Wie is Nasr?
Waarom digitale vriendschap een illusie is
Ha Merijn,
Wie het bij jou is weet ik niet, maar mijn beste vriend heet Nasr. Dat moet haast wel. Geen andere naam komt dankzij de autocorrectie van mijn iPhone zo vaak naar voren. Schandalig eigenlijk dat ik het nog verkeerd schrijf, wie de naam van zijn beste vriend niet kent is de vriendschap niet waard. Wat nog veel gekker is, is dat ik helemaal geen Nasr ken. Wel een Imme, Oene, Borre, Imro en Oes, want in de designwereld wemelt het van de namen waarvoor de autocorrectie is uitgevonden. Maar Nasr, nee, die ken ik niet.
Merken willen vrienden worden. Je leren kennen, je helpen en er altijd zijn als je ze nodig hebt. Zelflerende algoritmes, analytics, mijn omgevingen, dataopslag, dataverrijking, usecases, customer journeys, social media en apps. Eindelijk. We zijn gezien. Ontdekt. Na jaren de onvermijdelijke anonimiteit aanvaard te hebben, worden we aangesproken.‘Hello Robin Kemme, here are some people we think you might like to follow’, ‘Heb je het waanzinnige optreden van Oscar and the Wolf afgelopen weekend op Pinkpop gemist, Robin?’, ‘Robin, tot wel 50% korting voor jou’ en zojuist ‘Wint Robin een mooie prijs?
Aangesproken, gehoord niet. De afgelopen acht jaar druk ik Nasr weg. Dagelijks. De telefoon negeert mijn feedback en houdt stug vol. Het is alsof je beste vriend elk jaar weer op je verjaardag aankomt met een Ajax-shirt. Of hoe al die websites je suggesties voorschotelen op basis van je laatste bestellingen en zoekgedrag. Iemand die je echt kent, verrast je zo nu en dan. Een echte vriend verbreedt je blik. Digitale vrienden vernauwen hem tot een tunnel die uitkomt in het land van verveling, herhaling en complete passiviteit. Spotify, Amazon, Twitter, Facebook. Wat mist is liefde en aandacht.
Vriendschap heeft alles te maken met loyaliteit, met luisteren, vragen en wederkerigheid. Met interesse. Zo begint het vaak, neem Facebook. Een online smoelenboek werd een wereldwijd sociaal netwerk. Opgezet en uitgebouwd met liefde en aandacht. Tot het verdienmodel ineens voorop stond en de liefde snel bekoelde. Zoals Spotify nu vraagt naar toegang tot je contactenlijst en je foto’s om muziek te kunnen streamen en zoals de beste zoekmachine die je overal bij helpt, blijkt mee te luisteren als je via Google Hangout gesprekken voert. Handig voor nog meer relevantie van de zoekresultaten, desastreus voor het vertrouwen.
Het lijkt alsof groei inherent is aan ontmenselijking. Natuurlijk hebben bedrijven als Twitter, Apple en Facebook dat ook door. Twitter werkt aan een redactie die berichten cureert en Facebook lanceerde ‘See First’ waarmee je kunt bepalen wat je graag wil zien en wat je eigenlijk niet wil zien. En toch krijgt te zien, want dat is nu eenmaal het verdienmodel.
Misschien zit het persoonlijke wel in kleine menselijke gebaren. CoolBlue is er een voorbeeld van. Een kaartje als je een klacht hebt ingediend, een gekke doos die zorgt voor een knipoog en lollige commercials. Het brengt menselijkheid terug. Het een na het andere e-commercebedrijf stapt over van een onpersoonlijke pakbon naar een imitatie handgeschreven kartonnen kaartje. ‘Robin, bedankt voor je bestelling! Veel plezier ermee. Groetjes, Annelies.’
Liefdeloos, dat is het. Niemand wil je kennen, iedereen wil je aanspreken. Zonder je echt te verdiepen blijft de mens een profiel. En dat profiel wordt nooit je beste vriend. De ruil is wat de relatie in stand houdt, een menselijk element maakt alleen de tolerantie iets groter. Een typo acht jaar lang veranderen in een naam van iemand die ik helemaal niet ken, nee, dat maakt de tolerantie niet groter.
Het is onmenselijk.
Groet!
Robin
Meer lezen? Eerdere edities van onze briefwisseling vind je hier:
