bewustzijn met zich mee en een bepaalde mate van vrijheid en zelfstandigheid. Stuk voor stuk componenten die niet alleen de fundering vormen voor onze generatie, maar ook voor de generaties na ons.

Moneyou Magazine

Vond je dit een fijn artikel? We hebben nog veel meer van dit voor je. Van praktische artikelen over de huizenmarkt tot prikkelende stukken over virtual reality. En alles ertussenin. Lees lekker verder in ons Moneyou Magazine.