Otwarte dane a potencjał ich wykorzystania w kontekście komercyjnym
Poznaj przykłady komercyjnego wykorzystania otwartych danych i modele biznesowe, w których open data mogą stać się paliwem napędowym sukcesu.
Niniejszy artykuł prezentuje wybrane fragmenty prelekcji CEO Transparent Data, Arkadiusza Hajduka, podczas konferencji Otwarte dane — zachowanie dziedzictwa i potencjał na przyszłość, promującej projekt E-Puszcza. Podlaskie repozytorium przyrodniczych danych naukowych, która odbyła się w Białowieży 4 października 2019 roku.
Definicja otwartych danych
Zanim przejdziemy do konkretów, przypomnijmy, że aby móc zaklasyfikować informację jako otwarte dane ( z ang. open data), informacja ta musi spełniać jednocześnie szereg kryteriów:
- być dostępna online,
- być dostępna na podstawie licencji otwartej ,
- być dostępna w formie przyjaznej komputerom,
- być dostępna w dużej ilości jako całe bazy danych,
- być dostępna bez opłat.
Innymi słowy, otwarte dane, to informacje publicznie dostępne, jawne i bezpłatne. Jaką zatem wartość mogą wnieść do biznesu, skoro z definicji każdy może mieć do niech dostęp całkowicie za darmo?
O wartości otwartych danych dla społeczeństwa i gospodarki pisaliśmy już wcześniej przy okazji takich artykułów jak Jest wartość w otwartych danych. Pytanie tylko, jak duża? Prognozy UE na 2020, Otwarte dane — TOP 3 historie realnych korzyści oraz It’s Open O’clock! 5 lat wokół otwartych danych. Dziś podamy kilka konkretnych przykładów biznesowych, które opierają się na otwartych danych.
Komercyjne przykłady wykorzystania otwartych danych
The Climate Corporation
The Climate Corporation pomaga rolnikom w zwiększaniu rentowności poprzez podejmowanie bardziej świadomych decyzji operacyjnych i finansowych.
Ich czołowa aplikacja Climate Fieldview jest wsparta otwartymi danymi z National Weather Service, US Geological Survey, a nawet National Aeronautics and Space Administration. Platforma łączy hiperlokalne monitorowanie pogody, modelowanie agronomiczne i symulacje pogody w wysokiej rozdzielczości.
Korzystając z tych informacji i polis ubezpieczeniowych opartych na pogodzie każdy rolnik jest w stanie tworzyć plany żyzności i siewu pól w taki sposób, aby zoptymalizować plony i zmaksymalizować zwrot z każdego hektara.
Properati
Properati oferuje innowacyjną metodę sprzedaży nieruchomości w Argentynie, wykorzystując otwarte dane w celu wzbogacenia swoich usług i umożliwienia kupującym znalezienia domu swoich marzeń.
W przypadku Buenos Aires, dzięki wykorzystaniu otwartych danych publicznych, użytkownicy mogą dowiedzieć się, czy interesująca ich nieruchomość znajduje się w pobliżu szkoły publicznej i transportu, wytyczyć najlepsze ścieżki rowerowe i piesze oraz sprawdzić jak porównuje się do cen podobnych nieruchomości w okolicy.
Mogą też sprawdzić na mapie lokalizację drzew, które powodują alergie, tak aby uniknąć pyłków.
Sun Energia
Sun Energia to fińska firma, dostarczająca cennych informacji o tym, ile paneli słonecznych potrzebujesz, aby uzyskać najlepsze optymalne wyniki i gdzie należy je umieścić na dachu.
Jest to łatwe w użyciu internetowe narzędzie decyzyjne do oceny wykonalności i rentowności systemu energii słonecznej na dowolnym dachu.
Wykorzystuje nachylenie dachu oraz dokładną ilość światła słonecznego i cienia, które otrzymuje dane miejsce podczas dowolnego dnia w danej godzinie roku. Sun Energia dostarcza również danych, ile możesz zaoszczędzić na rachunku za energię i jak szybko panele się zwrócą.
Shoothill Flood Alerts
Brytyjska firma technologiczna Shoothill stworzyła pierwszą mapę i narzędzia ostrzegania przed powodzią w Wielkiej Brytanii, które działają real-time (w czasie rzeczywistym).
Mapa przedstawia ponad 3000 rzek, analizuje dane o wielkości opadów deszczowych, aktualnym stanie poziomu wód słodkich i słonych.
Ich aplikacja Flood Alerts, to system oparty na otwartych danych Agencji Środowiska, który oferuje użytkownikom w Anglii, Walii i Szkocji możliwość ustawiania spersonalizowanych alertów oraz otrzymywania szczegółowych ostrzeżeń powodziowych za pośrednictwem poczty elektronicznej i SMS-ów.
ReCollect
ReCollect to aplikacja internetowa i mobilna, która ułatwia zbieranie i przekierowywanie odpadów na terenie Kanady, redukując tym samym koszty zarządzania gospodarką śmieciami.
Pomaga gminom komunikować się z mieszkańcami na temat harmonogramów odpadów stałych i recyklingu oraz pomaga edukować mieszkańców o nowych programach. Mieszkańcy mogą znaleźć harmonogram zbiórki odpadów po prostu wpisując swój adres lub włączając przypomnienia na e-mail, SMS lub Twitter.
