کاور بدون قدردانی حصین از آهنگ اولین رپر ایران

بررسی میراث ماندگار شایان، پدر رپ فارس، و مسائل اخلاقی پیرامون بازخوانی اثر او توسط حصین

RapFacts
4 min readMay 5, 2024

مقدمه

تاثیر انکارنشدنی شایان بر صحنه هیپ-هاپ ایران غیرقابل انکار است. او به عنوان اولین رپر ایرانی، راه را برای نسل کاملی از هنرمندان هموار کرد. با این حال، کاور حصین، رپخوان شناخته‌شده، از شایان، که بدون ذکر نام و قدردانی از وی انجام شده، منجر به ایجاد حواشی و نگرانی‌هایی در مورد مرام و منش در جامعه‌ی هیپ هاپ فارسی شده است. این مقاله قصد دارد تا ضمن بررسی تأثیر عمیق شایان بر رپ فارسی، به مسائل اخلاقی پیرامون بازخوانی آهنگ او توسط حصین بپردازد.

شایان سمت راست و حصین سمت چپ نمادهایی از رپ فارسی هستند. حصین آهنگ شایان را بدون ذکر نام یا تجلیل از وی بازخوانی کرده است.
کاور خط به خط حصین (چپ) از آهنگ «برا اینه که می‌گیرم کام» اثر شایان (راست)، بدون ذکر نام یا قدردانی از شایان، منجر شده که برخی از مخاطبین هیپ هاپ به اشتباه بپندارند که این آهنگ از آن حصین ابلیس است

شایان: پیشگام هیپ-هاپ ایران

ظهور شایان در صحنه هیپ-هاپ ایران، نشان دهنده یک تغییر فرهنگی قابل توجه بود. اشعار جسورانه و سبک نوآورانه او با مخاطبان طنین انداز شد و راه را برای موج جدیدی از موسیقی رپ در ایران هموار کرد. تأثیر شایان به عنوان اولین رپر ایرانی، فراتر از موسیقی او گسترش یافت؛ او به نمادی از ایستادگی و خلاقیت در جامعه ای تبدیل شد که با محدودیت های اجتماعی و سیاسی دست و پنجه نرم می کرد.

جای تردیدی نیست که شایان، که چهره‌های برجسته‌ای چون رضا پیشرو، یاس، هیچکس، و پوتک به ذکر خیرش پرداخته‌اند، تاثیر انکارناپذیری بر عرصه موسیقی ایران گذاشته است. آهنگ‌هایی مانند «جوون ایرونی» و «برا اینه که می‌گیرم کام» که همان آهنگی است که توسط حصین ابلیس کاور شده‌، همواره یادآور روح پیشگام و میراث ماندگار شایان خواهند بود.

حاشیه کاور حصین: یک معضل اخلاقی

تصمیم حصین برای کاور کردن قطعه «برا اینه که می‌گیرم کام» شایان بدون ذکر نام هنرمند اصلی، سوالات اخلاقی جدی را در جامعه رپ فارسی مطرح می کند. شایان ذکر است که حصین نام آهنگی را که از شایان اقتباس کرده، «جوون ایرونی» گذاشته است، که از قضا «جوون ایرونی» نام ترانه‌ی دیگری از شایان می‌باشد. این بدان معناست که حصین با این حرکت خود، میراث دو آهنگ تاریخی از شایان را مخدوش کرده است.

ویدئوی یوتیوبی که کاور حصین از آهنگ معروف شایان را بدون هیچ گونه قدردانی یا ادای احترامی نمایش می دهد

افزون بر این، حصین با عدم قدردانی از سهم شایان و ایجاد تغییرات جزئی در متن آهنگ، اصالت اثر اصلی را زیر سوال می برد و به میراث هنری شایان بی احترامی می کند.

این عکس نشان می‌دهد که کاور حصین از آهنگ شایان همراه با دستکاری و تغییر برخی از کلمات ترانه‌ی اصلی شایان بوده است.
این تصویر تغییرات اعمال شده توسط حصین بر روی متن ترانه شایان را نشان می دهد. این دستکاری در اثر هنری، فقدان احترام و قدردانی نسبت به خالق اصلی را برجسته می کند.

