लुंम्हु-निसें लुँभु-तक

लुँभु (खय्भासं लुभू) यल जिल्लाया नांजाःगु नगर खः। थ्व नां किरातकालनिसें न्ह्यानावयाच्वंगु, लुंम्हु खँग्वलं ब्वलंगु खः। लुं-म्हु चीन-सँय् भाय्या *(र्-)नि "ह्याउँ"पाखें ब्वलंगु लुं (थौँकन्हय् लुँ) व *ग्-मुव् पाखें ब्वलंगु म्हु (म्हुकं=च्याउ) स्वाना: दःवःगु खँग्वः खः। (पौल बेनेडिक्टया साइनो-टिबटन ः ए…

लोकरत्नया अमरकोश

लोकरत्न तुलाधर (नेसं १०२८-१११२/ई. १९०७-९१) नीगूगु शदी बौध्दधर्मय् थःगु जीवन पाःम्ह व्यक्ति खः। वय्कलं थिथिकथं बौध्दधर्म थकाय्त गुहालि…

तिस्तुङ विषय

नेपालया इतिहासय् केन्द्रं शासन याये मफुथाय् स्थानीय सामन्त शासकपाखें शासन न्ह्याकीगु नेपालमण्डलया परिधी लाःगु प्राय हाक्वःगुँ (हाकुगुँ धाइगु, उपत्यका) दुने वा पिनेया थासय् विषय (जिल्ला) दुगु खः । थथे विषय लिच्छविकाल धुंकाः संक्रमणकालय् खनेदत । इतिहासकारपिसं इपिं विषयवारे थिथि विचाः न्ह्यथंगु दु । चर्चाय्…

ख्वखना छगू विषय खनि

थौंकन्हय् खोकना (नेपालभाषां खोना) धका: नां जाःगु परम्परागत सिकाली गंप्याखं हुइकीगु थाय् न्हापा नेपालमण्डलया छगू विषय खनि। "विषय" थिथि अर्थय् देश, जिल्ला, स्थानविशेषकथं छ्यः, तर न्ह्यव मध्यकालय् हाक्वगुँ (हाकुगुँ धाइगु, उपत्यका) सत्तिक दुने वा पिने लाःगु, केन्द्रं मखु, स्थानीय प्रशासन-प्रमुखं शासन याइगु…

नेगुप्ताब्द अर्थात् नेपालसंवत्

राष्ट्रिय विभूति शङ्खधरं शुरु याःगु नेपालसंवत् यात थिथि इलय् थिथि अभिलेखय् थिथि नामं छ्यलातःगु दु। उकीमध्ये नेगुप्ताब्द छगू खः। अथे धयागु ने (धयाम्हेसिनं) गुप्त (रक्षा यानातःगु) अब्द (संवत्) खः।

जःकिपाय् "नेपालभाषा पत्रिका"

न्हिपौ "नेपालभाषा पत्रिका" (नेसं १०७५-११०४/ई. १९५५-८४)या नेपालभाषा पत्रकारिताया ख्यलय् तःधंगु थाय् दु। थ्व थकालि पत्रकार फत्तेबहादुर सिंह (नेसं १०२२-११०३/ई. १९०२-८३)या सम्पादन व प्रकाशनय् पिदंगु खः।थुकिया बु-खँ (जन्म-कथा) विशेष रूपं भाजु काशीनाथ तमोटं "न्हिपौ नेपालभाषा पत्रिकाया बुखँ" (ने.भा.प…

स्यनामि मखु स्यँमि

थौँकन्हय् नेपालभाषा च्वज्याय् थ:गु पहया खँग्वः छ्यलेगु, दय्केगु चलन न्ह्यानावयाच्वंगु दु। अथे खँग्वः ज्याय्गु झ्वलय् संस्कृत शिक्षक, प्रशिक्षक थुइकेत स्यनामि धया-च्वयावयाच्वंगु दु। थ्व खँग्वः छ्यलाः नेवाः स्यनामि दबू नं दय्कातःगु दु खनि। प्रशिक्षकयात स्यनामि धका: नेपाललिपि गुथिया लिपि स्यनिपिसं धाय्गु…