Last en overlast in Amsteldorp

Gesprek met een consulent overlast van een woningcorporatie

Samen met Stine*, gemeenteambtenaar met een zorgportefeuille, spreek ik met Eva, consulent Woonfraude en Overlast van een woningcorporatie.

We zijn benieuwd hoe de corporatie omgaat met overlast en klachten uit Amsteldorp. Wat kun je als corporatie in een wijk? Waar ligt de grens van verantwoordelijkheden? Daarnaast willen we ook meer weten over het plaatsingsbeleid. Wat heeft een woningcorporatie daarover te zeggen?

Last of overlast?
Eva heeft een functie die sinds 1 januari nieuw is. Hiervoor was ze consulent gebiedsbeheer en had ze een heel breed takenpakket: schoon, heel en veilig, projecten en leefbaarheid. Sinds de reorganisatie is ze consulent overlast voor het gehele stadsdeel Oost inclusief Amsterdam- zuidoost. Er kan nu veel specifieker aandacht besteed worden aan dit onderwerp. Ze werkt nauw samen met gebiedsbeheerders zoals Syb. Als hij iets hoort over overlast dan belt hij met Eva en stemmen ze af wat er moet gebeuren.

Ze maken een onderscheid tussen last en overlast. Onder ‘last’ wordt verstaan: normale leef- en woongeluiden, die nou eenmaal voorkomen in Amsteldorp, omdat de woningen nogal gehorig zijn. Het wordt pas ‘overlast’ genoemd wanneer het een structureel probleem is waar iets aan gedaan kan worden.

Hoe pakken Syb en Eva overlast aan? Allereerst hebben huurders een inspanningsverplichting: ze moeten zelf een gesprek beginnen met hun buren. Als dat niet werkt kunnen ze de corporatie imschakelen, dan vindt er hoor en wederhoor plaats. Eva en Syb gaan dan samen bij de bewoner langs om het verhaal te horen. Als er meerdere melders zijn, is de situatie vaak duidelijker dan bij één melder, want dan is er sprake van een burenconflict waarbij niet duidelijk is wie de overlast veroorzaakt en wie er klaagt. De corporatie zet dan vaak in op bemiddelen en schakelen vrijwilligersorganisatie Beterburen in wanneer ze merken dat er sprake is van irritatie en frustratie.

Met deze drie stappen wordt de meeste ‘overlast’ wel de wereld uit geholpen.

Wanneer nemen ze dan contact op met Meldpunt Zorg en Overlast van de gemeente? Wanneer er sprake is van vervuiling, psychische problemen enz. Vaak doen ze wel een huisbezoek, maar als er meer lijkt te spelen en er ‘hulpverleningsvragen’ zijn, schakelen ze het meldpunt in. Vaak staat zo iemand al in het systeem. Het meldpunt maakt dan de inschatting van wat voor hulpverlening er nodig is. Samen met de woningcoöperatie wordt dit opgepakt, het blijft een samenwerking.

Is er dan ook een regulier overleg tussen de organisaties die door meldpunt gecoördineerd worden rondom een bewoner met een hulpvraag? Als dat er is, dan is de woningcoöperatie daar niet bij, maar Eva gaat wel eens op huisbezoek samen met iemand van de GGD. Vanwege privacy mogen Eva en Syb niet alles weten over bewoners, en daarom is het wel eens vervelend dat er niet goed teruggekoppeld kan of mag worden. ‘En dat frustreert soms’, zegt Eva.

Eva komt in veel buurten in Oost. Wat valt haar nou op aan Amsteldorp? ‘Er zijn veel burenconflicten’, zegt ze. ‘Dit komt door de gehorige woningen, en er wonen wat Amsterdammers die geen blad voor de mond nemen!’. Soms blijven die conflicten jarenlang etteren, maar daar kunnen zij dan niets aan doen, ‘we zijn geen maatschappelijk werkers.’

Plaatsingsbeleid
Onze tweede vraag gaat over het plaatsingsbeleid. Hoe werkt dat nou precies? We hebben er verschillende verhalen over gehoord.

Eva vertelt: ’Als er een woning vrijkomt wordt er gekeken naar de bestemming: is het sociale huur, vrije sector of koop? Als de woning sociaal blijft dan is de volgende vraag: is deze woning geschikt voor een bijzondere doelgroep? Soms is een woning wel fysiek geschikt, bijvoorbeeld voor een rolstoel, maar niet sociaal geschikt.’ Wat is sociaal geschikt, willen we graag weten. De makelaar die de woningcoöperatie in dienst heeft beoordeelt de woning. Ze hebben een ‘informatiehaalplicht’ en kijken dus naar de geschiedenis van het huis, het portiek of het blok. Is er overlast geweest? Wat is er eerder voorgevallen?

Als duidelijk is wat voor soort woning het is wordt deze op Woningnet aangemeld en vindt er automatisch matching plaats. De beoordeling of iemand in aanmerking komt voor een wonintoewijzing als bijzondere doelgroep wordt door de gemeente gedaan. Als er een match is, dan wordt er contact opgenomen met de contactpersoon van de organisatie die de bewoner begeleidt, HVO Querido bijvoorbeeld, daar wordt dan alles mee geregeld.

Er is geen percentage doelgroepwoningen per wijk. Wel worden er afspraken gemaakt met woningcoöperaties hoeveel woningen van hun woningenbestand jaarlijks beschikbaar moeten zijn voor bewoners met een indicatie. De woningcoöperatie kan dan zelf beslissen in welke wijk deze woningen beschikbaar komen.

Per maand krijgt gebiedsbeheerder Syb een lijst met alle nieuwe bewoners in zijn wijk. ‘Maar’, zegt Eva, ‘ik weet niet zeker of dat ook altijd gebeurt. In een ideale wereld wel.’ Er staat niet bij of de bewoners extra zorg of aandacht nodig hebben. Als het nodig is kan Syb dit wel in het systeem vinden, en anders kan hij met Eva bellen.

Zelf aan de bel trekken
Wat is haar grootste zorg betreft de transitie in de zorg die vanaf 1 januari 2015 in gaat, voor een wijk als Amsteldorp? ‘Veel mensen zijn op zichzelf aangewezen, ze hebben een beperkt netwerk. Bovendien accepteren ze niet gauw hulp van een instantie. Achter de voordeur komen is moeilijk, en er wordt verwacht dat mensen zelf aan de bel gaan trekken. Maar doen ze dat wel? En wat doe je als mensen niet willen?.’ Daar denken we gedrieën hardop over na, maar dat blijft een zorgpunt, voor alle betrokken instanties, concluderen we.

Hoe gaat de woningcoöperatie de transitie in de zorg tegemoet? ‘Er wordt nog niet veel over gesproken bij ons’, zegt Eva, ‘maar het zou wel goed zijn als we ons daar meer over informeren, en bedenken hoe we daarop gaan inspringen. Misschien moeten we ook bedenken hoe we meer kunnen samenwerken met andere organisaties die in de buurt actief zijn.’

Nora van der Linden

*de namen in deze blog zijn gefingeerd om privacy redenen