ReCollect odnosi wielki sukces i jest używany przez setki gmin i prywatnych przewoźników oraz obsługuje komunikację dla dziesiątek milionów gospodarstw domowych.
8 modeli biznesowych dla otwartych danych
1. Premium
Model Premium zakłada oferowanie drogich, ekskluzywnych produktów z tzw. “wysokiej półki”. Największe znaczenie ma tu wizerunek marki i wartość dodana.
Przykład: Transparent Data — dostarcza dane z bezpłatnych, publicznych rejestrów i źródeł, ale eliminuje błędy w agregowanych danych, wiąże dane ze sobą z kilkunastu źródeł, by pokazać ciekawsze połączenia, przyspiesza procesy, skracając manualną weryfikację pojedynczych firm (m.in. możliwość masowej weryfikacji NIP, automatycznej weryfikacji w kilku rejestrach, pozyskanie danych w formacie najwygodniejszym dla danej firmy).
2. Freemium
Model Freemium zakłada darmowy dostęp do podstawowej wersji usługi lub produktu i płatne dodatki. Korzystając z tej koncepcji biznesowej, można zaoferować swoim klientom np. dostęp do platformy za free, ale za dodatkowe funkcje lub statystyki trzeba płacić.
Przykład: Prześwietl.pl — darmowe konto pozwala weryfikować podstawowe dane rejestrowe firm i przedsiębiorców, niemniej by zyskać dostęp do raportów, skracających czas weryfikacji i powiązań rejestrów KRS i CEIDG, należy wykupić płatny dostęp.
3. Otwarte źródło
Ten model biznesowy zakłada, że dane są otwarte, czyli bezpłatne, ale ich użytkownicy są w stanie zapłacić za pewne dodatkowe funkcjonalności — szybszy dostęp, brak limitu, wzbogacone dane itp.
Przykład: OpenCorporates — umożliwiają dostęp do milionów danych za darmo, jednak jeżeli jesteśmy firmą o dużych potrzebach (np. API z brakiem limitów) musimy im płacić.
4. Razor & Blade
Produkt podstawowy oferowany jest w niskiej cenie, np. maszynka do golenia, a większość dochodu dla firmy generowana jest przez sprzedawane wokół niego akcesoria, w przypadku firmy Gillette — żyletki albo kosmetyki.
Przykład: Registry of Open Data on AWS — bezpłatnie udostępniają infrastrukturę dla dużych zbiorów danych (np. Open Street Map), a zarabiają na wszystkim co sprzedają dookoła (m.in. hosting).
5. Zorientowany na popyt
W niniejszym modelu, dany produkt odpowiada na istniejące już zapotrzebowanie rynku.
Przykład: Qlik DataMarket — platforma, będąca jednocześnie narzędziem do wizualizacji i sprzedaży danych. Łączy dostawców danych i użytkownika końcowego, ułatwiając nawiązanie kontaktów biznesowych.
6. Zorientowany na podaż
Sytuacja, w której nie ma określonego popytu, ale jest podaż.
Przykład: Socrata — platforma danych, która umożliwia rządom wykorzystywanie danych jako strategicznego zasobu przy projektowaniu, zarządzaniu i dostarczaniu programów. Ułatwia przepływ danych między pracownikami i działami, prowadząc do wydajniejszych programów i lepszego podejmowania decyzji.
7. Reklama marki
Ten model biznesowy zakłada bezpłatne udostępnianie danych w zamian za możliwość wzmocnienia świadomości marki, czyli tj. darmową reklamę brandu.
Przykład: Google Public Data Explorer — narzędzie typu open source uruchomione w 2008 roku, które umożliwia przesyłanie i wizualizację dużych publicznych zestawów danych.
8. White label
Ten model biznesowy zakłada tworzenie rozwiązań, które później upubliczniane są i sprzedawane przez inną firmę pod jej szyldem. Wprawdzie to my jesteśmy ich autorem, jednak zrzekamy się praw autorskich na rzecz innej marki.
Przykład: Tajemnicze rozwiązanie Transparent Data, o którym napisać tu nie możemy (wszak: white label!)
CSR a otwarte dane
Komercyjne wykorzystanie otwartych danych nie wyczerpuje jednak ich powiązań z biznesem. Odkąd coraz bardziej na znaczeniu przybiera społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR), otwarte dane również i na tym polu okazują się być silnym sojusznikiem firm.
Według badań konsumenckich z ostatnich lat, aż 86% konsumentów w USA oczekuje od wielkich firm decyzji i działań przyczyniających się do zrównoważonego rozwoju (etycznych zachowań, przejrzystości, odpowiedzialności ekologicznej, wsparcia regionu itp.).
Świetnym przykładem jest m.in. Aplikacja Global Forest Watch, która pomaga firmom efektywnie realizować politykę CSR.
Wspomaga ona takie decyzje, jak gdzie zaplanować budowę fabryk, by nie powodować deforestacji czy z którym podwykonawcą podpisać kontrakt w zależności od informacji o tym, jak zarządza on swoim terenem i jak jego działalność wpływa na środowisko.
Mogą zainteresować Cię również:
