Uitklokken
Effectief Thuiswerken Deel 3
Als je op lokatie werkt, dan is het eenvoudig om je werkdag te beëindigen. Je staat op, je schuift je bureaustoel aan, trekt een jas aan, en je vertrekt. Het duurt even voordat je thuis bent. In de tussentijd heb je alle tijd om je werk achter je te laten, en dan ben je thuis. Je keert over het algemeen niet later op de avond terug om weer opnieuw te gaan werken.
Als je thuis werkt, is dat niet zo simpel. De reisafstand is misschien anderhalve meter, en anderhalve meter overbrug je in minder dan 5 seconden. Dat is onvoldoende tijd om alles wat in je hoofd zit van je af te schudden, en om fris en fruitig je thuissituatie binnen te stappen.
Los daarvan: je werkplek blijft de hele tijd onder handbereik. Als je al in staat bent om je los te rukken van je werkzaamheden, dan is er weinig voor nodig om weer opnieuw aan de slag te gaan. Een gedachte aan iets wat niet af is kan voldoende zijn.
Dat laatste is een nadeel, maar het is ook een voordeel. Alleen het veronderstelt wel dat we misschien het idee van een 9 tot 5 werkdag los moeten laten. De waarheid is dat een thuis werkdag best rommelig kan zijn. Je medebewoners hebben misschien ook aandacht nodig. Er zijn allerlei privé zaken die ook de aandacht kunnen opeisen. Je kunt je er tot zekere hoogte voor afschermen, maar het blijft jongleren. Er is een kans dat werk overdag blijft liggen, en dat je druk voelt om het later op de avond alsnog op te pakken.
Kortom, het beëindigen van een dag is een vraagstuk op zich.
Wat ik zou doen, als ik jou was (of eigenlijk: wat ik doe):
- Accepteer dat je de uren die je hoopte te werken, niet persé ingepast krijgt in typische kantoortijden.
- Als je dat accepteert, dan kun je er voor kiezen om te accepteren dat je minder werkt dan je normaal gesproken zou doen. Als freelancer is dat vaak eenvoudiger. Je wordt betaald voor de uren die je werkt, en als je niet werkt, betaalt je klant ook geen rekening. Makkelijk voor iedereen.
- Als je op een dag 8 uur productief wilt zijn, maar het past niet in de tijd die je tijdens kantooruren tot je beschikking hebt, dan kun je er ook voor kiezen om in de avond te werken aan de zaken die je overdag niet voor elkaar kreeg. Dat is even wennen, maar zie het als de siësta in Zuid-Italië. Ik zie het zo, en dat helpt me. Daardoor kan ik ‘s middags een potje tafeltennissen met de kinderen, of even in de tuin werken, zonder dat ik het gevoel heb dat ik er de kantjes van afloop.
- Wat je ook maar kiest, markeer duidelijk wanneer je wel en niet aan het werk bent, door expliciet “in en uit te klokken”. En dan heb ik het niet over een tijdsregistratie systeem. Wat ik bedoel is dat je duidelijk maakt dat je bent “gearriveerd’ als je begint, en dat je duidelijk maakt dat je “vertrekt” als je stopt met werken, of dat je verwacht later op de dag weer “aanwezig” te zijn. Het is niet alleen belangrijk voor je collega’s (daar kom ik nog wel op terug), maar is vooral ook belangrijk voor jezelf. Het helpt jou om de mentale klik te maken dat je bent gestopt, of net bent gestart.
- Dat betekent in mijn geval dat ik goeiemorgen zeg als ik in Slack arriveer, vertel dat ik even weg ben voor een boodschap, wanneer ik verwacht weer terug te zijn, of dat ik aan de deur wordt geroepen. En dat ik aan het einde van de week iedereen een prettig weekend wens, waarmee ik ook het einde van de werkweek voor mezelf inluid.
- Met de moderne communicatie middelen zou je de hele tijd “aanwezig” of “ingeklokt” kunnen blijven. Ik zou Slack op mijn telefoon kunnen installeren, en notifications aan kunnen zetten. Maar ik doe dat niet, en ik raad je af om het wel te doen. Zoals het verstandig is om tijdens werktijd social media notifications uit te zetten, zo is het ook verstandig om tijdens je privé tijd werk gerelateerde notifications uit te zetten. Je hebt verschillende rollen in je leven, en door thuis te werken wisselen die rollen elkaar vaker af, maar dat betekent niet dat ze in elkaar hoeven over te lopen.
- Probeer de dag af te ronden met een afgeronde taak. Ik vind het vervelend om iets half af te laten liggen. Niet afgeronde taken maken het moeilijk om snel te schakelen tussen je rollen, en dat is iets wat je in een thuiswerk situatie juist wel snel moet kunnen.
- Als ik weet dat ik iets niet af kan ronden, dan probeer ik mijn taak opnieuw te definiëren, zodat ik weet wat ik heb afgerond, en dat het tegelijkertijd ook volstrekt helder is wat ik de volgende dag op ga pakken. Je zet alvast werk voor jezelf klaar. Het helpt je niet alleen om de dag op te starten. Het helpt je ook om de dag af te ronden.
- Het is waarschijnlijk verstandiger om eerder te stoppen dan om op de valreep te beginnen met iets nieuws. Zo werkt het in ieder geval voor mij. Het valt niet altijd mee om te stoppen met je werk, en als je een natuurlijke cut-off hebt, dan mag je je daarmee gelukkig prijzen.
- Als je werkt op basis van een lijstje met taken, zorg er dan in ieder geval voor dat het lijstje aan het einde van de dag volledig is bijgewerkt. Dat je hebt afgevinkt wat je hebt afgemaakt. Het is simpel, maar het helpt om de dag af te sluiten.
- Als ik bezeten ben door iets wat ik aan het doen ben, dan vind ik het lastig om abrupt om te schakelen. Koken helpt me om de overgang van werk naar privé makkelijker te maken. Voor anderen is het misschien sporten. Ik denk dat het een goed idee is om tijd te nemen voor het beëindigen van de werkdag, en om de werkdag af te sluiten met een activiteit die niets met je werk te maken heeft, en je tegelijkertijd de ruimte geeft om nog niet helemaal aanwezig te zijn.
- Gun je zelf het einde van de werkdag. Misschien is het niet verlopen zoals je had gehoopt. Het gebeurt. Je hebt je best gedaan. En sommigen van ons hebben het nodig om zichzelf dat wat vaker te realiseren. Ik overweeg de “permission slip” methode van Brené Brown: een briefje in je portemonnee waarop staat dat je de permissie hebt om de werkdag te beëindigen.
Wat helpt jou om je werkdag af te ronden?
Dit was deel 3 van een serie, over het beëindigen van je werkdag. Als je dit artikel hebt gelezen, dan ben je misschien ook geïnteresseerd in de andere artikelen uit de serie:
