İş Dünyasında Duygusal Yapay Zekaya Giriş

Günümüzün işletmeleri açısından duygusal yapay zekanın mevcut durumunu ve uygulamalarını anlamak…

Hüseyin Güzel
Technical Library
7 min readAug 3, 2023

--

Duyguları anlamak söz konusu olduğunda, insanlar her zaman makinelere göre üstünlük iddia etmişlerdir. Ancak durum uzun süre böyle olmayacak.

Bazıları duyguya tecavüz eden makinelere şüpheyle yaklaşırken, duygusal yapay zeka veya duygusal bilgi işlem olarak da bilinen Duygusal Yapay Zeka alanında çalışanlar, iyi yolda olduğumuza inanıyor.

İleri teknolojilerle olan ilişkimiz giderek daha karmaşık hale geliyor. Sonuç olarak, yapay zeka hayatımızın doğal bir parçası haline geldiğinden, duygusal Zeka ihtiyacı her zamankinden daha fazla. Sonuç olarak, ona daha önce hiç olmadığı kadar güveniyoruz.

Bu yapay zeka destekli sosyal dönüşüm, duygularımızı ve müşteri ilişkilerimizi nasıl yönettiğimizi önemli ölçüde etkileyecek.

İş dünyasında duygusal zekanın daha iyi anlaşılması, iş dünyasında yapay zeka kullanımını yönetmemize yardımcı olduğu ve daha iyi bir müşteri deneyimi sağlama çabalarımızı analiz ettiği için giderek daha önemli hale geliyor.

İş Duygusal Zekasına kısa bir genel bakış

Photo by Elisa Ventur on Unsplash

İş Duygusal Zekası, bireylerin ve ekiplerin insanların neden böyle davrandıklarını ve işe bağlılıklarını ve performanslarını nasıl en üst düzeye çıkaracaklarını anlamalarına yardımcı olan, uygulamalı, işe dayalı bir Duygusal Zeka yaklaşımıdır.

Kritik duygu ve davranış yönetiminin liderlerin ve ekiplerin başarısıyla nasıl bağlantılı olduğunu anlamada ileriye doğru bir adımı temsil eder.

İş Duygusal Zekasının anahtarı, öz-farkındalık ve başkalarının algısıdır;

İnsanların işteki duygularını ve davranışlarını yönetme yeteneklerini ve bunun potansiyelleri ve performansları üzerindeki etkisini açıklamaya yardımcı olur.

Duygusal Yapay Zeka (EAI) tam olarak nedir?

Photo by Rock’n Roll Monkey on Unsplash

Basitçe ifade etmek gerekirse, Duygusal AI, AI teknolojilerinin karmaşık iş sorunlarını çözme ve bunların ortaya çıkma nedenlerini ve herkesi nasıl etkilediğini anlama yeteneğidir. Bu nedenle, makinenin endişelenmesi gerektiğini iddia edebiliriz.

Duygusal bilgi işlem veya Duygusal Yapay Zeka araştırması, 1995 yılında bir MIT Medya Laboratuvarı’nda kameralar, mikrofonlar ve fizyolojik sensörler duyguyu tanımlamak için etkili yanıtlar topladığında ve ardından makineler bu duygulara yanıt verdiğinde başladı.

Bir laboratuvar profesörü olan Rosalind Picard, erken dönem çalışmaları nedeniyle “Afektif Hesaplama” başlığı ile araştırmasını yayınladı. Bugün, bir makinenin verileri değerlendirme yeteneği, bazı insanların gözden kaçıracağı ince duygusal nüansları yakalamasına yardımcı olabilir.

Duygusal Yapay Zeka (EAI) nasıl çalışır?

Photo by Scott Graham on Unsplash

Duygusal Yapay Zeka, iş liderlerinin ihtiyaç duydukları anda her müşteriye karşı empatik ve anlaşılır olmalarını sağlar. Şirketin, doğru müşterilere doğru zamanda doğru ürün ve hizmetleri önermesini sağlayarak daha yüksek müşteri katılımı sağlar.

Duygusal Yapay Zeka, bir şirket ile müşterileri arasında uzun vadeli marka sadakatini teşvik etme potansiyeline sahiptir, mevcut müşterilerin elde tutulmasına yardımcı olurken, aynı zamanda olumlu bir müşteri deneyimi yoluyla yeni müşteriler çeker.

Şirketler bugün Duygusal Yapay Zekayı nasıl kullanıyor?

Photo by Christina @ wocintechchat.com on Unsplas

Alan olgunlaştıkça, birçok işletme daha iyi hizmet ve ürünler sunmak için onu aktif olarak kullanıyor olacak.

