Kişilik Özelliklerini Tanıma Sanatı
Kendinizi ne kadar iyi tanıyorsunuz?
Kendini tanımanın önemli bir boyutu olan kişilik özelliklerinizin farkında mısınız? Gelin, öncelikle kişilik özelliklerinin öne çıkan noktalarını inceleyelim:
- Kişilik özelliklerimiz, bize hastır. Başkalarıyla aynı özelliklerimiz olabilmekle birlikte, bütün özelliklerimizin kombinasyonu yalnızca bize özgüdür.
Mesela aranızda dakik olan varsa, ortak bir noktamız var. Ancak dakik olmanın yanı sıra dışa dönük, organize, bağımsız, gözlemci misiniz? Olabilir veya olmayabilirsiniz. Esasında varmak istediğim nokta, burada sayacağım her özelliğim sizinkiyle birebir aynı olmayacaktır. Ek olarak, her özelliğin ne kadar var olduğu değişkenlik gösterecektir. Misal, dışa dönük insanların hepsi aynı düzeyde mi dışa dönükler? Veya dışa dönük olarak tanımladığınız kişilerin, aklınıza gelen daha baskın özellikleri olabilir.
- “Yedisinde neyse yetmişinde odur.” atasözü, kişilik özelliklerine atıfta bulunmaktadır. Sizi uzun süredir tanıyan ve muhtemelen yaşça büyük kişiler, yaptığınız veya söylediğiniz bir şeyden yola çıkarak “Sen küçükken de böyleydin.” diyebilir. Evet, burada “böyle” ile ifade edilen her ne ise, bu sizin kişilik özelliğiniz olabilir. Yani, kişilik özelliklerimiz süreklilik gösterir.
- Kişilik özelliklerimiz, çevresel şartlarla bir araya gelerek bizim davranışlarımızı şekillendirir. Çevresel şartların değişkenlik göstermesi olasıyken, kişilik özelliklerimiz pek değişken değildir. Bu ise, tutarlı davranışlar sergilememize yol açmaktadır.
Şimdi gelin, beraber bir liste yapalım. Yeni biriyle tanıştığınızda kendinizi tanıtırken hangi kelimeleri kullandığınızı düşünün. Burada kullandığınız kelimeler özelliklerinizin dışarıya yansıması olacaktır.
Beş tane özelliğinizi listeleyin, örneğin:
1. Azimli
2. Çalışkan
3. Enerjik
4. Öz-disiplinli
5. Girişimci
Ancak bazı özellikleriniz kendinizle baş başa kaldığınızda ortaya çıkabilmektedir. Bunlar neler?
1.
2.
3.
4.
5.
Neden bu özellikleri seçtin?
Peki çevrendekiler/ seni tanıyan kişiler seni nasıl tanımlardı? Benzerlikler ve farklılıklar neler?
✧ Bunlar üzerinde düşünmek, bizlere kendimiz hakkında farkındalıklar edinmemizi sağlayabilir. Kendinizi tanımanız, yaşamınızın birçok noktasında sizlere avantaj sağlayacaktır.
Yukarıdaki egzersizi uygulama sürecinde daha rahat çağrışım yapabilmeniz adına, aşağıda bazı kişilik özellikleri örneği verdim:
- Girişimci
- Araştırmacı
- İçe dönük
- Dışa dönük
- Azimli
- Çalışkan
- Meraklı
- Cesur
- Titiz
- Özgün
- Yardımsever
- Enerjik
- Başarılı
- Duyarlı
- Gelenekçi
- Gözlemci
- Gerçekçi
✧ Not: Buradaki örnekler oldukça kısıtlıdır. Yazılanlardan çok farklı özelliklere sahip olabilirsiniz.
✧ Vurgulamadan geçemeyeceğim bir nokta, kişilik özelliklerinin her birinin güçlü ve zayıf yanlarının olduğu ve hiçbir kişilik özelliğinin bir diğerinden daha iyi olmadığı gerçeğidir.
⋆·˚ ༘ *⋆·˚ ༘ *
Son olarak, kısaca kişilik özelliklerinin mesleklerle ilişkisini inceleyelim:
Mesleğimin Kişiliğiyle Benim Kişiliğimin Frekansı Tutuyor Mu?
Kendi kişilik özelliklerinizin farkında olmanız mühimdir.
Mühimdir çünkü her meslekte öne çıkan bazı kişilik özellikleri bulunmaktadır. Kendi kişilik özelliklerinizi bilmezken, değerlendirdiğiniz veya icra ettiğiniz mesleğin gerektirdiği özelliklere sahip olup olmadığınızı ortaya çıkarmanız zorlaşacaktır.
- Değerlendirdiğiniz veya seçtiğiniz mesleğin gerektirdiği bazı özellikler neler? Sizin kişilik özelliklerinizle benzerlikler var mı? Farklılıklar neler? Çatışan noktalar var mı?
✧ Lâkin şu noktayı kaçırmayalım: Bir meslekte yalnızca belli başlı kişilik özellikleri ön plana çıkmaz. Her meslekle uyuşan ilgi alanları, yetenek türleri, değerler vardır. Kişilik özellikleri ise, bunlar gibi meslek seçimi sürecinde dikkate alınması gereken unsurlardan yalnızca biri.
Karar verme becerisi hakkında yazdığım yazının sonuna bir dersim için hazırladığım kitap okuma ödevimden kesitler paylaşmıştım. Aynı dersimin bir de film izleme ödevi vardı. Buradaki tercihim, hâlâ favori filmlerim arasında bulunan “Howl’s Moving Castle” olmuştu.
Kişilik özellikleri üzerine yazarken ansızın gözümün önüne bu filmden kesitler düştü. Öyle olunca bir durakladım ve o zamanlar hazırladığım ödevi bulma arayışına koyuldum. Bulduğumda, düşündüğüm kadar kişilik özellikleriyle ilişkilendiremeyeceğimi fark ettim. Ancak hem “Yürüyen Şato” filmini hem Hayao Miyazaki’yi çok sevdiğimden, yine de öneri olarak eklemek istedim.
Ödevimden bir parça (burada sözünü ettiğim dönem, ergenliktir):
Bireylerin bu dönemde dış görünüşleriyle ilgili bir güvensizlik oluşabildiği ve bununla bağlantılı olarak kendilerine dair sevgilerini sorgulamaları olası olduğu için Yürüyen Şato, konu bakımından uygundur. Bu bağlamda film, dış görünüşün geçiciliğinin ve değişkenliğinin aksine iç güzelliğin kalıcılığını vurgular.
⋆·˚ ༘ *⋆·˚ ༘ *
[EN] Hayao Miyazsaki’nin oldukça ilham verici bir kişi olduğunu düşünüyorum. Bir başka dersimin ödevi için, ünlü olan dilediğimiz bir kişiyi inceleyecektik. Seçeneklerim arasında Miyazaki vardı. Buraya hayatını daha detaylı araştırırken izlediğim, belgesel tadında bir video bırakıyorum: Hayao Miyazaki | What it means to be an artist
İzleyecek olanlara iyi seyirler!
Kaynakça:
Korkut-Owen, F., Mutlu, T., Arıcı-Şahin, F., & Demirtaş-Zorbaz, S. (2015). Kariyer Yelkenlisi Modeli: Kendilerine uygun limanı arayanlar için çalışma el kitabı. Ankara: Yayıncılık.
- [EN] Videonun İngilizce dilinde olduğunu göstermektedir
- Blogumdan yazıları kısaltarak paylaştığım instagram hesabım: themicroiblog
- “Beceriler Nedir ve Olmazsa Olmaz Mı?” başlığına tıklayarak beceriler hakkındaki yazıma ulaşabilirsiniz
- “Özüne, Yani Kendine Güvenme(k)” başlığına tıklayarak öz güven hakkındaki yazıma ulaşabilirsiniz