اهمیت احترام به پیشگامان هیپ-هاپ

ادای احترام به پیشگامان هیپ-هاپ مانند شایان، صرفاً یک امر مربوط به آداب فرهنگی نیست؛ بلکه یک ضرورت اخلاقی است. همانطور که توپاک شکور در موسیقی خود به هنرمندان قدیمی ادای احترام می‌کرد، رپرهای معاصر نیز باید پیشگامانی را که راه را برای موفقیتشان هموار کرده اند، به رسمیت بشناسند و به آنها احترام بگذارند. حصین با نادیده گرفتن شایان واژخنیا در کاور خود از «برا اینه که می‌گیرم کام»، باعث بی احترامی و فراموشی میراث بزرگان در جامعه رپ فارسی می شود.

بازنگری به میراث شایان: فراخوانی برای اقدامی جدی

همانطور که به میراث شایان و حاشیه های مربوط به کاور حصین فکر می کنیم، ضروری است که اهمیت حفظ استانداردهای اخلاقی در جامعه هیپ-هاپ را درک کنیم. هنرمندان مسئولیت احترام به مالکیت معنوی و هنری پیشینیان خود را دارند و مخاطبان باید از کسانی که این کار را انجام نمی دهند، پاسخگویی مطالبه کنند.

تصویر شایان واژخنیا اولین رپر ایران و برخی از اعضای گروه بروبکس ۰۲۱ در سال ۱۳۸۰ هجری خورشیدی
در سال ۱۳۸۰، شایان با جسارتی مثال‌زدنی، پرچمدار رپ فارسی شد و با خلق قطعاتی جسورانه، به مبارزه با شرایط سخت و محدودکننده آن دوران پرداخت. خلاقیت و پشتکار بی‌وقفه او، نه تنها مسیر را برای ظهور و شکوفایی هیپ‌‌هاپ در ایران هموار کرد، بلکه او را به عنوان یک اسطوره افسانه‌ای در این عرصه جاودانه ساخت و سال‌ها منبع الهام هنرمندان بی‌شماری بود.

با شفاف سازی و تجلیل از شایان واژخنیا، حصین می‌تواند یادآور تأثیر عمیق شایان بر حرفه رپی‌ خود و همچنین کل فرهنگ ایران باشد. حصین همچنین می‌بایست به طرفدارانش توضیح بدهد که آهنگی که کاور کرده از آن شایان است، چرا که بسیاری از طرفداران حصین، به ویژه نسل‌های جدیدتر، به اشتباه می‌پندارند که آهنگ «برا اینه که می‌گیرم کام» ترانه‌ی حصین است. بیایید طرف حق را بگیریم و اجازه ندهیم که سهم شایان واژخنیا در الهام بخشیدن به میلیون‌ها جوان ایرانی فراموش شود.

نتیجه گیری

در خاتمه، تأثیر شایان به عنوان اولین رپر ایرانی غیرقابل اغراق است. روحیه پیشگام و خلاقیت بی باک او همچنان الهام بخش هنرمندان رپ فارسی است. با این حال، داستان کاور حصین از آهنگ تاریخی شایان، به عنوان یک تلنگر عمل می کند تا اهمیت احترام به پیشگامان هیپ-هاپ و حفظ استانداردهای اخلاقی در جامعه رپ فارسی را به ما یادآوری کند. در حالی که در پیچیدگی های بیان هنری و میراث فرهنگی حرکت می کنیم، هرگز پیشگامانی را که قبل از ما آمده اند فراموش نکنیم — و اجازه دهیم سهم آنها برای نسل های آینده مورد تجلیل و احترام قرار گیرد.

به اعماق ریشه‌های هیپ‌هاپ فارسی فرو بروید!

سفری در دل تحولات موسیقی ایران آغاز کنید و شاهد تاثیرات ژرف هنرمندانی چون شایان واژخنیا باشید. با کلیک بر روی لینک زیر، غرق در دنیای هیپ‌هاپ فارسی شوید و شور خلاقیت و نوآوری را در وجود خود شعله‌ور سازید:

پدر رپ فارسی: هیچکس یا شایان؟

--

--