Bu noktada bir çift örnek verebiliriz:

Reklam

Bir duygu tanıma yazılımı şirketi olan Affectiva, reklamcılara ve video pazarlamacılarına video izlerken an be an yüz ifadeleri toplamalarında yardımcı oluyor. Veriler, müşterilere içeriklerini ve medya harcamalarını optimize etmeye yönelik öneriler sunmak için şirketin duygu veri tabanı ve satış artışı, marka hatırlama ve diğer ölçütlerle karşılaştırılıyor.

Otomotiv Endüstrisi

Affectiva ayrıca otomotiv endüstrisine, yol güvenliği ve yolcu deneyimi dahil olmak üzere ulaşım deneyimi sağlamak için Duygusal Yapay Zeka’nın nasıl kullanılacağını belirlemede yardımcı oluyor. Rahatsızlanan veya yorgun bir sürücüyü tespit etmek ve otonom araçlar için bir sistem olarak hizmet etmek için gelişmiş sürücü durumu izleme çözümleri sağlıyor.

Pazarlama

Realeyes, pazarlamacılara pazar araştırması için Duygusal Yapay Zeka çözümleri sunan başka bir şirkettir. Örneğin, video izlerken izleyicilerin yüz ifadelerini analiz etmek için web kameraları, bilgisayar görüşü ve Yapay Zeka kullanıyor. Sonuç olarak, reklam kampanyalarındaki kreatifin etkinliği hakkında kritik geri bildirim sağlayarak işletmelerin pazarlamalarında daha etkili olmalarına olanak tanıyor.

Duygusal Sağlık

Microsoft, duygusal dayanıklılığı ve refahı teşvik eden yeni teknolojiler geliştirmeye adanmış bir ekibe sahip. Bu teknolojiler, duygusal durumları tespit etmek ve bunlara yanıt vermek için Duygusal Yapay Zeka’yı kullanıyor artık. Ayrıca, HUE (insan anlayışı ve empati) ekibi, özellikle empatik arama, oyundaki insan anlayışı ve uyarlanabilir çalışma alanları olmak üzere Microsoft ürünlerine Duygusal Yapay Zekayı dahil etmekle görevlendirilmiştir.

Zihinsel Sağlık

Akıl sağlığı sorunlarını tespit etmek için Duygusal Yapay Zeka teknolojisi kullanılıyor. Örneğin, CompanionMx şirketinin zihinsel sağlık izleme uygulaması, biri telefonlarına cevap verdiğinde, onun ruh hali değişikliklerini ve kaygı belirtilerini algılayabiliyor.

MIT Media Lab, ağrı, stres ve hayal kırıklığını belirlemek için kalp atış hızındaki değişiklikleri algılayan ve ardından kişinin bu duygusal durumla başa çıkmasına yardımcı olmak için bir koku salan giyilebilir bir cihaz olan BioEssence’i geliştirdi.

Duygusal yapay zeka, iletişim kurarken başkalarının duygusal ipuçlarını yakalamakta sık sık mücadele eden otizmli insanlar için yardımcı bir teknoloji olarak da kullanılabiliyor. Örneğin, giyilebilir bir cihaz, otizmli kişilere başkalarının duygularını “okuma” ve uygun şekilde yanıt verme konusunda yardımcı olabilir.

Tüketici Davranışları

Ek olarak, dinamik yüz ifadesi analizi, kameraların kullanımı yoluyla, tüketici davranışının anlaşılmasına yardımcı olabiliyor. Mağazadaki yüz ifadelerini gözlemleyerek müşterilerin duygusal durumunu belirlemek için gerçek zamanlı veriler kullanabilir durumda artık.

Yüzümüz duygularımızın en güçlü göstergelerinden biridir. Güldüğümüzde veya ağladığımızda, kritik yüz özelliklerindeki değişikliklere dayalı olarak yüzlerimizi “okurken” başkalarının zihnimizi görmelerine izin vererek duygularımızı açığa çıkarırız.

Yapay Zeka (AI) tabanlı yüz ifadesi analizi, insan kodlama becerilerimize çok benzerdir. Zira duygusal olarak ilgi çekici herhangi bir içeriğe ham, filtrelenmemiş duygusal tepkilerimizi kolaylıkla yakalayabiliyor.

Bu duygusal durumlar, web kamerası aracılığıyla yüz ifadelerini kaydeden tam otomatik bilgisayar algoritmaları tarafından gerçek zamanlı olarak algılanır. Bu nedenle, örneğin, bir müşteriye ürün ve hizmetlerle ilgili yeni bilgilerle yaklaşmadan önce işletmeler, kaşlarını çatmış, mutlu, stresli veya acelesi olup olmadığını belirleyebilir.

Duygusal Yapay Zekanın Etik Yönleri

Photo by Alex Knight on Unsplash

İşletmeler artık kişiselleştirilmiş genel reklamlar görüntülemek için müşterilerin ruh hallerine ve ilgi alanlarına ilişkin AI algılarını kullanabilir. Otomatik video görüşmelerinde şirketler, iş başvurusunda bulunanların ruh hallerini ve duygusal tepkilerini değerlendirmek ve müşteri hizmetleri pozisyonlarında çalışanların yüz ifadelerini izlemek için yapay zekayı da kullanabilir.

Bunlar, Duygusal Yapay Zeka’nın nasıl doğrudan ve potansiyel olarak ciddi etik sonuçlara sahip olabileceğine dair birkaç örnektir.

Tüm bunlar, artan sosyal tartışmaların ve etik yapay zeka üzerindeki eylemlerin zemininde gerçekleşiyor.

En iyi ihtimalle, Duygusal Yapay Zeka, bireylerin korku, mutluluk, yalnızlık, öfke, ilgi ve uyanıklık gibi duygusal ve duygusal durumlarını daha iyi tanımasına ve yönetmesine yardımcı olabilirse, iyilik için muazzam bir potansiyele sahiptir.

İnsanların yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştirebilir ve uzun vadeli hedeflere ulaşmalarına yardımcı olabilir. İntihar, cinayet, hastalık veya kaza nedeniyle halihazırda kaybedilen birçok hayatı kurtarabilir. Küresel salgın ve ekonomik krizden kurtulmamıza yardımcı olabilir.

En kötüsü, eğer yapay zeka başkalarının duygularını okuma veya kontrol etme yeteneğini otomatikleştirebilirse, ekonomik ve politik güç ve bireysel haklar üzerinde önemli etkileri olur.

Bu nedenle toplum olarak yapay zeka stratejisi, politikası ve etiği hakkında daha derin düşünmeliyiz.

Potansiyel uygulamalar geniştir ve birçok sektörü kapsar, ancak çoğu hala geliştirmenin ilk aşamalarındadır.

Bu nedenle, bu politikalar yazılırken ve Duygusal Yapay Zeka’nın kullanımına henüz toplumda yeterince yer verilmemişken, duyguları yapay zeka ile analiz etmenin ve yönetmenin etik yönleri hakkında küresel bir tartışma için ideal bir zaman.

Duygusal Zeka ve Yapay Zekanın Geleceği

Photo by Possessed Photography on Unsplash

Yapay zekanın insan duygularını taklit etme yeteneğinin henüz başındayız. Bir makinenin mutluluk veya korkuyla ilişkili duygusal durumları taklit etmesinin ne anlama geldiği konusunda kuşkusuz etik tartışmalar olacaktır.

Bununla birlikte, öğrenme verimliliğini artırmak ve AI sistemlerine kritik genelleme yeteneği sağlamak için kapsamlı araştırmalar yapılmıştır.

Günümüzün yapay zeka sistemleri tipik olarak tek bir görevi yerine getirmek üzere eğitilmiştir ve bu görevlerde oldukça yetkin hale gelebilmektedir. Yine de, özenle edindikleri becerileri başka bir alana aktaramazlar.

İnsanlar, yeni durumlarda gezinmelerine yardımcı olmak için duygularını kullanır; insanların içgüdülerini kullandıklarını söyledikleri şey budur. Duygusal Yapay Zeka üzerine araştırmalar, yapay zeka sistemlerine benzer yetenekler kazandırmayı amaçlar.

Yapay zeka sistemleri insan benzeri duygular tarafından motive edilirse, insan benzeri Zeka’ya yaklaşabilecekler mi?

Simüle edilmiş duygular, yapay zeka sistemlerini aksi takdirde elde edebileceklerinden çok daha fazlasını başarmaya motive edebilir.

Sonuç

Evet, insan duygularını ve ruh hallerini daha iyi anlamak için Duygusal Yapay Zekadan yararlanmak bazı potansiyel faydalar sağlayabilir.

Herkese yardımcı olmak için geliştiriciler, diğer birçok yapay zeka uygulamasında olduğu gibi, teknolojinin üzerinde eğitildiği veri kümelerinin küresel topluluğumuzun çeşitliliğini temsil etmek için olduğunu akılda tutmalıdır.

Bu da, bu uygulamalar daha yaygın olarak kullanılmaya başlandıkça umarım gerçekleşecektir.

Duygusal Yapay Zeka, tartışmasız büyüleyici ve gelecek vaat eden bir alandır. Önümüzdeki yıllarda olayları yakından takip ediyor olacağım…

--

--

Hüseyin Güzel
Technical Library

EEE | PSM | Technical Editor & Writer | Siemens Mobility | Technical Library | Mentor of Sabancı Vakfı | huseyinguzel.net